Vừa nộp tiền bến cảng bên Hải Phòng, sang Quảng Ninh thêm 1 lần thu phí

Chạy đâu cho thoát?

Những năm gần đây, hàng loạt giải pháp chính sách mang tính sáng tạo về cải cách thủ tục hành chính của các cơ quan quản lý nhà nước đã và đang đem lại nhiều niềm vui cho người dân và DN. Trong đó, lĩnh vực Đường thủy nội địa (ĐTNĐ) cũng là một “ngọn cờ” tiên phong trong phong trào này. Thực tế cho thấy, rất nhiều DN kinh doanh vận tải trong lĩnh vực ĐTNĐ đã bày tỏ sự hài lòng đối với những cải cách thủ tục hành chính giúp họ giảm thời gian và chi phí, đặc biệt là những giải pháp được áp dụng khoa học công nghệ hiện đại.

Tuy nhiên, giữa cuộc “cách mạng” rất quyết liệt này, các DN kinh doanh vận tải ĐTNĐ tại một số địa phương đang “kêu cứu” trước sự chồng chéo trong công tác quản lý của các Cảng vụ ĐTNĐ. “Sang sông phải đóng 2 lần phí” là thực trạng nhức nhối đang diễn ra tại một số nơi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giáp ranh với Hải Dương, Hải Phòng.

Cùng 1 dòng sông mà mỗi bên bờ lại có các đơn vị Cảng vụ ĐTNĐ khác nhau, một bên là của trung ương, một bên là của địa phương. Khi phương tiện vào cảng bên bờ phải thì làm thủ tục nộp phí tại Cảng vụ trung ương, sau đó quay sang bờ trái thì lại phải làm thủ tục và nộp thêm 1 lần phí nữa cho Cảng vụ địa phương, trong khi khoảng cách di chuyển chưa đến 80 mét. Điều này làm tăng chi phí, mất thời gian và gây khó khăn cho DN.

Muốn sang sông phải mất 2 lần phí là thực trạng nhức nhối ở một số nơi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giáp ranh với Hải Dương, Hải Phòng. Ảnh C.Thành

Thực tế trên tuyến sông Đá Bạc, bờ trái thuộc địa phận tỉnh Quảng Ninh, bờ phải thuộc địa phận thành phố Hải Phòng, từ trước ngày 1/8/2014, Cảng vụ ĐTNĐ khu vực I thuộc Cục ĐTNĐ Việt Nam quản lý phương tiện ra, vào cảng, bến xếp dỡ hàng hóa trên tuyến sông, các phương tiện hoạt động tại đây chỉ phải làm thủ tục và nộp 1 lần phí, lệ phí. Nhưng từ 1/8/2014 đến nay, sự xuất hiện Cảng vụ ĐTNĐ của Sở GTVT Quảng Ninh đã khiến DN hoạt động kinh doanh vận tải trên tuyến sông này phải làm 2 lần thủ tục và nộp 2 lần phí cảng vụ.

Ông Bùi Văn Minh - Giám đốc Cty Cổ phần Vận tải Bình Minh (Doanh nghiệp vận tải thủy nội địa hoạt động chuyên tuyến sông Đá Bạc) cho rằng việc chồng lấn công tác quản lý nhà nước này đang khiến các DN mất rất nhiều thời gian và chi phí.

“Trước đây chỉ có 1 Cảng vụ ĐTNĐ quản lý nên thủ tục vào, rời cảng luôn nhanh chóng và thuận tiện, nhưng từ khi chia nhỏ công tác quản lý cảng, bến làm phát sinh quá nhiều phiền toái về thủ tục hành chính cho DN vận tải thủy”, ông Minh nói.

Trên tuyến sông Mạo Khê, Cty TNHH Tiến Trung là DN vận tải đường thủy có tàu và xà lan thường xuyên ra vào Cảng nhà máy xi măng Hoàng Thạch và các cảng bến khách trên sông này để lấy xi măng, clinker. Với khoảng cách các cảng bến rất gần mà phương tiện lại phải làm thủ tục, nộp phí và chịu sự quản lý của nhiều cơ quan cảng vụ, ông Phạm Ngọc Dũng - Giám đốc Công ty cho rằng, việc phân cấp quản lý “chồng chéo” này đang “làm khó” DN.

“Dù đã hoạt động có thâm niên nhưng hiện nay chúng tôi đang gặp phải sự thiếu thống nhất về quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc điều động tàu ra vào cảng, bến khi thủy triều xuống, luồng cạn đang gây mất an toàn giao thông đường thủy và làm thiệt hại không nhỏ cho DN”, ông Dũng nói.

Hệ lụy từ việc chia nhỏ quản lý cảng, bến

Việc chia nhỏ công tác cảng, bến thủy nội địa đã gây phiền hà, rắc rối cho DN vận tải thủy vừa phải làm “nhiều tầng” thủ tục hành chính đồng thời phải nộp thêm gấp 2 lần phí cho một chuyến tàu.

Nhiều doanh nghiệp bức xúc trước tình trạng thu phí hai lần của cảng vụ đường thủy nội địa tỉnh Quảng Ninh

Qua tìm hiểu thực tế, trên tuyến sông Mạo khê đoạn khu vực cảng Bến Cân, các phương tiện thủy, đoàn sà lan neo đậu tràn lan ra giữa luồng khiến việc lưu thông của tàu thuyền trên đoạn sông này thường xuyên bị tắc nghẽn nhưng không có đơn vị nào đứng ra giải quyết vì lý do “cha chung không ai khóc”. Càng nhiều cơ quan quản lý thì càng khó quy trách nhiệm rõ ràng được, từ đó tiềm ẩn nguy cơ cao về tai nạn giao thông đường thủy.

Trước phản ứng không tán đồng của hầu hết các DN về sự bất cập trong công tác phân bổ hệ thống cảng vụ giữa trung ương và địa phương, nhiều luồng ý kiến cho rằng, trên một đoạn sông chảy ngang qua 2 tỉnh lại có 2 cảng vụ cùng hoạt động là điều rất khó chấp nhận. Điều này khiến DN đặt ra câu hỏi: "Liệu có hay không sự ‘cạnh tranh’ giữa 2 cơ quan quản lý nhà nước"?

Việc có 2 cơ quan quản lýchuyên môn giống nhau cùng hoạt động trên cùng 1 vùng nước đang tạo nên những hình ảnh không tốt, gây phản cảm về công tác quản lý nhà nước.

Việc tháo gỡ của cơ quan chức năng chỉ là hình thức?

Để giải quyết những kiến nghị của DN về bất cập trong công tác quản lý cảng bến thủy nội địa đối với địa bàn có các tuyến sông tiếp giáp từ 2 tỉnh, thành phố trở lên trên phạm vi cả nước nói chung và khu vực Hải Phòng, Hải Dương, Quảng Ninh nói riêng, Cục  trưởng Cục Đường thủy nội địa Việt Nam, ông Hoàng Hồng Giang đã có văn bản báo cáo với Bộ trưởng GTVT và đưa ra các giải pháp cơ bản.

Theo đó, đối với cảng, bến xếp dỡ hàng hóa trên các tuyến ĐTNĐ Quốc gia tiếp giáp từ 2 tỉnh trở lên, cần thống nhất giao cho Cảng vụ Trung ương quản lý. Đối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện khi phát hiện các Cảng vụ thực thi trách nhiệm không đúng các quy định, gây khó khăn, cản trở hoạt động của doanh nghiệp cần phản ánh về Cục Đường thủy nội địa Việt Nam hoặc Sở GTVT địa phương để chỉ đạo, giải quyết kịp thời.

Bộ GTVT cũng đã có văn bản số 9628/BGTVT-VT do Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ ký, chỉ đạo Cục đường thủy nội địa Việt Nam rà soát việc phân cấp công tác quản lý cảng, bến thủy nội địa, đề xuất lãnh đạo Bộ quyết định điều chỉnh nhằm tránh tình trạng trên cùng một đoạn sông có nhiều đơn vị cảng vụ quản lý đan xen như hiện nay. Đồng thời, Bộ GTVT kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi Thông tư số 59/2016/TT-BTC ngày 29/3/2016 Quy định mức thu, chế độ thu, nộp và quản lý sử dụng phí, lệ phí áp dụng tại cảng, bến thủy nội địa theo hướng đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cho đến nay, hầu hết các DN vận tải nội thủy vẫn lo lắng khi phải đợi chờ các cơ quan chức năng xử lý những bất cập này. “Dù là địa phương hay Trung ương thì cũng chỉ nên có 1 đơn vị thực hiện công tác quản lý nhà nước. Điều quan trọng nhất là sự gọn nhẹ, chuyên nghiệp trong chuyên môn, nghiệp vụ nhằm tạo hiệu quả tối ưu trong thủ tục hành chính, đặc biệt là đảm bảo trật tự an toàn đường thủy”, ông Trần Danh Long - Giám đốc Cty TNHH Thương mại và Vận tải Long Thuận kiến nghị.

Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ánh về những bất cập này…

VIẾT CƯỜNG