Chỉ dẫn địa lý đảm bảo chất lượng cho nho Ninh Thuận

Ninh Thuận là địa phương có diện tích trồng nho lớn nhất cả nước với nhiều loại giống nho mới cho năng suất cao, sản lượng trung bình khoảng 15.000 tấn một năm, trong đó, mỗi năm cung cấp trên 10.000 tấn nho tươi tới các tỉnh, thành trong nước. Nho Ninh Thuận được chế biến ra nhiều sản phẩm khác nhau như: Nho sấy, mứt nho, rượu vang nho, mật nho… đáp ứng nhu cầu phong phú của người tiêu dùng. Nghề trồng nho ở Ninh Thuận đem lại nguồn thu nhập lớn cho người dân nơi đây, một ha nho có thể thu nhập từ 100 đến 150 triệu đồng/năm.

 

Chăm sóc cây nho ở Ninh Thuận. Ảnh minh họa

Vì vậy, Cục Sở hữu trí tuệ đã ra Quyết định số 194 /QĐ-SHTT, ngày 7 tháng 02 năm 2012 về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00030 cho sản phẩm nho Ninh Thuận. Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận là cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý “Ninh Thuận” nhằm bảo hộ nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm nho nổi tiếng này.

Nho đỏ Ninh thuận có dạng hình cầu, vỏ quả bóng, rất mỏng, quả chín có màu đỏ tươi đến đỏ đậm, có vị ngọt hài hoà với vị chua nhẹ. Theo Phòng chỉ dẫn địa lý: Chất lượng đặc thù của nho Ninh Thuận có được là do điều kiện tự nhiên vùng đất này phù hợp cho cây nho sinh trưởng và phát triển. Bên cạnh đặc thù về điều kiện tự nhiên, chất lượng của nho Ninh Thuận có được còn do bàn tay chăm sóc của người dân nơi đây.

Tuy nhiên, những năm gần đây, theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Ninh Thuận, toàn tỉnh hiện có 727ha diện tích nho, năng suất đạt gần 25 tấn/ha. So với thời điểm năm 1998 (diện tích cây nho phát triển mạnh, đạt cao nhất là 2.400ha) thì đến nay diện tích, năng suất và chất lượng cây nho đã có sự sụt giảm khá mạnh. Trong khi đó, người trồng nho vẫn phải đầu tư rất lớn, làm cho hiệu quả trồng nho không cao và cây nho không cạnh tranh được so với một số cây trồng khác.

Ông Châu Thăng Long, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết: Nguyên nhân của tình trạng trên là do cơ cấu giống còn đơn điệu; kỹ thuật sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và chọn lựa đất trồng nho của người nông dân chưa hợp lý; việc khai thác nhiều vụ/năm cũng là một trong những nguyên nhân gây thiệt hại nặng nề cho cây nho.

Trước thực trạng này, Ninh Thuận đã và đang triển khai nhiều giải pháp khôi phục phát triển nghề trồng nho theo hướng an toàn, bền vững. Các cơ quan chức năng cũng nghiên cứu ứng dụng công nghệ bảo quản nho tươi nhằm kéo dài thời gian bảo quản đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ, đảm bảo phẩm chất đạt tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm; áp dụng quy trình chế biến vang nho sau thu hoạch góp phần nâng cao trình độ sản xuất của nông dân trồng nho; chuyển giao trực tiếp tiến bộ kỹ thuật về giống, kỹ thuật canh tác, bảo quản nho tươi và chế biến sản phẩm vang nho cho nông dân trồng nho và các cơ sở dịch vụ thương mại kinh doanh tiêu thụ quả nho; áp dụng các biện pháp thâm canh cây nho bằng các chế phẩm hữu cơ sinh học, phòng trừ dịch hại tổng hợp nhằm giảm dư lượng chất hoá học trên nho và tồn lưu trong đất; đồng thời chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật đã được kết luận từ kết quả nghiên cứu khoa học khẳng định cho sự thành công của nghề trồng và chế biến nho.

Bên cạnh đó, để phát triển trồng nho an toàn, bền vững, nông dân Ninh Thuận phải áp dụng quy trình sản xuất theo quy định của chỉ dẫn địa lý. Tuy nhiên, hiện nay đang có một thực trạng đáng buồn là sau khi được cấp chỉ dẫn địa lý, người sản xuất thường không áp dụng chặt chẽ quy trình sản xuất dẫn đến sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng như lúc mới cấp. Vì vậy cần xây dựng một hệ thống quản lý, kiểm soát chất lượng sản phẩm đồng bộ từ Trung ương đến địa phương để duy trì và phát triển các chỉ dẫn địa lý, phổ biến đến từng hộ nông dân.

Hiện Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đang phối hợp với Hiệp hội Nho thực hiện dự án cấp Trung ương giai đoạn 2 (2013 -2014) dự án "Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Ninh Thuận cho sản phẩm nho" nhằm triển khai công tác quản lý, tìm kiếm thị trường và đẩy mạnh quảng bá dấu hiệu nhận biết các sản phẩm nho Ninh Thuận; tiếp tục mở rộng vùng chỉ dẫn địa lý ra các vùng trồng nho trên toàn tỉnh; xúc tiến, quảng bá, xác lập vị thế và uy tín của các sản phẩm nho mang nguồn gốc xuất xứ sản xuất tại Ninh Thuận. Đây là cơ hội tốt nhằm tiếp tục quảng bá, tăng cường các cơ hội cho sản phẩm nho Ninh Thuận vươn ra thị trường trong nước và quốc tế.

Hương Giang