Bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm

Dự thảo mở rộng đối tượng áp dụng; sửa đổi theo hướng tăng mức xử phạt với hành vi liên quan đến cung cấp, bán sản phẩm qua kênh ngân hàng hoặc kênh khác của đại lý bảo hiểm hoặc qua nhân viên đại lý, liên quan đến các hành vi vi phạm của doanh nghiệp bảo hiểm, tổ chức hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm; bổ sung hành vi vi phạm mới liên quan đến quản trị rủi ro, kiểm soát nội bộ, các biện pháp cải thiện, can thiệp sớm; sửa đổi các hành vi liên quan đến công khai thông tin, chế độ báo cáo… Dự kiến văn bản sẽ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Về sự cần thiết phải ban hành nghị định, theo Bộ Tài chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 98/2013/NĐ-CP ngày 28/8/2013 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ).

Quá trình thực hiện cho thấy Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐCP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) đã góp phần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, hỗ trợ tối đa, hiệu quả công tác quản lý, giám sát, điều hành thị trường bảo hiểm, thị trường xổ số Việt Nam trong thời gian qua, góp phần thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, an toàn và hiệu quả.

 Ảnh minh hoạ

Cụ thể, đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng góp phần bảo đảm các quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm được thực hiện một cách nghiêm túc.

Về phía cơ quan quản lý, công tác quản lý, giám sát nhà nước về kinh doanh bảo hiểm được đẩy mạnh theo hướng kết hợp giữa quản lý, giám sát từ xa và kiểm tra, thanh tra tại chỗ, tăng cường đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp để giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.

Cơ quan quản lý đã được kiện toàn về mô hình tổ chức, tăng cường đội ngũ cán bộ phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, đảm bảo thực hiện tốt hơn chức năng quản lý, giám sát từ xa và thanh tra, kiểm tra tại chỗ, hỗ trợ thị trường phát triển an toàn, ổn định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm và các doanh nghiệp bảo hiểm.

Thời gian qua, căn cứ chức năng thanh tra chuyên ngành, các quy định tại Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) và thực tế vi phạm của doanh nghiệp, Bộ Tài chính (Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm) đã tiến hành xử phạt 29 doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm với tổng số tiền 2.955.000.000 đồng.

Về phía doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm, trong quá trình hoạt động trên cơ sở quy định tại Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) đã tự kiểm tra, rà soát hoạt động quản trị, điều hành của doanh nghiệp, giảm thiểu vi phạm trong quá trình hoạt động kinh doanh.

Từ đó góp phần bảo đảm quy định của pháp luật được thực hiện một cách nghiêm túc, duy trì trật tự, kỷ cương thị trường; đấu tranh phòng, chống tiêu cực; phát huy tác dụng tích cực trong việc răn đe, xử lý đối với hành vi sai phạm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Cùng với Luật Kinh doanh bảo hiểm và các văn bản hướng dẫn thi hành, Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) đã tạo nên một hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường bảo hiểm Việt Nam.

Cụ thể, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng cao và ổn định. Trong giai đoạn 2011-2020, thị trường bảo hiểm đạt mức tăng trưởng bình quân 17%/năm. Năm 2022, tổng tài sản thị trường bảo hiểm đạt 811.312 tỷ đồng (tăng 14,51% so với cùng kỳ năm 2021), trong đó các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) phi nhân thọ đạt 117.229 tỷ đồng, các DNBH nhân thọ đạt 694.083 tỷ đồng, đầu tư trở lại nền kinh tế đạt 656.423 tỷ đồng (tăng 12,56% so với cùng kỳ năm 2021).

Trong đó các DNBH phi nhân thọ đạt 63.612 tỷ đồng; các DNBH nhân thọ đạt 592.811 tỷ đồng, tổng dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm đạt 526.559 tỷ đồng (tăng 14,60% so với cùng kỳ năm 2021), trong đó các DNBH phi nhân thọ đạt 32.901 tỷ đồng,các DNBH nhân thọ đạt 493.658 tỷ đồng, tổng nguồn vốn chủ sở hữu đạt162.814 tỷ đồng (tăng 3,83% so với cùng kỳ năm 2021), tổng doanh thu phí bảo hiểm đạt 251.306 tỷ đồng, chi trả quyền lợi bảo hiểm đạt 64.018 tỷ đồng.

Tổng số phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới bảo hiểm ước đạt 15.751 tỷ đồng, trong đó phí bảo hiểm gốc thu xếp qua môi giới đạt 8.982 tỷ đồng, phí tái bảo hiểm thu xếp qua môi giới đạt 6.769 tỷ đồng, hoa hồng môi giới bảo hiểm năm 2022 đạt 1.130 tỷ đồng, tổng tài sản của các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm đạt 1.283 tỷ đồng.

Thị trường bảo hiểm ngày càng thể hiện được vai trò, vị trí đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; cũng như một phần đem lại sự bảo vệ về tài chính, sức khỏe cho nhân dân. Tuy nhiên, qua thực tiễn công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm, việc Quốc hội ban hành Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 với 7 Chương, 157 Điều; ngày 01/7/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 thì quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm theo quy định tại Nghị định số 98/2013/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP (Nghị định số 48/2018/NĐCP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ) cũng phải được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Việc ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2013/NĐ-CP, Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐCP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm là cần thiết, nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm với các quy định mới được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ tại Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 và các văn bản hướng dẫn thi hành, Luật Xử lý vi phạm hành chính 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành, quy định khác của pháp luật có liên quan.

Tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn thực hiện, nâng cao năng lực của cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bảo hiểm trong công tác quản lý, giám sát và vận hành thị trường.

Phong Lâm