Bộ Kế hoạch và đầu tư: Tiên phong trong xây dựng tầm nhìn phát triển của đất nước

Ngày 11/1/2024, tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024.

Nhiều dấu ấn trong năm 2023

Trong năm 2023, với vai trò là cơ quan tham mưu tổng hợp, vai trò tiên phong trong xây dựng tầm nhìn phát triển của đất nước, Bộ Kế hoạch và đầu tư đã có nhiều dấn ấn trong thực hiện chức năng tham mưu tổng hợp chiến lược, triển khai nhiều cải cách, đột phá, đóng góp lớn vào thành công ấn tượng của đất nước trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới tăng trưởng chậm lại, là điểm sáng trong bức tranh không mấy sáng sủa của nền kinh tế thế giới.

Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ KHĐT Trần Quốc Phương cho biết, tình hình thế giới tiếp tục xuất hiện nhiều yếu tố phức tạp mới. Trong nước, nền kinh tế chịu “tác động kép” từ các yếu tố bất lợi bên ngoài và cả những bất cập, tồn tại bên trong.

Với vị trí, vai trò là cơ quan tham mưu tổng hợp, chiến lược của Đảng và Nhà nước, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng Bộ KHĐT đã chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng các kịch bản tăng trưởng, tranh thủ thời cơ phục hồi và tạo động lực mới cho phát triển kinh tế đất nước.

Trong năm 2023, Bộ đã kịp thời nghiên cứu, theo dõi, đánh giá và dự báo sát tình hình để từ đó tích cực tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các kịch bản phát triển phù hợp cũng như những giải pháp ứng phó kịp thời, giảm thiểu các tác động tiêu cực và đạt được mục tiêu kép trong phát triển KTXH.

Đồng thời, Bộ đã làm tốt công tác tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, triển khai các biện pháp nhằm tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao; thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, cụ thể hóa các chính sách phát huy mô hình kinh tế mới (kinh tế ban đêm, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn...); thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, tranh thủ tận dụng tối đa thời cơ để phục hồi và phát triển nền kinh tế.

Là Bộ có số lượng đề án được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao nhiều nhất (chiếm trên 16%), năm 2023, Bộ đã hoàn thành 100% các đề án, nhiệm vụ, không nợ đọng.

Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng: Năm 2023, đã loại bỏ hơn 3.000 quy hoạch sản phẩm các loại, giúp loại bỏ hàng ngàn điều kiện kinh doanh và giấy phép con

Trong công tác tham mưu xây dựng thể chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thể hiện vai trò tiên phong, chủ động đề xuất cải cách, đổi mới hướng tới mục tiêu tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; nâng cao hiệu quả phân bổ, huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển; thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, đổi mới sáng tạo, tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh cải cách, nhất là cải cách thủ tục hành chính, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh,…

Đặc biệt, năm 2023, công tác quy hoạch đã có sự thay đổi rõ rệt trong tư duy và hành động theo hướng chủ động, kiến tạo, phát triển và tăng cường liên kết để phát triển, thực hiện thống nhất các chu trình: chiến lược - quy hoạch - kế hoạch - đầu tư. Bộ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồng thời, Bộ đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tổ chức thẩm định 05 quy hoạch vùng, 59/63 quy hoạch tỉnh (trong đó 50 quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt) bảo đảm phát triển có trọng tâm, trọng điểm, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, bền vững tài nguyên.

Đặc biệt, trong năm 2023, Bộ đã tham mưu nhiều cơ chế, chính sách để khuyến khích, thúc đẩy phong trào đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của Bộ, đã bước đầu viết nên câu chuyện về đổi mới sáng tạo, dần định hình hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, trong đó, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư chính là hạt nhân, là đầu tàu tiên phong.

Đáng chú ý, năm 2023 được đánh giá là năm thành công thu hút vốn FDI, lượng vốn FDI vào nước ta đạt kỷ lục 36,6 tỉ USD với hàng loạt dự án chất lượng cao như các dự án sản xuất điện thoại, linh kiện điện tử, sản xuất chip…

Ngoài ra, Bộ đã chủ động nghiên cứu, đánh giá tác động của thuế suất thuế tối thiểu toàn cầu tới thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và đề xuất giải pháp thu hút, hỗ trợ đầu tư mới áp dụng trong bối cảnh thực thi thuế tối thiểu toàn cầu; nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư FDI vào công nghệ chip, bán dẫn, hydrogen xanh…

Thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược, triển khai nhiều cải cách đột phá

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, năm 2024 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thực hiện Kế hoạch 05 năm 2021-2025; chuẩn bị nền tảng để đón nhận thời cơ, vận hội mới cho bước ngoặt của đất nước và xác định phương hướng, nhiệm vụ phát triển 05 năm 2026-2030.

Với phương châm “Hội tụ trí tuệ - Hướng tới tương lai”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục khẳng định, nâng cao vị trí, vai trò là cơ quan tham mưu tổng hợp, vai trò tiên phong trong xây dựng tầm nhìn phát triển của đất nước, đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm để bảo đảm thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược, triển khai nhiều cải cách, đột phá.

Theo đó, Bộ sẽ tập trung nghiên cứu, làm rõ vị thế, tầm vóc mới của nước ta sau những thành tựu đối ngoại lịch sử trong năm 2023; thời cơ, cơ hội, thuận lợi mới và yêu cầu đặt ra để phát triển nền kinh tế nước ta “cạnh tranh, sáng tạo, tự chủ và hội nhập, phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” đến năm 2030.

Tập trung triển khai Nghị quyết số 01 và 02 của Chính phủ với tinh thần chủ động, sáng tạo, đổi mới, linh hoạt và hành động quyết liệt để tạo tiền đề phát triển cho năm 2025 và cho cả giai đoạn phát triển 2021-2025.

Tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; tiếp tục đưa vốn đầu tư công là vốn mồi để thu hút đầu tư của các thành phần kinh tế.
.
Trong giai đoạn 2026-2030, ưu tiên nguồn lực để hoàn thành mục tiêu đến năm 2030 có ít nhất 5.000 km đường cao tốc; hạ tầng đường sắt (đặc biệt là triển khai dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam), hệ thống cảng biển, các tuyến kết nối để hoàn thiện mạng lưới vận tải đa phương thức, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Cùng với đó, Bộ nâng cao năng lực phân tích, dự báo và thống kê, đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu về tính kịp thời, chính xác và chất lượng công tác tham mưu, điều hành kinh tế vĩ mô. Mục tiêu nhất quán là ưu tiên, thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng gắn với củng cố, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Hoàn thành và trình phê duyệt 05 quy hoạch vùng còn lại trong quý I năm 2024; tham mưu, tổ chức triển khai kịp thời, hiệu quả các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh đã ban hành, tạo động lực, không gian phát triển mới cho cả nước, vùng và tỉnh.

Tăng cường hoạt động của các Hội đồng điều phối vùng để thúc đẩy liên kết vùng, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương, giải quyết các vấn đề có tính vùng và tạo ra các động lực và cực tăng trưởng mới cho đất nước.

Nắm bắt phản ánh của doanh nghiệp, tham mưu, đề xuất tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, dự án đầu tư, cắt giảm điều kiện kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp lớn, đầu đàn, doanh nghiệp tư nhân vươn ra thế giới, đầu tư ra nước ngoài.

Năm 2024, đầu tư tư nhân dự báo tiếp tục khó khăn, đầu tư công tiếp tục là động lực quan trọng cho tăng trưởng, hỗ trợ phát triển nhiều ngành, lĩnh vực. Bộ và toàn ngành cần tiếp tục tập trung tham mưu chỉ đạo, đôn đốc và hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, kiên quyết điều chuyển vốn từ các dự án chậm tiến độ sang các dự án có khả năng thực hiện nhưng thiếu vốn, hạn chế tối đa việc kéo dài.

Nhằm mục tiêu tận dụng xu hướng dịch chuyển dòng vốn đầu tư toàn cầu, đón đầu dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp từ các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các tập đoàn đa quốc gia, nhà đầu tư chiến lược trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển, Bộ sẽ tập trung nghiên cứu, xây dựng Đề án Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam, Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư.

Phát huy tối đa hiệu quả của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, thúc đẩy xây dựng, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trong nước; xác định và tập trung vào một số ngành, lĩnh vực mà Việt Nam có lợi thế, có thể tận dụng, hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp trong nước.

Với mục tiêu chiến lược là xanh hóa nền kinh tế, nâng cao năng lực nội tại, tính tự chủ, khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, Bộ sẽ thúc đẩy mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; xây dựng và hoàn thiện hơn nữa các thể chế, chính sách để cụ thể hóa các mô hình kinh tế mới như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế ban đêm, kinh tế chia sẻ…, cũng như các xu thế phát triển về đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo… Hoàn thiện đề án đào tạo nhân lực cho ngành chíp, bán dẫn để sẵn sàng, chuẩn bị đón nhận những cơ hội, dự án phát triển ngành bán dẫn…

Năm 2024, toàn ngành Kế hoạch đầu tư sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, giữ vững ngọn cờ cải cách, không ngừng đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm, dũng cảm vượt qua chính mình, sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, thách thức, thường xuyên trau dồi kiến thức pháp luật, tư duy phát triển, với một tâm sáng, bầu nhiệt huyết vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì sự phát triển, thịnh vượng của đất nước- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Lê Kim Liên

Lê Kim Liên