Gần 40 năm cho một… cuốn sách
09:57 06/11/2013(VietQ.vn) - Có lẽ đây là lần đầu tiên ở nước ta có người làm cái công việc cực nhọc này: gần 40 năm để tuyển chọn “ Những câu thơ hay Đông –Tây –Kim-Cổ” in thành sách. Đó là nhà thơ Dương Kỳ Anh – tác giả cuốn sách vừa ra mắt độc giả độc đáo này.
Hẳn phải mất rất nhiêu thời gian để anh hoàn thành “Những câu thơ hay Đông Tây Kim cổ”? Anh có thật sự ưng ý với tác phẩm tuyển chọn này không? Có điều gì khiến anh chưa hài lòng?
Nhà thơ Dương Kỳ Anh: Tôi nảy ra ý định tuyển chọn những câu thơ hay là sau ngày giải phóng miền Nam khi tôi vào công tác ở TP Hồ chí Minh, tình cờ đọc một bài viết của thi sỹ Bùi Giáng về thơ Huy Cận… Gần 40 năm nay, tôi đã đọc hàng ngàn tập thơ, hàng vạn bài thơ trên báo, trên mạng, trong các cuộc tiếp xúc với bạn bè …Có câu thơ nào tôi thích là tôi ghi vào một cuốn sổ, có khi tôi thuộc lòng …
Tôi yêu thơ từ nhỏ và tình yêu đó cho đến nay vẫn nguyên vẹn như thuở ban đầu.
Tôi biết làm cái việc này là khó khăn, cực nhọc và mạo hiểm ! Vì làm dâu trăm họ, ngàn họ… Mỗi người mỗi quan điểm khác nhau, có câu thơ tôi thấy hay nhưng người khác cho là dở …Dẫu vậy, nói như hai câu thơ của Đồng Đức Bốn “Cành hoa sắc một lưỡi dao, vì yêu tôi cứ cầm vào như chơi”.
Tôi có ưng ý hay không, không quan trọng. Quan trọng là những người đọc cuốn sách này có ưng ý hay không. Điều tôi chưa hài lòng có lẽ là tôi chưa có điều kiện chọn được nhiều hơn nữa những câu thơ hay. Khi cuốn sách đưa in rồi, tôi lại phát hiện được nhiều câu thơ hay nữa nhưng đành chịu, ví như câu “ Váy em giờ phơi trước cửa nhà ai” …Mà tôi đọc được từ blog của Nguyễn Trọng Tạo.
Nhà thơ Dương Xuân Nam - tác giả cuốn sách "Những câu thơ hay Đông - Tây - Kim - Cổ"
Sao anh không sắp theo vầ ABC, hay phân chia những câu thơ ấy theo dòng lịch sử hoặc theo địa lí? Phải chăng đây là cách tuyển chọn thơ của một nhà thơ?
Nhà thơ Dương Kỳ Anh: Như tôi đã viết trong lời đầu của cuốn sách, người đọc tinh ý sẽ nhận ra nguyên nhân vì sao tôi sắp xếp có vẻ “ Lộn xộn” như vậy. Tôi là một nhà thơ nên cách chọn, cách sắp xếp cũng theo cách làm của một nhà thơ; đầy ngẫu hứng. Mà thực lòng, với thơ tôi cũng không thích cách sắp xếp, tuyển chọn, bình phẩm quá “ Ngăn nắp”, theo kiểu phân chia, nhà thơ lớn, nhà thơ bé, tiêu chuẩn này, chủ nghĩa khác. Thơ là thơ, thế thôi!
Phần hay nhất của cuốn sách là anh lựa được những câu thơ hay của những người làm thơ chưa tên tuổi. Điều này phải chăng là nỗ lực “gạn đục khơi trong” của một nhà thơ biết sự lao động nhọc nhằn trên cánh đồng câu chữ?
Nhà thơ Dương Kỳ Anh: Người đọc sẽ thích thú vì có nhiều câu thơ hay mà giờ họ mới biết, đó là mong muốn của tôi. Tôi là một nhà thơ nên tôi hiểu nỗi cực nhọc của những sáng tạo trong thơ Tôi thấy thơ hay theo ý tôi là tôi chọn mà nhiều khi không biết, không chú ý đến tác giả. Những bạn bè quen biết thì tôi bảo họ gửi cho tôi tất cả những câu thơ, bài thơ mà họ thích. Nhiều khi, tôi ghi vào sổ tay hay thuộc lòng những câu thơ hay mà tôi đọc ở đâu đó, rồi sau này mới đọc lại các tuyển thơ, các tập thơ, mới đi hỏi, mới đi tìm tác giả là ai, có khi tôi phải nhờ bạn bè, các nhà thơ tìm cho, cũng có thể vì thế mà có câu chữ nào chưa thực chính xác cũng mong được các tác giả và bạn đọc lượng thứ. Sáu bảy năm nay tôi cứ chúi đầu vào tra cứu, hỏi han, tìm kiếm như thế, mất thời gian lắm.
Sau mỗi câu thơ được tuyển thường kèm theo lời bình của anh, đó có thể là lý lịch trích ngang của nhà thơ đó, hay kỷ niệm của anh với nhà thơ đó, hoặc cảm nhận của anh về câu thơ đó. Cách làm này khá khác biệt với tuyển chọn thơ thông thường hiện nay. Ý tưởng này của anh đến từ đâu?
Nhà thơ Dương Kỳ Anh: Làm theo cách thông thường tôi không muốn làm. Dù tôi biết rằng, xưa nay, việc gì cũng vậy cứ làm theo cách người ta vẫn làm là dễ được chấp nhận nhất, yên thân nhất. Nhưng tính tôi nó thế, biết làm sao được. Cách làm này tôi đã có ý định ngay từ đầu.
Anh gửi gắm gì qua “Những câu thơ hay đông tây kim cổ”
Nhà thơ Dương Kỳ Anh: Tôi gửi gắm tình yêu thơ ca của mình qua cuốn sách. Những câu thơ trong đó nhiều khi tôi cứ đọc một mình, ngâm ngợi một mình, coi như là tri âm, tri kỷ. Một lần đi qua Hoàng thành Thăng Long tôi bỗng nhớ tới câu thơ “ Núi sợ trời nghiêng, đỡ lấy mây” của tổng đốc Hoàng Diệu người đã tuần tiết trên thành Hà Nội, tôi thầm kêu lên: hay quá !
Tôi coi thơ ca là cứu cánh của tâm hồn, cũng là những chiêm nghiệm trong cuộc đời mình..
Xin cảm ơn nhà thơ!
Kim Anh
