Các quốc gia áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy ra sao?

Một số quốc gia đi đầu trong việc áp dụng quy định khí thải đối với xe máy

Tại nơi có mật độ dân số thuộc top đầu Châu Á, Đài Loan (Trung Quốc) đã áp dụng quy định này sớm từ gần 30 năm trước. Cơ quan Môi trường Đài Loan ra quy định cụ thể rằng xe máy được sản xuất đủ 5 năm bắt buộc phải kiểm định khí thải định kỳ hàng năm.

Được biết, việc kiểm tra có thể được thực hiện miễn phí tại các trạm kiểm định, như các cửa hàng sửa chữa, bảo dưỡng xe máy được Cơ quan bảo vệ môi trường Đài Loan ủy thác. Ngoài ra việc kiểm tra tại chỗ khí thải từ xe mô tô, xe máy cũng sẽ do Cục Bảo vệ môi trường địa phương tiến hành.

Nếu không thực hiện hoặc chậm trễ kiểm định khí thải định kỳ, chủ xe buộc phải đóng mức phạt là 15 USD. Trong trường hợp xe gắn máy không vượt qua được bài kiểm định, chủ xe ở Đài Loan phải mang đi sửa chữa và có thể đăng kiểm trong 1 tháng, và chậm nhất là 6 tháng chủ xe không có giấy đăng kiểm xe sẽ bị hủy giấy phép lái xe.

Tại Nhật Bản có quy định xe máy cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 5. Theo đó, xe máy, môtô trang bị động cơ có dung tích từ 250 phân khối trở xuống không phải kiểm định khí thải. Xe máy từ 250 phân khối trở lên sẽ phải kiểm định sau 3 năm sử dụng, với yêu cầu kiểm định định kỳ 2 năm một lần.

Nhiều quốc gia đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải nhằm bảo vệ môi trường 

Ở Indonesia, quy định kiểm định khí thải mới chỉ được áp dụng tại thủ đô Jakarta. Theo quy định xe máy sau 3 năm đầu tiên phải kiểm định khí thải định kỳ hàng năm. Nếu lưu thông trên đường và bị phát hiện xe chưa kiểm định sẽ được hỗ trợ kiểm định ngay tại chỗ, mức phí mỗi lần kiểm tra khoảng 2,5 USD.

Để xác định xe có vượt mức khí thải quy định hay không, cảnh sát và nhân viên từ sở Giao thông Jakarta có thể yêu cầu người dân dừng xe trên đường, mở ứng dụng kiểm tra khí thải và nhập số đăng ký xe. Chính quyền thành phố Jakarta cũng đưa đề xuất phạt lỗi các phương tiện không vượt qua bài kiểm định hoặc quá thời hạn kiểm định định kỳ, tuy nhiên hiện nay chưa được thực hiện, chủ yếu là do "thiếu tính xã hội hóa". 

Ở Thái Lan quy đình xe máy trên 5 năm hoạt động phải được đưa đi kiểm định khí thải. Mức phí đăng kiểm cho xe có động cơ dung tích 150 phân khối, phí sẽ là 100-300 baht (3-9 USD), động cơ trên 150 phân khối sẽ có mức phí 300-1.000 baht (9-30 USD).

Tương tự như các nước khác, Tây Ban Nha cũng ra yêu cầu xe máy dưới 50 phân khối sẽ phải kiểm định lần đầu tiên sau ba năm sản xuất, xe từ 50 phân khối trở lên là 4 năm sau khi sản xuất. Cả hai dòng xe đều phải kiểm định khí thải định kỳ 2 năm một lần.

Tại Anh, quy định có phần khắt khe hơn khi xe máy trên 3 năm phải kiểm định mỗi năm một lần. Các mục kiểm tra toàn diện từ ngoài vào trong bao gồm từ đèn, hệ thống lái, hệ thống treo, cho đến ống xả. Phí kiểm định khoảng 30 bảng Anh, tương đương gần 1 triệu đồng tiền Việt. Số liệu thu thập cũng cho thấy khoảng 20% xe gắn máy tại đây không vượt qua kỳ kiểm định trong lần kiểm tra đầu tiên và thường chủ nhân phải mang xe đi sửa chữa trước khi đăng kiểm lại.

Việt Nam sẽ sớm áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe máy

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

Lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành nhằm mục tiêu kiểm soát, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải gây ra, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống.

Đồng thời, lộ trình này tạo cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải, thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện với môi trường. Việc áp dụng lộ trình cũng nhằm thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời hỗ trợ phát triển giao thông đô thị bền vững, hiện đại theo định hướng chiến lược quốc gia. Đây cũng là bước đi cần thiết nhằm tiến tới xây dựng hệ thống giao thông bền vững và phát triển đô thị xanh trong tương lai.

Dự thảo Quyết định được xây dựng trên quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân và môi trường sống là ưu tiên hàng đầu. Việc kiểm soát khí thải từ xe mô tô, xe gắn máy phải được đặt trong tổng thể mục tiêu bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng không khí đô thị và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải cụ thể như sau:

1. Thời điểm bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành:

Từ 01 tháng 01 năm 2027 đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành trên địa bàn 02 thành phố trực thuộc Trung ương, gồm thành phố Hà Nội và TP.HCM.

Từ 01 tháng 01 năm 2028 đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành trên địa bàn 04 thành phố trực thuộc Trung ương còn lại, gồm thành phố Hải Phòng, thành phố Đà Nẵng, thành phố Cần Thơ và thành phố Huế.

Từ 01 tháng 01 năm 2030 đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành trên địa bàn các tỉnh, thành phố còn lại. Tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố này có thể quy định áp dụng thời hạn sớm hơn.

2. Xe mô tô sản xuất trước năm 2008, áp dụng Mức 1 - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

3. Xe mô tô sản xuất từ năm 2008 đến năm 2016, áp dụng Mức 2 -Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

4. Xe mô tô sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30 tháng 6 năm 2026, áp dụng Mức 3 - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

5. Xe mô tô sản xuất sau ngày 01 tháng 7 năm 2026, áp dụng Mức 4 -Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

6. Xe gắn máy sản xuất trước năm 2016, áp dụng Mức 1 - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

7. Xe gắn máy sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30 tháng 6 năm 2027, áp dụng Mức 2 - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

8. Xe gắn máy sản xuất từ ngày 01 tháng 7 năm 2027, áp dụng Mức 4 Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

9. Xe mô tô, xe gắn máy lưu hành trên địa bàn thành phố Hà Nội và TP.HCM phải đáp ứng quy định về khí thải Mức 2 trở lên, tính từ ngày 01 tháng 01 năm 2032.

10. Xe mô tô, xe gắn máy lưu hành vào “vùng phát thải thấp” của thành phố Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô phải đáp ứng quy định về khí thải theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân.

Bảo Linh (t/h)