Gây mê nội khí quản: Vẫn có biến chứng có thể gây tử vong

Khi sinh con, không phải phụ nữ nào cũng may mắn thực hiện được phương pháp sinh thường, vì nhiều lý do khác nhau, nhiều thai phụ phải thực hiện phương pháp sinh mổ để an toàn cho cả mẹ và con.

Trước đó, khi thực hiện phương pháp đẻ mổ, thai phụ được bác sĩ gây tê tủy sống để giảm đau đớn. Tuy nhiên, gây tê tủy sống trong quá trình chuyển dạ sẽ xuất hiện những tác dụng phụ khiến bà bầu đau đầu, hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, tức ngực, đau lưng.. Có những trường hợp, các triệu chứng này chỉ xuất hiện vài tiếng đồng hồ sau khi sinh mổ nhưng cũng có trường hợp tác dụng phụ kéo dài vài ngày và thậm chí là 1 năm, vài năm sau sinh.

Triệu chứng phổ biến nhất của tác dụng phụ sau khi gây tê đó là đau đầu. Nguyên nhân gây đau đầu được giải thích là do sự rò rỉ của dịch não tủy qua lỗ thủng màng cứng làm giãn mạch máu và tăng áp lực não tủy. Bên cạnh đó, phụ nữ sau sinh thường đau lưng, có nhiều người đau dữ dội đến mức khó ngồi dậy sau khi nằm hay ngồi chỉ vài phút là đau lưng dù đã sinh xong được một thời gian dài. Khoảng 30 – 40% phụ nữ sau sinh thực hiện gây tê tủy sống bị ngứa toàn thân, thay đổi thính lực, tổn thương hệ thần kinh. Nhiều trường hợp nặng còn có thể bị nhiễm trùng quanh cột sống, tê liệt toàn thân.

Trước nhiều tác hại của việc gây tê tủy sống khi sinh mổ, mới đây, Bộ Y tế vừa có văn bản đề nghị thay phương pháp gây tê tủy sống bằng gây mê nội khí quản trong mổ lấy thai trong nhiều trường hợp bệnh lý ở sản phụ.

Khi gây mê nội khí quản, sản phụ sẽ ngủ hoàn toàn trong quá trình sinh mổ

Phương pháp gây mê nội khí quản vừa được Bộ y tế khuyến cáo áp dụng cho các trường hợp sản phụ có nguy cơ tai biến cao với các triệu chứng như sản giật, tiền sản giật nặng, rau bong non, có rau tiền đạo thể bán trung tâm hoặc trung tâm… Bộ y tế cũng nhấn mạnh các đơn vị y tế trên toàn quốc không được áp dụng phương pháp gây tê tủy sống đối với các trường hợp trên nhằm giảm nguy cơ biến chứng với sản phụ sinh mổ.

Điểm khác biệt giữa gây mê nội khí quản với phương pháp gây tê tủy sống vẫn được áp dụng phổ biến trong mổ lấy thai?

Gây mê nội khí quản là kĩ thuật gây mê toàn thân được thực hiện bằng cách đặt một ống thông làm bằng cao su hay chất dẻo đi từ miệng hoặc mũi vào trong khí quản của bệnh nhân với mục đích kiểm soát hô hấp trong suốt cuộc phẫu thuật và hồi sức sau phẫu thuật.

Kỹ thuật này nhằm mục đích duy trì thông thoáng đường hô hấp trên, hút khí quản dễ dàng, dễ dàng hỗ trợ hay chỉ huy hệ hô hấp; đồng thời đảm bảo hô hấp trong suốt cuộc gây mê toàn thân.

Như vậy, khi gây mê nội khí quản, bệnh nhân sẽ mất tri giác tạm thời dưới tác dụng của 1 hoặc nhiều loại thuốc gây mê. Nói khác đi, trong quá trình mổ lấy thai, sản phụ sẽ ngủ và không biết gì. Lúc tỉnh dậy, sản phụ cũng không nhớ gì về quá trình mổ nên không sợ hãi. Khác với phương pháp gây tê tủy sống, sản phụ chỉ mất cảm giác vùng nửa thân dưới nhưng vẫn hoàn toàn tỉnh táo.

Trong quá trình gây mê nội khí quản, bệnh nhân không cảm nhận được cảm giác đau và mất các phản xạ thần kinh nhưng vẫn có thể tự thở hoặc thở máy qua nội khí quản.

Sau phẫu thuật, ống nội khí quản sẽ được rút ra khi người bệnh tỉnh táo, cụ thể là khi có thể mở mắt, há miệng và tự nâng đầu theo yêu cầu của bác sĩ.

Ưu điểm của gây mê nội khí quản: Giúp kiểm soát đường hô hấp, tuần hoàn. Các cơ của sản phụ mềm, không bị căng cứng. Có thể kéo dài khi phẫu thuật và tiến hành nhanh, bệnh nhân trong trạng thái ngủ nên sợ hãi, lo lắng.

Nhược điểm là khi sinh mổ bằng phương pháp gây mê nội khí quản, bệnh nhân sẽ chậm trở lại trạng thái sinh lý bình thường. Ngoài ra, những sản phụ có bệnh hô hấp, tuần hoàn như hen phế quản có thể sẽ bị nặng lên sau mổ. Đây cũng là phương pháp gây mê yêu cầu trang thiết bị phức tạp và đắt tiền.

Một số biến chứng có thể xảy ra khi gây mê nội khí quản:

- Không đặt được nội khí quản.

- Nôn, trào ngược dịch dạ dạy vào phổi. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra lúc bắt đầu gây mê, dễ dẫn đến ngạt thở, viêm phổi, sốc phổi làm chết bệnh nhân.

- Co thắt khí, phế quản dẫn đến suy hô hấp, thiếu ô xy.

- Tụt huyết áp, loạn nhịp tim do tác dụng của các thuốc gây mê có thể ức chế trực tiếp cơ tim, làm giảm sự co bóp của cơ tim.

- Tổn thương răng, miệng, họng do quá trình đặt nội khí quản như gãy răng, dập môi, chảy máu vùng hầu họng.

- Suy hô hấp sau mổ do tồn dư của thuốc giãn cơ.

- Đặt ống nội khí quản vào thực quản gây hội chứng trào ngược có thể đưa đến hiện tượng ngừng tim.

- Thuốc gây mê là thuốc tiêm vào tĩnh mạch nên nó có khả năng chảy vào cơ thể thai nhi từ nhau thai.

Ảnh ST

Dũng Linh (T/h)