Anh ứng dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt để giám sát trẻ em sử dụng mạng xã hội

Theo kế hoạch, Ofcom sẽ yêu cầu các nền tảng mạng xã hội áp dụng các biện pháp xác minh độ tuổi, trong đó có công nghệ nhận diện tuổi qua khuôn mặt. Công nghệ này sử dụng trí tuệ nhân tạo để ước tính độ tuổi người dùng dựa trên hình ảnh, đảm bảo tính chính xác cao trong việc phân biệt trẻ em và người trưởng thành.

Chia sẻ với The Telegraph (tờ nhật báo của Anh), ông John Higham, Trưởng ban chính sách an toàn trực tuyến của Ofcom cho biết, kế hoạch dự kiến được công bố chi tiết vào tháng 1/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho trẻ em trên không gian mạng.

Theo nghiên cứu của Ofcom, có tới 60% trẻ em từ 8 đến 11 tuổi ở Anh - tương đương 1,6 triệu trẻ - sở hữu tài khoản mạng xã hội, mặc dù các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok và Snapchat quy định độ tuổi tối thiểu của người dùng là 13. Đáng chú ý, 1/3 số trẻ từ 5 đến 7 tuổi cũng đang sử dụng mạng xã hội mà không được người lớn giám sát.

Nghiên cứu cho thấy 22% số trẻ em dưới độ tuổi cho phép đã khai gian tuổi để truy cập các nội dung không phù hợp. Cụ thể, 25% trẻ 8 tuổi tạo tài khoản với độ tuổi khai báo trên 16 và 14% khai mình trên 18 tuổi.

Anh ứng dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt để giám sát trẻ em sử dụng mạng xã hội. Ảnh minh họa

Ông John Higham - Trưởng ban chính sách an toàn trực tuyến của Ofcom - nhận định: “Rõ ràng trẻ em sẽ khai gian tuổi nếu được để tự xác nhận. Đây là một vấn đề lớn cần phải giải quyết.” Ofcom dự kiến yêu cầu các nền tảng mạng xã hội áp dụng các biện pháp xác minh độ tuổi tiên tiến, trong đó có công nghệ nhận diện tuổi qua khuôn mặt. Công nghệ này sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để ước tính độ tuổi người dùng dựa trên hình ảnh, đảm bảo tính chính xác cao trong việc phân biệt trẻ em và người trưởng thành.

Ông Higham nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ không chấp nhận những biện pháp kiểm tra kém hiệu quả. Các nền tảng phải loại bỏ các nội dung độc hại và bảo vệ trẻ em khỏi tiếp cận những nội dung như bạo lực, lạm dụng tình dục hay khiêu dâm.”

Theo Đạo luật An toàn trực tuyến, Ofcom có quyền phạt các công ty công nghệ tới 10% doanh thu toàn cầu, nếu không tuân thủ các biện pháp bảo vệ trẻ em. Ví dụ, Meta - công ty mẹ của Facebook, Instagram và WhatsApp - có thể phải đối mặt với mức phạt lên đến 10 tỷ bảng Anh (hơn 12,5 tỷ USD). Các giám đốc điều hành cũng có thể bị phạt tù tới hai năm nếu để công ty vi phạm nghiêm trọng.

Bộ trưởng Công nghệ Anh Peter Kyle từng tuyên bố rằng nếu các công ty không cải thiện hệ thống xác minh độ tuổi, nước này sẽ cân nhắc lệnh cấm trẻ dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội.

Dù các công ty công nghệ khẳng định đã áp dụng nhiều biện pháp như quét giấy tờ cá nhân, xác minh qua phụ huynh hoặc phát hiện hành vi bất thường, phần lớn trẻ em vẫn chưa từng được yêu cầu xác minh tuổi. Chỉ 18% người dùng Instagram, 19% người dùng TikTok và 14% người dùng Snapchat được hỏi cho biết đã từng bị yêu cầu xác nhận ngày sinh. Hơn nữa, các nền tảng hiện nay vẫn cho phép người dùng thay đổi thông tin ngày sinh mà không kiểm tra kỹ lưỡng, tạo ra kẽ hở lớn trong việc kiểm soát độ tuổi.

Việc áp dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt và các biện pháp kiểm tra độ tuổi nghiêm ngặt hơn được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc bảo vệ trẻ em khỏi môi trường mạng xã hội đầy rủi ro. Tuy nhiên, thành công của kế hoạch này sẽ phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa các công ty công nghệ và cơ quan quản lý.

Đây không chỉ là bước tiến trong việc bảo vệ trẻ em, mà còn là cơ hội để xây dựng một môi trường trực tuyến an toàn hơn cho mọi người dùng Anh không phải là quốc gia đầu tiên đề xuất các biện pháp hạn chế người dùng trẻ tuổi trên mạng xã hội. Trước đó, năm 2022, Chính phủ Pháp đề xuất luật cấm trẻ dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội nếu không có sự đồng ý của phụ huynh.

Hay như một số tiểu bang của Mỹ như Utah và Arkansas đã thông qua các luật yêu cầu sự đồng ý của phụ huynh trước khi trẻ em dưới 18 tuổi tạo tài khoản mạng xã hội. Mới đây, Chính phủ Australia công bố một dự luật nhằm cấm hoàn toàn trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội và sẽ không có ngoại lệ, ngay cả khi phụ huynh đồng ý hoặc trẻ em đã có tài khoản trước đó.

Giải pháp bảo vệ an toàn cho trẻ em trên không gian mạng tại Việt Nam

Việc nâng cao biện pháp bảo vệ an toàn cho trẻ em trên không gian mạng hiện nay đã được triển khai tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Mới đây, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ra mắt tài liệu “Cẩm nang bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng 2024.” Đây là một trong số những giải pháp quan trọng nhằm triển khai Chương trình "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025" được Chính phủ ban hành tại Quyết định số 830/QĐ-TTg ngày 01/6/2021.

Bộ cẩm nang gồm 5 phần:

Phần I: Cẩm nang chung: Cung cấp các thông tin cơ bản về Internet, lợi ích, rủi ro trên môi trường mạng với trẻ em, một số khái niệm về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; hướng dẫn cách thức phản ánh khi phát hiện nội dung độc hại, nội dung không phù hợp đối với trẻ em.

Phần II: Cẩm nang cho trẻ dưới 6 tuổi: Cung cấp các nguyên tắc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng dưới 6 tuổi. Giai đoạn này còn gọi là giai đoạn Ươm mầm. Đây là lứa tuổi trẻ em mới bắt đầu tiếp cận với Internet dưới sự hướng dẫn hỗ trợ của cha mẹ, thầy cô. Phần nội dung này chủ yếu để hướng dẫn cho cha mẹ, thầy cô nhận biết các rủi ro có thể gặp phải và một số cách để hướng dẫn ban đầu cho trẻ em tham gia môi trường mạng.

Phần III: Cẩm nang cho trẻ từ 6 tới 11 tuổi: Cung cấp các nguyên tắc bảo vệ trẻ em từ 6 đến 11 tuổi. Giai đoạn này còn gọi là "Giai đoạn phát triển". Đây là lứa tuổi trẻ em đã bắt đầu học tập và tìm hiểu tương tác trên môi trường mạng trong một giới hạn nhất định, bắt đầu hình thành các kỹ năng số. Phần nội dung này gồm các hướng dẫn dành cho trẻ em hình thành các kỹ năng ban đầu và hướng dẫn, lời khuyên dành cho phụ huynh để hỗ trợ con một cách hiệu quả.

Phần IV: Cẩm nang cho trẻ từ 11 tới 16 tuổi: Cung cấp các nguyên tắc bảo vệ trẻ em từ 11 đến 16 tuổi. Giai đoạn này còn gọi là "Giai đoạn tiền trưởng thành". Đây là lứa tuổi trẻ em đã bắt đầu sử dụng Internet một cách độc lập. Phần nội dung chính vì thế sẽ bao gồm các hướng dẫn cụ thể cho trẻ em trong hình thành các kỹ năng cụ thể sử dụng Internet an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm.

Phần V: Một số công cụ, phần mềm hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Giới thiệu, cập nhật các công cụ cập nhật kiến thức bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các công cụ hỗ trợ phụ huynh kiểm soát truy cập sử dụng internet trong nước và quốc tế.

Cục An toàn thông tin tin tưởng rằng cuốn cẩm nang này sẽ trở thành tài liệu thiết yếu, giúp phụ huynh, giáo viên và người chăm sóc trẻ nắm bắt kiến thức mới, kỹ năng cơ bản để hỗ trợ trẻ em tham gia môi trường mạng một cách tự tin và an toàn, từ đó giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực mà Internet có thể gây ra.

Không gian mạng, Internet đã và đang trở thành một phần không thể tách rời của cuộc sống, đặc biệt đối với trẻ em là những đối tượng đang sử dụng công nghệ vào trong học tập và sinh hoạt hàng ngày. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tới hết năm 2023, dân số Việt Nam đạt khoảng 100,3 triệu người, trẻ em chiếm gần 1/4 dân số, trong đó 2/3 trẻ em có thể tiếp cận thiết bị kết nối Internet. Cũng theo số liệu Trung tâm quốc gia về trẻ theo em mất tích và bị bóc lột (NCMEC), năm 2023 có khoảng 533.236 báo cáo về hình ảnh/video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng liên quan tới Việt Nam - đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN, sau Indonesia và Philippine. Con số này gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự cấp thiết phải bảo vệ trẻ em khỏi các rủi ro trên không gian mạng.

Khánh Mai (t/h)