Xuất khẩu cua ghẹ Việt Nam lập đỉnh nhờ chất lượng cao, tiến vào thị trường khó tính

Tuy nhiên, bên cạnh dấu mốc kỷ lục, bức tranh xuất khẩu ngành hàng này vẫn tồn tại những gam màu trầm khi tốc độ tăng trưởng chưa thực sự ổn định và có sự phân hóa rõ nét theo từng thị trường, nhóm sản phẩm và thời điểm trong năm.

Trong 6 tháng đầu năm, các sản phẩm từ cua và ba khía của Việt Nam có xu hướng tăng trưởng tích cực, đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu. Trái lại, xuất khẩu ghẹ lại sụt giảm so với cùng kỳ, khiến tổng thể ngành cua ghẹ dù tăng trưởng cao nhưng tiềm ẩn sự thiếu cân bằng giữa các phân khúc. Riêng trong quý II, xuất khẩu cua tiếp tục giữ đà tăng trưởng ổn định qua từng tháng, trong khi sản phẩm ghẹ và ba khía lại chứng kiến sự sụt giảm mạnh vào những tháng cuối quý – phản ánh phần nào sự nhạy cảm của thị trường với mùa vụ, giá cả, cũng như biến động trong chuỗi cung ứng.

 Cua Việt Nam đang dần chinh phục những thị trường khó tính nhờ chất lượng.

Hiện nay, sản phẩm cua ghẹ và các loài giáp xác khác của Việt Nam đã có mặt tại hơn 25 thị trường trên toàn thế giới, cho thấy khả năng mở rộng thị trường hiệu quả và sự cải thiện trong năng lực cạnh tranh. Trung Quốc và Hong Kong tiếp tục là hai điểm đến lớn nhất. Xuất khẩu sang khu vực này đã tăng mạnh trong quý I, tuy nhiên bước sang quý II lại có dấu hiệu chững lại. Tương tự, các quốc gia thuộc khối CPTPP như Canada và Anh cũng giảm nhập khẩu sản phẩm cua ghẹ trong quý II, gây ảnh hưởng nhất định đến tổng kim ngạch xuất khẩu.

Mặc dù vậy, vẫn có những tín hiệu tích cực từ thị trường khác. Đáng chú ý là Australia, khi xuất khẩu cua ghẹ sang đây bất ngờ tăng trưởng mạnh mẽ, đạt mức tăng 58% trong quý II – cho thấy tiềm năng còn rất lớn nếu doanh nghiệp biết khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại và nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường ngách. Tại châu Âu, xuất khẩu cua ghẹ dù chững lại đôi chút so với quý I nhưng vẫn giữ tốc độ tăng trưởng ấn tượng, tăng 71% so với cùng kỳ quý II năm ngoái, góp phần ổn định thị phần và nâng cao hình ảnh sản phẩm thủy sản Việt Nam tại thị trường khắt khe này.

Tính riêng 4 tháng đầu năm 2025, giá trị xuất khẩu cua và các sản phẩm giáp xác đã tăng tới 51% so với cùng kỳ, đạt hơn 113 triệu USD. So với năm 2023, kim ngạch xuất khẩu tăng gấp ba lần – một con số cho thấy đà phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ sau giai đoạn trầm lắng vì dịch bệnh và đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đó, cua là sản phẩm tăng trưởng mạnh nhất, đạt mức tăng 65%; các sản phẩm chế biến như cua khô, cua muối, cua đông lạnh tăng 78%, và hàng đóng hộp tăng 18%.

Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn sáng sủa. Dù xuất khẩu tăng trưởng cao, sự thiếu ổn định vẫn là rào cản lớn. Một số thị trường quan trọng có dấu hiệu chững lại hoặc giảm nhập khẩu trong ngắn hạn, cho thấy tính phụ thuộc cao vào nhu cầu từng khu vực. Thêm vào đó, ngành thủy sản nói chung và mặt hàng cua ghẹ nói riêng vẫn phải đối mặt với hàng loạt thách thức, từ việc đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc, an toàn sinh học (IUU), đến những rào cản kỹ thuật từ các thị trường lớn như Mỹ, EU.

Để duy trì tăng trưởng bền vững, ngành xuất khẩu cua ghẹ Việt Nam cần hướng tới chiến lược đa dạng hóa thị trường, mở rộng vùng nuôi đạt chứng nhận quốc tế, nâng cao năng lực chế biến sâu và hoàn thiện hệ thống logistics. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần đầu tư mạnh hơn vào nghiên cứu thị trường, xây dựng thương hiệu riêng và tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP hay EVFTA nhằm gia tăng giá trị xuất khẩu thay vì chỉ dựa vào sản lượng.

Xuất khẩu cua ghẹ đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá và khẳng định vị thế trên bản đồ thủy sản thế giới. Nhưng để giữ được đà tăng trưởng dài hạn, cần nhiều hơn nữa sự đầu tư bài bản, sự chủ động từ doanh nghiệp và chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ phía nhà nước. Chỉ khi đó, thành công sẽ không còn mang tính thời điểm, mà trở thành kết quả của một chiến lược phát triển lâu dài, bền vững và có chiều sâu.

Phương Nam