Cẩn trọng với xà phòng làm từ sữa mẹ

Thời gian gần đây, trên các trang mạng xã hội và trên thị trường xuất hiện một vài địa chỉ “rao bán”, nhận gia công một loại xà phòng lạ được làm từ sữa mẹ để dưỡng da. Tuy nhiên, nhiều bà mẹ không ý thức được rằng, điều này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ nhỏ và chính bản thân họ...

Trẻ bị nhiễm bệnh vì xà phòng làm từ sữa mẹ mang vi khuẩn

Tại nhiều nước châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, trào lưu dùng xà phòng làm từ sữa người không còn quá mới mẻ. Còn tại Việt Nam, chưa có một công trình nghiên cứu nào về loại xà phòng này nhưng đã xuất hiện những cá nhân đứng ra làm xà phòng sữa mẹ.

Trên nhiều trang mạng, cả người bán và khách hàng đều hết lời ca ngợi: xà phòng làm từ sữa mẹ có thể dùng để rửa mặt và tắm; xà phòng làm từ sữa mẹ có độ dưỡng ẩm cao, đặc biệt sau khi dùng làn da thêm mịn màng, sáng hơn và dùng lâu dài thì hạn chế mụn...

Sản phẩm xà phòng làm từ sữa mẹ. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, theo cảnh báo của bác sĩ Trần Xuân Lan, BV Da Liễu TP HCM, trẻ sơ sinh thường có làn da rất mỏng manh, nhạy cảm. Nếu quá trình sản xuất sữa mẹ, hàm lượng xút quá nhiều thì da bé dễ bị kích ứng, mẩn đỏ. Nguy hiểm hơn là lượng protein trong sữa mẹ khi đun nấu với xút dễ biến đổi, tạo thành những hợp chất khác. Khi tắm cho trẻ sơ sinh, những chất này thẩm thấu qua lỗ chân lông, vào mạch máu có thể gây phù thanh quản gây nguy hiểm tới hệ hô hấp của trẻ.

Thêm vào đó, trả lời phỏng vấn trên báo chí, một số bác sĩ sản khoa nhận định, trong điều kiện bà mẹ cho sữa khỏe mạnh sẽ không có vấn đề gì nhưng nếu trường hợp người cho sữa mang bệnh thì trẻ hoàn toàn có thể nhiễm bệnh. 

Nếu người mẹ mang trong người vi khuẩn lao, virus viêm gan B, tụ cầu khuẩn, virus cự bào và nhiễm HIV hoặc thường xuyên dùng thuốc, kháng sinh, nghiện chất kích thích (cà phê, thuốc lá,…), khi sử dụng sữa này làm xà phòng thì vi khuẩn vẫn có thể lưu lại trong xà phòng thành phẩm. Do đó, trẻ hoàn toàn có nguy cơ bị nhiễm bệnh hoặc dị ứng khi sử dụng xà phòng làm từ sữa mẹ.

Một cơ sở chuyên nhận gia công sản xuất xà phòng từ sữa mẹ. Ảnh minh họa

Ngoài ra, vì xà phòng làm từ sữa mẹ hiện nay đều là sản phẩm hanmade nên các khâu sản xuất, quy trình dụng cụ đều có nguy cơ nhiễm khuẩn cao. Thêm vào đó, vì lượng sữa mẹ không sẵn có khiến nhiều người đặt ra nghi vấn “Lấy đâu ra nhiều sữa mẹ thế để sản xuất xà phòng?” bởi theo thống kê của Vụ Sức khỏe, Bộ Y tế, tỉ lệ phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ suốt 6 tháng đầu đời của bé chỉ đạt 19,6%.

Tác dụng của xà phòng làm từ sữa mẹ chưa hề được kiểm duyệt, chứng nhận

Trao đổi với báo chí, GS.TS Phạm Thanh Kỳ (Trưởng bộ môn Dược Liệu - ĐH Dược Hà Nội) cho hay hiện nay các doanh nghiệp thường tung lên những sản phẩm hơi lạm dụng, quảng cáo hơn sự thật của nó. Giống như quảng cáo dầu gội đầu có tinh chất sâm, thực tế sâm cũng chẳng có tác dụng gì lớn đối với việc chăm sóc tóc... Theo GS.TS Kỳ, hiện nay chưa có công trình nghiên cứu nào về thực hư tác dụng của sữa mẹ đối với việc làm mĩ phẩm chăm sóc da.

Theo PGS.TS Trần Hồng Côn, bộ môn công nghệ hoá học, khoa Hoá đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội, thành phần chủ yếu để tạo xà phòng là các este của axit béo trong dầu dừa, khi nấu với xút sẽ tạo ra xà phòng (muối của các axit béo). Phần sữa mẹ cho vào chỉ chứa rất ít các este nói trên, nên ảnh hưởng tốt hay xấu khó đánh giá được.

Ông cũng nghi ngờ về độ an toàn của xà phòng làm từ sữa mẹ: “Về độ an toàn của xà phòng sữa mẹ, tôi không thể nói gì được, vì không biết ai cấp chứng nhận an toàn cho loại xà phòng này. Riêng tôi không tin nó có tác dụng gì tốt hơn các loại xà phòng có chất lượng hiện hành. Tôi nghĩ “sữa mẹ” có thể là cụm từ tạo tâm lý nhiều hơn là hiện thực”.

Sữa mẹ được đóng túi để làm xà phòng từ sữa mẹ. Ảnh minh họa

Cùng chung quan điểm, PGS.TS Lê Văn Cát, phòng Hoá môi trường, viện Hóa học – Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam nhận định: “Thực sự xà phòng làm từ sữa mẹ tôi chưa nghe bao giờ, phải chăng lại là thông tin từ Trung Quốc? Nếu đúng xà phòng làm từ sữa thì axít béo trong sữa không nhiều nên khó mà tốt. Thời xưa khi công nghệ còn chưa phát triển, người ta dùng sữa bò nhưng không hiệu quả lắm.

Hiện nay xà phòng chủ yếu là hỗn hợp gồm chất tạo bọt, chất tẩy rửa, hương liệu tạo mùa thơm. Tất cả các loại xà phòng (bột và bánh) đều an toàn và có độ PH trung tính. Thực sự tôi không tin lắm về độ an toàn và hiệu quả của xà phòng từ sữa mẹ”. 

Khi được hỏi liệu tác dụng của xà phòng từ sữa mẹ có thật sự được chứng nhận là “thần kỳ” như quảng cáo hay không, chính một cơ sở sản xuất cũng thừa nhận: “Sản phẩm xà phòng làm từ sữa mẹ đang trong quá trình xin được cấp phép và hiện nay thì sản phẩm này chưa có sự xét duyệt của cơ quan có thẩm quyền”.

Vì lý do này, các bác sĩ khuyến cáo người tiêu dùng nên nên xem xuất xứ, thẩm định, đánh giá và cấp phép của các cơ quan có uy tín sau khi nghe quảng cáo và trước khi mua, dùng một sản phẩm mới, trong đó có xà phòng làm từ sữa mẹ.

Minh Thùy

 (tổng hợp từ Gia đình, Tuổi trẻ thủ đô, PLO)