Áp dụng đổi mới sáng tạo: Sản lượng tăng 15%, giảm chi phí, tỷ lệ hao hụt

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt khiến doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng thay đổi. Trước đây, lợi thế chủ yếu của doanh nghiệp trong nước nằm ở chi phí lao động thấp, nguồn tài nguyên dồi dào và sự linh hoạt trong sản xuất nhỏ lẻ, tuy nhiên, khi thị trường mở cửa và cạnh tranh quốc tế ngày càng sâu rộng, lợi thế cũ nhanh chóng trở nên hạn chế. Để tồn tại và phát triển lâu dài, nhiều doanh nghiệp đã xác định đổi mới sáng tạo là con đường tất yếu, mở ra cơ hội nâng cao năng suất và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Đổi mới sáng tạo không chỉ dừng lại ở việc cải tiến sản phẩm mà bao gồm đổi mới công nghệ sản xuất, cách thức quản trị, mô hình kinh doanh và chiến lược tiếp cận thị trường. Doanh nghiệp nào biết đầu tư bài bản cho sáng tạo sẽ có khả năng tăng tốc mạnh mẽ, vượt qua thách thức và tạo dựng vị thế vững chắc trên thương trường.

Thực tế đã chứng minh nhiều điển hình thành công. Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương (Vinaseed) là minh chứng tiêu biểu. Doanh nghiệp đã đầu tư lớn cho hoạt động nghiên cứu phát triển (R&D), xây dựng trung tâm công nghệ hiện đại để chọn tạo và nhân giống cây trồng. Nhờ vậy, Vinaseed liên tục đưa ra các sản phẩm giống chất lượng cao, không chỉ đáp ứng thị trường nội địa mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Đổi mới sáng tạo giúp công ty duy trì tăng trưởng ổn định, đồng thời góp phần vào mục tiêu an ninh lương thực quốc gia.

Ở lĩnh vực thủy sản, Tập đoàn Sao Mai đã tận dụng phụ phẩm cá tra để sản xuất dầu ăn và các sản phẩm giá trị gia tăng khác. Nhờ công nghệ chế biến sâu, doanh nghiệp nâng giá trị con cá tra thêm 28% so với trước. Đây là cách làm sáng tạo, vừa tối ưu hóa nguồn nguyên liệu, vừa gia tăng lợi nhuận và hạn chế tác động môi trường từ chất thải công nghiệp.

 Nhờ đổi mới sáng tạo giúp cho nhiều doanh nghiệp bứt tốc về năng suất.

Trong ngành công nghiệp chế tạo, nhiều doanh nghiệp ô tô đã chủ động đầu tư dây chuyền tự động hóa, với tỷ lệ tự động hóa đạt 70 - 80% ở một số khâu quan trọng. Việc áp dụng robot và hệ thống quản lý thông minh giúp sản lượng tăng khoảng 15% mỗi năm, đồng thời giảm chi phí sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này cho thấy đổi mới sáng tạo không chỉ nâng năng suất mà còn tạo ra sự chuyển biến lớn trong hiệu quả hoạt động.

Ngay cả trong lĩnh vực nông nghiệp truyền thống, những bước đi táo bạo cũng đang tạo nên sự khác biệt. Một minh chứng là câu chuyện trang trại của Công ty Giống gia cầm Taso đã ứng dụng công nghệ 4.0 vào chăn nuôi, từ hệ thống kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm đến giám sát dịch bệnh. Nhờ vậy, mỗi tháng doanh nghiệp cung ứng ra thị trường khoảng 600.000 con giống chất lượng cao, gấp nhiều lần so với phương thức sản xuất cũ. Sản phẩm đồng đều hơn, tỷ lệ hao hụt giảm đáng kể, qua đó nâng cao lợi nhuận và uy tín thương hiệu.

Thành công của những mô hình này chỉ ra ba yếu tố quyết định: cam kết từ lãnh đạo, đầu tư công nghệ và phát triển nhân lực. Trước hết, sự quyết đoán của người đứng đầu đóng vai trò then chốt, bởi chỉ khi lãnh đạo đặt đổi mới sáng tạo làm ưu tiên chiến lược thì doanh nghiệp mới có thể dành nguồn lực thỏa đáng.

Thứ hai, đầu tư công nghệ giúp nâng cao năng suất, rút ngắn quy trình, giảm lãng phí và tạo ra sản phẩm chất lượng. Cuối cùng, con người vẫn là trung tâm - một lực lượng lao động có trình độ và kỹ năng cao sẽ đảm bảo công nghệ mới được vận hành hiệu quả, phát huy hết giá trị.

Tuy nhiên, con đường đổi mới sáng tạo không hề bằng phẳng. Chi phí đầu tư cho công nghệ hiện đại thường rất lớn, gây áp lực tài chính cho nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong khi đó, nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng đủ nhu cầu; tình trạng chảy máu chất xám vẫn diễn ra khiến nhiều doanh nghiệp khó giữ chân nhân tài. Ngoài ra, năng lực hấp thụ và làm chủ công nghệ của nhiều đơn vị còn hạn chế, dẫn đến việc ứng dụng chưa hiệu quả. Thủ tục hành chính phức tạp và chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ cũng là rào cản khiến quá trình đổi mới gặp nhiều trở ngại.

Ảnh minh hoạ.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia đưa ra nhiều khuyến nghị. Doanh nghiệp cần coi chi cho R&D là khoản đầu tư lâu dài, không thể cắt giảm khi khó khăn. Cùng với đó, đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất, quản lý và kinh doanh giúp tối ưu hóa nguồn lực, tạo bước nhảy vọt về năng suất. Doanh nghiệp cần hợp tác chặt chẽ với viện nghiên cứu, trường đại học để tiếp cận công nghệ mới, đồng thời đào tạo và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu thời đại số.

Về phía Nhà nước, cần thiết kế chính sách hỗ trợ thiết thực hơn. Các chương trình ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn vay, tư vấn công nghệ cần triển khai linh hoạt, dễ tiếp cận và phù hợp với đặc thù doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bên cạnh đó, cải cách hành chính, minh bạch hóa quy trình và đơn giản hóa thủ tục sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào sản xuất, sáng tạo.

Có thể khẳng định đổi mới sáng tạo là đòn bẩy giúp doanh nghiệp Việt Nam bứt phá về năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh. Trong kỷ nguyên 4.0, khi tốc độ phát triển công nghệ toàn cầu chưa từng có tiền lệ, chỉ những doanh nghiệp dám đổi mới, dám đầu tư và kiên trì với sáng tạo mới có thể vươn lên mạnh mẽ. Nếu được hỗ trợ đồng bộ từ phía chính sách và có quyết tâm nội tại, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tạo dựng chỗ đứng vững chắc trên bản đồ kinh tế thế giới.

Vân Đình