Cảnh báo nguy hiểm từ phương tiện cũ nát, tự chế vẫn ngang nhiên lưu thông tại nhiều địa phương

Trên nhiều tuyến đường từ khu vực nội thị đến các vùng nông thôn tại tỉnh Đồng Nai, không khó để bắt gặp những phương tiện như xe ba gác, xe tự chế, xe máy kéo… đang chở hàng hóa, vật liệu hoặc nông sản lưu thông hằng ngày. Đây vốn là những phương tiện phục vụ nhu cầu mưu sinh của người lao động nghèo, chủ yếu chạy quãng đường ngắn, nhưng việc sử dụng trong thời gian dài mà không được kiểm định, bảo dưỡng đã khiến nhiều xe xuống cấp nghiêm trọng.

Thậm chí, không ít phương tiện đã cũ nát, thiếu hệ thống đèn chiếu sáng, đèn tín hiệu, gương chiếu hậu; thậm chí có xe phần khung sườn đã hoen rỉ, động cơ yếu, hệ thống phanh hoạt động không ổn định. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro mất an toàn, đặc biệt là vào giờ cao điểm, trời mưa hoặc khi chạy qua những đoạn đường có mật độ phương tiện lớn.

Anh Nguyễn Văn Lợi, ngụ phường Bình Phước, cho biết mỗi khi đi làm về vào ban đêm, anh luôn phải giảm tốc độ và quan sát kỹ khi gặp các xe chở hàng cồng kềnh. Theo anh, phần lớn những xe này đã sử dụng nhiều năm nên đèn hậu, đèn xi-nhan hay gương chiếu hậu đều không còn hoạt động đúng cách, khiến người đi phía sau rất khó phán đoán tình huống. Nếu xe tải hoặc ô tô bất ngờ đánh lái mà không thấy phương tiện cũ phía trước, va chạm hoàn toàn có thể xảy ra. Trên các tuyến quốc lộ, nơi mật độ phương tiện lớn và tốc độ lưu thông cao, việc một chiếc xe tự chế chậm chạp, thiếu tín hiệu cảnh báo xuất hiện đột ngột sẽ càng làm tăng nguy cơ tai nạn.

Tình trạng sử dụng phương tiện cũ nát không chỉ gây mất an toàn giao thông mà còn ảnh hưởng đáng kể đến môi trường. Động cơ cũ kỹ thường tiêu hao nhiều nhiên liệu, thải khói đen, bụi và tiếng ồn vượt mức cho phép. Một số trường hợp người dân tự ý cơi nới thùng xe để chở hàng hóa quá tải, dẫn đến lực kéo không ổn định và khiến xe di chuyển loạng choạng, khó kiểm soát. Việc chở hàng quá tải cũng tác động xấu đến mặt đường, gây nứt vỡ, xuống cấp, làm tăng chi phí sửa chữa và duy tu hạ tầng giao thông mỗi năm.

Nhiều phương tiện không đảm bảo an toàn vẫn lưu thông trên đường gây rủi ro cao cho người tham gia giao thông. Ảnh: Đăng Tùng/Báo Đồng Nai

Trong khi đó, nhu cầu vận chuyển hàng hóa của người dân lao động vẫn rất lớn. Anh Nguyễn Công Hoàng, ngụ phường Tam Hiệp, cho biết cơ quan chức năng đã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định về an toàn kỹ thuật khi sử dụng phương tiện. Tuy nhiên, đa số người sử dụng xe ba gác, xe máy kéo hay xe tự chế đều có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, nên việc đầu tư hoặc thay thế phương tiện đạt chuẩn không phải dễ dàng. Anh Hoàng cho rằng Nhà nước cần có thêm các gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi hoặc chương trình chuyển đổi phương tiện phù hợp để người dân vừa bảo đảm cuộc sống, vừa đáp ứng yêu cầu an toàn giao thông.

Không chỉ tại Đồng Nai, tại tỉnh Cà Mau, lực lượng chức năng cũng ghi nhận nhiều trường hợp vi phạm liên quan đến xe máy, mô tô không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật. Qua các đợt kiểm tra, Công an tỉnh Cà Mau đã phát hiện hàng loạt phương tiện không có gương chiếu hậu, đèn xe không hoạt động, lốp mòn, phanh hư hỏng, tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép. Nhiều xe bị “độ chế”, thay đổi kết cấu để tăng tốc độ hoặc chở hàng quá tải, gây nguy hiểm cho chính người điều khiển và phương tiện xung quanh. Có trường hợp phương tiện không có biển số xe, số khung – số máy không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác quản lý và tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng cho mục đích vi phạm pháp luật.

Đại úy Nguyễn Quốc Tưởng, Phó Đội trưởng Đội CSGT Công an tỉnh Cà Mau, cho biết những lỗi vi phạm phổ biến như thiếu gương, đèn hư, độ chế kết cấu xe… không chỉ là vi phạm quy định mà còn trực tiếp đe dọa tính mạng người điều khiển. Khi phương tiện không được kiểm tra bảo dưỡng định kỳ, bất kỳ trục trặc nào phát sinh giữa đường đều có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, nhất là tại các khu vực đông dân cư hoặc tuyến giao thông trọng điểm.

Tình trạng xe ba, bốn bánh tự chế không bảo đảm kết cấu, hệ thống phanh, đèn chiếu sáng cũng xảy ra tràn lan tại tại thành phố Hà Nội. Theo ghi nhận của Công an thành phố Hà Nội, cuối năm, do nhu cầu vận chuyển hàng hóa ở Hà Nội tăng cao nên tình trạng xe ba bánh tự chế chở hàng hóa cồng kềnh gây mất an toàn giao thông diễn biến phức tạp. Nhiều trường hợp chở sắt, thép, vật liệu xây dựng cồng kềnh không che chắn cẩn thận, thậm chí còn cố tình né tránh lực lượng chức năng, gây nguy hiểm cho người đi đường. 

Ghi nhận trên tuyến đường Tả Thanh Oai, một trong những trục đường kết nối khu vực ngoại thành thành phố Hà Nội với khu vực trung tâm. Bên cạnh vi phạm quá tải, không ít lái xe hoạt động vận tải hàng hóa độ chế thêm đèn có cường độ sáng cao có thể gây lóa mắt cho các phương tiện khác, tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn tới tai nạn giao thông.

Chỉ từ tháng 10 đến tháng 11 vừa qua, hơn 240 trường hợp xe tự chế, xe máy chở hàng cồng kềnh đã bị phát hiện và xử lý. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cũng đã vận động người dân tự động tháo dỡ hơn 40 xe vi phạm. Riêng trong tuần đầu tháng 12, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý hơn 240 trường hợp vi phạm tải trọng. Còn trong tháng 11 trước đó, gần 800 vi phạm quá khổ, quá tải đã được phát hiện và xử lý.

Trước tình trạng phương tiện cũ nát, tự chế hoạt động tràn lan ở nhiều địa phương, Cục Cảnh sát giao thông – Bộ Công an đã chỉ đạo toàn quốc triển khai việc chuẩn hóa dữ liệu phương tiện cơ giới đường bộ, rà soát và loại bỏ những xe hết niên hạn, không còn khả năng lưu thông khỏi hệ thống quản lý. Theo quy định hiện hành, khi thanh lý phương tiện hư hỏng nặng hoặc hết niên hạn, chủ xe phải giữ lại biển số, mang đến cơ quan đăng ký để làm thủ tục thu hồi. Nếu không thực hiện đúng trách nhiệm này, khi biển số bị người khác sử dụng trái phép, chủ xe vẫn phải chịu trách nhiệm liên đới. Đây là yêu cầu bắt buộc nhằm ngăn chặn tình trạng phương tiện “ma” lưu thông, gây mất an toàn và khó khăn cho công tác điều tra khi xảy ra sự cố.

Do đó việc siết chặt quản lý phương tiện cũ nát là rất cần thiết nhưng cũng cần đi kèm chính sách hỗ trợ hợp lý. Bên cạnh đó phải có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan chức năng và người dân. Người tham gia giao thông cần nâng cao ý thức, tuân thủ quy định kỹ thuật của phương tiện; còn lực lượng chức năng phải duy trì kiểm tra thường xuyên, xử lý kiên quyết nhưng linh hoạt, tạo điều kiện để người dân có thể chuyển đổi phương tiện phù hợp. Chỉ khi đó, giao thông mới có thể vận hành an toàn, trật tự, đồng thời đảm bảo hài hòa giữa yêu cầu quản lý và quyền lợi của người lao động.

An Dương (T/h)