Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi bán quần áo không chứng nhận hợp quy, có an toàn cho người dùng?

Hàng trăm doanh nghiệp đã chứng nhận hợp quy sản phẩm quần áo

Formaldehyde được xếp vào loại hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Cơ thể con người nếu tiếp xúc với formaldehyde thời gian dài dù hàm lượng cao hay thấp cũng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho da và hệ thống hô hấp, các bệnh về bạch cầu, gây ung thư nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư đường hô hấp như mũi, họng... Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cho hay, nhóm người dễ bị ảnh hưởng bởi formaldehyde nhất là trẻ em, người cao tuổi, những người bị hen suyễn và gặp các rắc rối về đường hô hấp.

Formaldehyde tồn tại trong vải là hoàn toàn có thể, không phân biệt vải dệt của nhà máy hay vải dệt thủ công truyền thống. Formaldehyde tồn tại trong vải do được sử dụng trong công đoạn in nhuộm và hoàn tất nhằm giữ màu, tạo liên kết ngang để chống nhăn trong khâu hoàn tất, chống nấm mốc.

Tại Việt Nam, theo Thông tư số 07/2018/TT-BCT về việc sửa đổi Thông tư số 21/2017/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, từ ngày 01/01/2019, các sản phẩm dệt may, hàng may mặc trước khi đưa ra thị trường bắt buộc phải được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017/BCT về mức giới hạn hàm lượng formaldehyde và các amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may.

Theo quy chuẩn này, từ ngày 1/1/2019, danh mục sản phẩm dệt may chịu sự điều chỉnh của quy chuẩn gồm: Quần, áo, váy, các loại vải may mặc, các loại thảm trải sàn, hàng phụ kiện may mặc như tất, khăn, mũ, găng tay, cà vạt, chăn, ga, gối, đệm, rèm cửa, giày, dép thể thao, giày tennis, giày bóng rổ, giày thể dục, giày luyện tập và các loại tương tự… chỉ được lưu thông trên thị trường sau khi đã được chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy và đăng ký hồ sơ chứng nhận hợp quy theo quy định.

Dấu hợp quy CR do doanh nghiệp được chứng nhận hợp quy tự gắn lên sản phẩm hàng hóa của mình, đồng thời chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý. Cơ quan quản lý sẽ kiểm tra dấu hợp quy trên sản phẩm, bao bì. Sau đó kiểm tra hồ sơ liên quan đến việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy; sản phẩm hàng hóa được gắn dấu hợp quy CR mà không chứng minh đã được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy thì bị coi là vi phạm pháp luật.

Trên thực tế, thời gian qua, hàng trăm doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam đã chú trọng việc chứng nhận hợp quy theo QCVN 01:2017/BCT cho các sản phẩm quần áo, dệt may. Đây là việc làm vừa thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, vừa thể hiện trách nhiệm của nhà sản xuất, phân phối sản phẩm dệt may đối với sức khoẻ người tiêu dùng.

Tuy nhiên, song song với những doanh nghiệp có ý thức tuân thủ pháp luật, thị trường vẫn còn một số doanh nghiệp không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy (CR) cho sản phẩm dệt may theo quy định của Bộ Công Thương. Điều này không chỉ khiến dư luận bức xúc mà còn tiềm ẩn nguy cơ tới sức khoẻ người tiêu dùng nếu hàm lượng formaldehyde có trong sản phẩm dệt may vượt quá mức chuẩn cho phép.

Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi vi phạm quy định pháp luật

Thời gian qua, toà soạn Chất lượng Việt Nam (VietQ.vn) nhận được phản ánh qua đường dây nóng về trường hợp hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi đang phân phối nhiều sản phẩm quần áo trẻ em không được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017 và không gắn dấu hợp quy (dấu CR).

Theo tìm hiểu, Mẹ Ơi là hệ thống cửa hàng chuyên phân phối các sản phẩm quần áo, đồ chơi, đồ dùng trẻ em, có nhiều chi nhánh tại Hà Nội (địa chỉ tại 58 Phố Nguyễn Văn Lộc, phường Mộ Lao, quận Hà Đông; 198 Lacasta, phường Văn Phú, quận Hà Đông; số 7 Trần Điền, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân; Kiot 20 HH2A Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai; số 2e/34 Xuân La, phường Xuân La, quận Tây Hồ; Tầng 1 TTTM CT4A&B Khu Đô Thị Xa La, phường Phú La, quận Hà Đông; 52 Lạc Trung, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng; 162 Trần Duy Hưng, phường Trung Hoà, quận Cầu Giấy; 103C9 Tô Hiệu, Khu tập thể Nghĩa Tân, Cầu Giấy; số 09 Tân Mai, phường Tân Mai, quận Hoàng Mai). Chủ sở hữu hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi là bà Phùng Thị Lan Hương.

Để có thêm thông tin khách quan về sự việc, trong vai khách hàng, phóng viên đã đến một số chi nhánh thuộc Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi tại địa chỉ 58 Phố Nguyễn Văn Lộc, phường Mộ Lao, quận Hà Đông; Kiot 20 HH2A Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai; số 09 Tân Mai, phường Tân Mai, quận Hoàng Mai để liên hệ mua quần áo và đồ chơi trẻ em. Tại đây, phóng viên được các nhân viên thuộc 3 nhánh giới thiệu nhiều sản phẩm quần áo cho trẻ em (cả nam và nữ).

Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, rất nhiều sản phẩm quần áo trẻ em được phân phối tại Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi không được gắn dấu hợp quy (dấu CR) trên nhãn mác sản phẩm. Điều này đặt ra nghi vấn liệu các sản phẩm quần áo tại Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi có đảm bảo hàm lượng formaldehyde an toàn cho người dùng theo QCVN 01:2017 hay không? Vì sao Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy cho sản phẩm quần áo trẻ em trước khi đưa ra lưu thông ngoài thị trường?

Không chỉ không có dấu hợp quy gắn trên sản phẩm, tại hai chi nhánh của Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi mà phóng viên khảo sát, nhãn mác các sản phẩm được in rất sơ sài, thiếu nhiều thông tin về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Đối với vấn đề này, toà soạn sẽ đề cập kỹ hơn ở các bài viết tiếp theo.

Với mong muốn có thêm thông tin khách quan, phóng viên đã liên hệ tới số điện thoại của Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi. Một nhân viên trực hệ thống nối máy cho phóng viên gặp một người phụ nữ tên Trang. Người này tự nhận là quản lý cửa hàng Mẹ Ơi tại địa chỉ 58 Phố Nguyễn Văn Lộc, phường Mộ Lao, quận Hà Đông, Hà Nội, cùng góp vốn với bà Phùng Thị Lan Hương để mở chuỗi cửa hàng Mẹ Ơi.

Trao đổi với phóng viên, bà Trang cho biết, tại Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi, các sản phẩm đang kinh doanh được nhập về từ nhiều nguồn, hệ thống chỉ đóng vai trò phân phối lại. Khi phóng viên hỏi về việc tại sao nhiều sản phẩm chưa được chứng nhận và gắn dấu hợp quy (dấu CR), bà Trang cho biết: "Về vấn đề này trước đây lực lượng Quản lý Thị trường cũng đã nhắc nhở một số lần, tuy nhiên bên chị chỉ là đơn vị phân phối lại. Giờ cần thông tin về cái đó (chứng nhận-PV) thì phải hỏi bên nhà cung cấp, cái này chị sẽ hỏi lại".

Phóng viên tiếp tục đặt câu hỏi về việc tại sao khi nhập hàng từ các đơn vị khác, Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi lại không yêu cầu nhà cung cấp đưa đủ giấy tờ về nguồn gốc, xuất xứ, chứng nhận hợp quy cho sản phẩm thì bà Trang im lặng. Vậy phải chăng khâu kiểm soát đầu vào sản phẩm của Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi đang có vấn đề? Việc nhập sản phẩm về kinh doanh khi không nắm rõ hết thông tin về nguồn gốc, xuất xứ, chứng nhận sản phẩm, nếu hàng hoá có vấn đề về chất lượng, không an toàn cho sức khoẻ người dùng thì ai là người chịu trách nhiệm?

Một vài ngày sau, bà Trang gửi cho phóng viên một giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017 (giấy chứng nhận hợp quy) được Công ty cổ phần Viện Nghiên cứu Dệt may cấp cho Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Nhật Hoa (chủ nhãn hiệu quần áo trẻ em Lulaby). Tuy nhiên, đây chỉ là một trong số rất nhiều đơn vị cung cấp hàng hoá cho Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi. Khi được hỏi về giấy chứng nhận hợp quy của các sản phẩm khác đang được phân phối tại Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi thì bà Trang không cung cấp thêm được giấy tờ nào.

Vậy phải chăng chỉ có một đơn vị cung cấp hàng hoá cho Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi có giấy chứng nhận hợp quy cho sản phẩm quần áo theo QCVN 01:2017? Các đơn vị còn lại có thực hiện đúng quy định pháp luật về chứng nhận hợp quy cho sản phẩm quần áo theo QCVN 01:2017 hay không? Nếu như trong sản phẩm quần áo do Hệ thống cửa hàng Mẹ Ơi phân phối có hàm lượng formaldehyde quá mức cho phép, gây hại cho người dùng thì hệ thống này có chịu trách nhiệm hay không? Khách hàng có được đền bù thiệt hại hay không?

Phong Lâm