Ăn kiêng kiểu low carb gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe

Chị H.T.H., 35 tuổi, ở Hà Nội thường xuyên có cảm giác mệt mỏi kèm khó chịu ở vùng thượng vị. Chị đi khám bác sĩ kết luận gan nhiễm mỡ độ 2, mỡ máu 6,8... Bác sĩ khuyên chị dừng ăn low carb. Lúc đầu chị còn cự nự bác sĩ vì nhờ chế độ ăn này chị giảm được 5kg, tức là giảm mỡ chứ sao lại mỡ máu, mỡ gan...

Low carb là chế độ ăn kiêng được phát triển mạnh từ các nước Âu, Mỹ tới châu Á. Nhiều người khẳng định chế độ ăn này giúp giảm cân thành công mà không khiến người ta chịu cảnh đói cồn cào. Thực chất low carb có nguồn gốc là phương pháp ăn kiêng Atkins nổi tiếng từ thập niên 1970 và đã được cải tiến hơn. Người đề xuất phương pháp này cho rằng thừa cân không phải do ăn nhiều năng lượng mà do chuyển hóa không cân bằng.

Năng lượng của cơ thể chủ yếu được tạo ra từ chất bột đường và chất béo, đặc biệt từ chất bột đường. Nếu ngừng ăn tinh bột và đường, cơ thể sẽ đốt cháy chất béo giúp bạn giảm cân, tiêu mỡ. Theo lý thuyết này, bạn có thể ăn bất cứ thứ gì có protein, chất béo nhưng không có tinh bột đường là được. Điều đó có nghĩa bạn vẫn giảm cân mà không phải nhịn ăn, vẫn ăn no thoải mái.

Bác sĩ Cao Hồng Phúc, Bệnh viện 103 cho biết, chế độ ăn low carb là có thể ăn bất cứ thứ gì có protein, chất béo nhưng không có tinh bột, đường là được, thậm chí nhiều người còn cho rằng ăn càng nhiều thì cân giảm càng nhanh. Theo bác sĩ Phúc, đây là cách giảm béo phản khoa học, không đạt mục đích giảm béo lâu dài và rất nguy hại cho sức khỏe.

Một kiểu thực đơn của người ăn low carb, bác sĩ khuyến cáo ăn dài hạn kiểu này không tốt cho sức khỏe.

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong quá trình giải độc, tiêu hóa và xử lý chất dinh dưỡng.

TS. Akshay Masur, Bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa của Bệnh viện Vasavi (Ấn Độ) cho biết: "Việc duy trì gan khỏe mạnh là điều cần thiết và chế độ ăn uống ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của gan. Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa các tình trạng về gan như bệnh gan nhiễm mỡ, trong khi lựa chọn chế độ ăn uống kém có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng. Hiểu cách nuôi dưỡng gan khỏe mạnh thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng đối với sức khỏe lâu dài".

PGS. TS Nguyễn Xuân Ninh, Phó Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam- Phụ trách TT khám và tư vấn dinh dưỡng VIAM khuyến cáo, nếu muốn giảm cân lành mạnh, chế độ ăn kiêng nên tuân thủ theo các nguyên tắc sau: 

Giảm cân hoặc giảm mỡ một cách khoa học: Giảm năng lượng dần từng bước, thay đổi thói quên ăn uống và chọn lựa thực phẩm, không được sốt ruột thực hiện giảm cấp tốc, mỗi tuần nên giảm khoảng 0,5kg, đảm bảo sức khỏe tốt để làm việc và quen dần với chế độ ăn khoa học lâu dài, thậm chí suốt đời;

Giảm năng lượng phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình (nên khám tư vấn bác sỹ dinh dưỡng), giảm Carb, giảm chất béo vừa phải, protein tăng, tăng chất xơ, đảm bảo đủ vitamin và chất khoáng, ăn làm nhiều bữa nhỏ, tăng bữa phụ; chọn lựa thực phẩm hợp lý, kiêng giảm thực phẩm không tốt cho giảm cân: thức ăn nhanh, giàu Carb tinh chế, giàu chất béo... Không vận động theo chế độ phù hợp với cơ thể.

Đối với những người mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường, mỡ máu cao, tăng huyết áp, gút, bệnh gan, thận... chế độ ăn đúng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, thậm chí còn quan trọng hơn cả thuốc. Thế nhưng, những đối tượng này cũng hay có tâm lý kiêng quá mức để tránh bệnh nặng thêm.

BS Nguyễn Xuân Ninh cũng gặp nhiều trường hợp, trong đó có người bệnh đái tháo đường, kiêng không dám ăn hoa quả, bánh ngọt, cơm chỉ dám ăn vài thìa mỗi bữa. Nếu bị tăng mỡ máu còn kiêng luôn cả thịt mỡ, dẫn đến suy nhược, da sạm lại, giảm cân, mỏi mệt, đau mình mẩy xương khớp, đau đầu mất ngủ. Vì thế, lời khuyên của BS Nguyễn Xuân Ninh trong những trường hợp này đó là cần đi khám tư vấn bác sỹ dinh dưỡng, tránh kiêng khem quá mức, ăn đủ chất, uống đủ nước và vận động phù hợp.

Chính vì thế, PGS. TS Nguyễn Xuân Ninh cho rằng, rất nhiều người lầm tưởng một cách đơn giản ăn kiêng là ăn ít đi so với bình thường, càng ít càng tốt, hoặc không ăn một số loại thực phẩm nào đó. Từ đó dẫn đến nhịn ăn để giảm cân, không ăn hoặc ăn ít carb, chất béo, ăn thật nhiều protein từ thịt, ăn toàn rau hoặc chỉ uống nước rau ép, hoặc nhịn ăn để điều trị ung thư... có thể đạt được một số kết quả trước mắt, ngắn hạn nhưng về lâu dài vài tuần đến vài tháng sau, dẫn đến nhiều hậu quả xấu về sức khỏe, thậm chí tình trạng bệnh tăng lên và tăng nguy cơ tử vong.

 Thanh Hiền (t/h)