Chống buôn bán động vật hoang dã trái luật- đẩy mạnh truyền thông, phát triển mạng lưới phóng viên điều tra

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo “Tăng cường sự tham gia của phóng viên, nhà báo trong phòng, chống buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật” do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) và Báo Nông nghiệp Việt Nam phối hợp tổ chức sáng 13/6/2023 tại Hà Nội.

Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên- WWF, buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật trên thế giới ước tính trị giá gần 20 tỉ USD mỗi năm, xếp thứ tư sau buôn bán ma tuý, vũ khí và buôn người.

Tại Việt Nam, mặc dù đã có hệ thống chính sách, văn bản quản lý động vật hoang dã, tuy nhiên, công tác bảo vệ và xử lý các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã vẫn rất khó khăn.

Từ năm 2018 đến nay, Việt Nam điều tra 50 vụ buôn vảy tê tê, xét xử, tịch thu 40 nghìn kg; 20 tấn ngà voi bị tịch thu. 53 đối tượng đã bị truy tố, xét xử liên quan đến tàng trữ, buôn bán, vận chuyển ngà voi với mức phạt trung bình 5,3 năm tù; tịch thu trên 500kg sừng tê giác, trong đó đã xử phạt tù 26 đối tượng với mức tù trung bình 6,6 năm tù; mèo lớn châu Á với các vụ điển hình như: Bắt giữ 17 cá thể hổ nuôi nhốt trái phép ở Nghệ An tháng 2/2022, bắt giữ 3 đối tượng vận chuyển 01 cá thể hổ nặng 200kg ở Lai Châu tháng 3/2022, bắt 3 đối tượng vận chuyển 7 cá thể hổ con tại Hà Tĩnh tháng 8/2021. Tất cả các đối tượng vi phạm đều bị khởi tố hình sự.

Nhằm giúp Việt Nam nỗ lực kiểm soát và ngăn chặn tình trạng buôn bán động vật hoang dã đang ngày càng nghiêm trọng hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và USAID Hoa Kỳ đã ký kết Dự án “Bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp”. Dự án sẽ hỗ trợ cam kết của các nhà lãnh đạo trong Chính phủ, huy động sự tham gia của khối doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức xã hội, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật và giảm nhu cầu và việc tiêu thụ các sản phẩm động vật hoang dã bất hợp pháp.

Bà Trần Thị Nam Hà - Phó Trưởng Ban quản lý các dự án lâm nghiệp - Phó Giám đốc Ban quản lý Dự án Trung ương Dự án Bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp cho hay: Bộ NN&PTNT và USAID đã ký kết, phê duyệt triển khai Dự án "Bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp" nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Việt Nam trong giải quyết nạn buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật.

Theo ông Lê Trọng Đảm, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp Việt Nam, một trong những nội dung trọng tâm của Dự án là kiện toàn, mở rộng, phát triển mạng lưới phóng viên điều tra về tội phạm động vật hoang dã, thúc đẩy nỗ lực của khối nhà nước, tư nhân trong đấu tranh chống buôn bán động vật hoang dã nhằm phát hiện, đưa tin về tội phạm động vật hoang dã. Thành viên của mạng lưới bao gồm các nhà báo, phóng viên độc lập, có chuyên môn hoặc quan tâm về hoạt động điều tra, viết bài về nội dung chống buôn bán động vật hang dã trái pháp luật.

"Tham gia mạng lưới, các nhà báo, phóng viên được đào tạo, tập huấn về kiến thức, kinh nghiệm điều tra các hành vi săn bắt, buôn bán, vận chuyển, sử dụng động vật hoang dã trái pháp luật, đặc biệt là động vật hoang dã nguy cấp" - ông Lê Trọng Đảm nhấn mạnh.

Theo đó, thông qua sự hỗ trợ về kỹ thuật từ “Dự án Bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp” do USAID tài trợ, mạng lưới sẽ là không gian, cầu nối để các nhà báo, phóng viên cùng chia sẻ thông tin, tăng cường năng lực, hỗ trợ và phối hợp thực hiện các hoạt động báo chí, truyền thông, góp phần ngăn chặn nạn buôn bán, tiêu thụ động vật hoang dã trái pháp luật tại Việt Nam.

Các nhà báo trong mạng lưới sẽ chia sẻ thông tin, nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực về khung pháp lý, chính sách về bảo tồn động vật hoang dã, cũng như kỹ năng điều tra, viết tin bài, tham gia phát hiện và theo sát việc xử lý các vụ vi phạm về động vật hoang dã của cơ quan chức năng. Qua đó, vận động sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành trung ương và địa phương, giải quyết nạn buôn bán và tiêu thụ động vật hoang dã trái pháp luật.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể và thiết thực về báo chí, truyền thông nhằm tăng cường khai thác và đưa tin về nội dung buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật. Thông qua Mạng lưới, sẽ hỗ trợ đắc lực và hiệu quả chiến dịch truyền thông "Nói không với hành buôn bán, tiêu thụ động vật hoang dã và các sản phẩm từ động vật hoang dã trái pháp luật trong toàn xã hội tại Việt Nam”.

Trong khuôn khổ của Hội thảo đã diễn ra lễ ra mắt Mạng lưới các phóng viên, nhà báo điều tra về phòng, chống buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật.

Lê Kim Liên