Dự kiến mở rộng thí điểm hơn 3.300ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vụ Đông Xuân

Đến thời điểm hiện tại, Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao đã triển khai được gần một năm và cho những tín hiệu rất khả quan. Báo cáo sơ kết từ Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho thấy, vụ Hè Thu và Thu Đông vừa qua có 5 tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tham gia mô hình thí điểm, gồm: Đồng Tháp, TP. Cần Thơ, Trà Vinh, Sóc Trăng và Kiên Giang. Bước đầu các mô hình đều cơ bản đạt được tiêu chí của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.

Tại 7 mô hình thí điểm với 186 ha đã cho năng suất trên 64 tạ/ha, cao hơn bên ngoài 4,6 tạ/ha. Lượng giống gieo sạ giảm đến 40%, lượng phân bón cũng giảm từ 30-40% và tiết kiệm được 1-2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật. Lợi nhuận của nông dân theo đó cao hơn mô hình bên ngoài từ 3,9-7,3 triệu đồng/ha.

Bên cạnh đó, các mô hình thực tế đã chứng minh, khi nông dân áp dụng biện pháp canh tác tưới ngập khô xen kẽ đã giúp giảm đến 12 tấn CO2 tương đương/ha so với việc để nước ngập liên tục và vùi rơm trên đồng; giảm 2 tấn CO2 tương đương/ha so với mô hình để nước ngập liên tục và mang rơm ra khỏi đồng. Rõ ràng, đề án này bước đầu đã hoàn thành được 2 mục tiêu đặt ra là tăng lợi nhuận và giảm phát thải.

 Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao đã triển khai được gần một năm và cho những tín hiệu rất khả quan. Ảnh minh họa

Trên cơ sở kết quả mô hình trình diễn ở vụ Hè Thu 2024 và Thu Đông 2024 tại 5 tỉnh, thành phố (Cần Thơ, Kiên Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Đồng Tháp), các địa phương dự kiến mở rộng mô hình trình diễn thí điểm Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030" ra nhiều huyện, thị xã trong vụ Đông Xuân 2024-2025.

Vụ lúa Đông Xuân 2024-2025 được thí điểm ở 65 mô hình trên diện tích khoảng 3.344ha, với kinh phí từ nhiều nguồn gồm Bộ NN&PTNT và nguồn vốn ngân sách địa phương.

Dự kiến, lịch gieo sạ vụ Đông Xuân 2024-2025 từ tháng 10-12/2024. Các tỉnh tổ chức triển khai thực hiện Đề án áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp. Để thực hiện thành công vụ lúa Đông Xuân 2024-2025, ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt lưu ý các địa phương theo dõi chặt chẽ tình hình khí tượng thủy văn, diễn biến nguồn nước trong vụ Đông Xuân để chủ động sản xuất, hạn chế thiệt hại xảy ra; xây dựng kế hoạch phòng chống hạn và xâm nhập mặn, kịp thời ứng phó khi có hạn, mặn, thiếu nước tưới xảy ra vào mùa khô.

Các địa phương chú ý theo dõi diễn biến của lũ, bão và tăng cường kiểm soát tình hình sản xuất lúa, tập trung gieo sạ vụ Thu Đông sớm, lưu ý đến lịch gieo sạ vụ Đông Xuân 2024-2025.

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt đề nghị các tỉnh, thành phố tập trung chỉ đạo và bám sát việc thực hiện các mô hình theo quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp, tổ chức sản xuất cơ giới hóa đồng bộ bao gồm các khâu: làm đất, san phẳng mặt ruộng, gieo sạ, phun thuốc, thu hoạch, thu gom rơm ra khỏi ruộng... đồng thời đánh giá, rà soát quy trình canh tác trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các mô hình điểm.

Các tỉnh, thành phố tiếp tục đào tạo, tập huấn cho đại diện cán bộ quản lý, kỹ thuật, cán bộ trẻ thí điểm làm việc tại hợp tác xã nông nghiệp, thành viên của một số tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp tham gia; hỗ trợ hợp tác xã áp dụng phần mềm nhật ký sản xuất, truy xuất nguồn gốc, quản lý hợp tác xã.

Quy định về phun thuốc tiêu trừ rầy gây hại trên đồng lúa

QCVN 01-29: 2010/BNNPTNT do Ban soạn thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm trên đồng ruộng hiệu lực của các thuốc trừ rầy hại lúa biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành tại Thông tư số 71/2010/TT-BNNPTNT ngày 10 tháng 12 năm 2010. Trong đó quy định một số phương pháp khảo nghiệm về tiến hành phun, rải thuốc bao gồm:

1. Thuốc phải được phun, rải đều trên toàn ô khảo nghiệm

2. Lượng thuốc dùng

Lượng thuốc dùng được tính bằng kg; lít chế phẩm hoặc gam hoạt chất trên đơn vị diện tích 1 ha.

Với dạng thuốc thương phẩm pha với nước để phun: Lượng nước dùng phải theo hướng dẫn cụ thể đối với từng loại thuốc, phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa cũng như cách thức tác động của từng loại thuốc. Trong trường hợp không có khuyến cáo của các tổ chức cá nhân đăng ký về lượng nước thuốc, lượng nước thuốc thường dùng từ 400 - 600 lít/ha.

Chú ý: Khi sử dụng thuốc không để thuốc từ ô khảo nghiệm này tạt sang ô khảo nghiệm khác. Với dạng thuốc thương phẩm dùng để rắc, giữa các ô khảo nghiệm phải có bờ ngăn để tránh nước thuốc tràn từ ô khảo nghiệm này sang ô khảo nghiệm khác.

3. Sử dụng thuốc
Trong thời gian khảo nghiệm không được dùng bất kỳ một loại thuốc trừ sâu nào khác trên khu khảo nghiệm (bao gồm cả các công thức và giải phân cách). Nếu khu khảo nghiệm bắt buộc phải sử dụng thuốc để trừ các đối tượng gây hại khác như: bệnh, cỏ dại và thuốc điều hòa sinh trưởng thì thuốc được dùng để trừ đối tượng này phải không làm ảnh hưởng đến thuốc cần khảo nghiệm, không làm ảnh hưởng đến đối tượng rầy hại lúa và phải được phun rải đều trên tất cả các ô khảo nghiệm, kể cả ô đối chứng. Tất cả các trường hợp trên phải được ghi chép lại.

4. Xử lý thuốc

Khi sử dụng thuốc, phải dùng các công cụ phun, rải thuốc thích hợp đảm bảo yêu cầu của khảo nghiệm, ghi chép đầy đủ tình hình vận hành của công cụ rải thuốc. Trong khảo nghiệm có thể dùng bình bơm tay đeo vai hoặc bơm động cơ để phun.

5. Thời điểm và số lần xử lý thuốc

- Thời điểm và số lần xử lý thuốc phải được thực hiện đúng theo hướng dẫn sử dụng của từng loại thuốc khảo nghiệm và phù hợp với mục đích khảo nghiệm.

- Nếu không có khuyến cáo cụ thể thời điểm xử lý thuốc thì tùy theo mục đích khảo nghiệm, các đặc tính hóa học, phương thức tác động của thuốc và đặc điểm phát sinh của sâu hại mà xác định thời điểm và số lần xử lý thuốc cho thích hợp.

Để đánh giá hiệu lực của một loại thuốc trừ sâu đối với rầy hại lúa thường được tiến hành vào thời kỳ lúa đang phát triển lúc đó số lượng rầy có chiều hướng tăng lên, mật độ khoảng 20 - 40 con/khóm hoặc 2 - 5 con/dảnh và số lần xử lý 1 - 2 lần. Số lần và ngày xử lý cần được ghi lại.

 Khánh Mai (t/h)