Heijunka: Nghệ thuật cân bằng sản xuất

Heijunka (được phát âm là hai-giun-ka) là một từ tiếng Nhật có nghĩa là sự cân bằng. Khi được thực hiện đúng cách, heijunka giúp các tổ chức đáp ứng được nhu cầu của mình một cách nhẹ nhàng không hấp tấp bằng việc giảm thiểu dư thừa trong sản xuất và hạn chế giao tiếp khi chế biến.

Theo như nhiều chuyên gia của Lean, heijunka đạt hiệu quả tốt hơn khi được thực hiện ở giai đoạn sau tại một cơ quan của Lean, rất lâu sau khi những dòng giá trị được xác định, củng cố và chắt lọc, khi triết lý và di sản của Lean đã ngấm sâu vào chu kỳ nguyên liệu và chế biến

Cần đạt chuẩn cân bằng trong sản xuất mới tăng được doanh thu. Ảnh minh họa

Heijunka là gì? Dưới đây là định nghĩa về heijunka của Lean Lexicon: Cân bằng về chủng loại và số lượng trong sản xuất qua một chu kỳ cố định cho phép việc sản xuất đáp ứng được nhu cầu của khách hàng một cách hiệu quả trong khi tránh sự phối liệu và kết quả là hàng tồn kho, các chi phí cơ bản, nguồn nhân lực và thời gian sản suất được tối thiểu hóa thông qua toàn bộ dòng giá trị. 

Phối liệu có thể bắt gặp ở những công ty sản xuất hàng loạt. Ví dụ Công ty sản xuất mô tô Ford khi mới bắt đầu đã là một công ty sản xuất hàng loạt. Henry Ford người sáng lập công ty thích nói rằng khách hàng có thể sở hữu bất kỳ màu sắc nào của mô-đun A mà họ muốn miễn là nó màu đen.

Daniel T. Jones, Người sáng lập và chủ tịch Hội Đồng Doanh Nghiệp Lean viết: Nhiều năm trước đây, Toyota đã đi tới một kết luận phản trực giác rằng việc này (sự phối liệu) là một ý tưởng tồi.

Lí do là không có một hệ thống sản xuất nào có thể liên tục đáp ứng các đơn đặt hàng xoay tròn mà không bị mura (sự không đồng đều về năng suất và chất lượng), và muri (quá tải về máy móc, nhà quản lý và các cộng sự sản xuất).

Và mura và muri đều cùng nhau tạo ra muda (lượng dư thừa). Heijunka là mối quan hệ giữa tính có thể dự đoán, tính linh hoạt và tính ổn định. Khi được thực hiện một cách chính xác, heijunka cho thấy tính có thể dự đoán bằng việc cân bằng nhu cầu, tính linh hoạt bằng cách giảm thời gian thay đổi hệ thống làm việc và tính ổn định bằng trung bình khối lượng và chủng loại sản xuất trong thời gian dài.

Các nhà máy ở Nhật Bản áp dụng heijunka rất thành công. Ảnh minh họa

Hãy cùng xem xét việc cân bằng khối lượng. Ví dụ, một nhà sản xuất mũ nhận được  500 đơn hàng cho cùng một loại mũ 1 tuần: 200 đơn hàng đặt vào thứ 2, 100 đơn vào thứ 3, 50 đơn vào thứ 4, 100 đơn vào thứ 5 và 50 đơn vào thứ 6. Thay vì cố gắng đáp ứng lần lượt nhu cầu đặt hàng, nhà sản xuất mũ đó sẽ sử dụng heijunka  để cân bằng nhu cầu bằng cách sản xuất một kho hàng gồm 100 cái mũ gần ngày vận chuyển để hoàn thành đơn hàng của thứ 2. Như vậy, 100 cái mũ luôn có sẵn trong kho vào thứ 2 hàng tuần.

Những ngày còn lại trong tuần, sản lượng sẽ là 100 mũ môt ngày.  Lúc này, kho hàng có lẽ trông có một chút vấn đề trong mắt những người theo chủ nghĩa thuần túy của Lean, nhưng cách này vẫn có nhiều người tin dùng. Hệ thống sản xuất của Toyota ngày nay vẫn sử dụng phương pháp này.Nếu trong tình huống này, đơn đặt hàng bao gồm các loại mũ khác nhau thì sao? Thử nghĩ nếu đơn hàng được đặt cho mũ loại A, B, C và D.

Một nhà sản xuất mũ hàng loạt sẽ muốn tối thiểu hóa lượng dư thừa xung quanh việc chuyển đổi mẫu thiết bị. Tiến độ sản phẩm của nó sẽ giống như thế này: AAAAABBBCCDD. Nhưng nếu người mua thay đổi quyết định ở những phút cuối cùng là những đơn đặt hàng cho loại A sẽ đổi sang loại B thì sao? Nếu khối lượng đơn hàng cho loại A đột ngột giảm xuống trong khi đơn đặt hàng cho loại C bắt đầu tăng thì sao?

Một nhà sản xuất hàng loạt có thể rơi vào tình trạng tuyệt vọng khi tìm khả năng sản xuất thêm loại C trong khi sản lượng loại A vẫn nguyên ở đó. Để tránh lãng phí như vậy, một kế hoạch sản xuất của heijuka có thể trông giống như thế này AABCDAABCDAB, với việc nhấn mạnh vào những lần thay đổi hệ thống làm việc hiệu quả và hàng tồn kho đệm đáp ứng nhu cầu cho các hạng mục phổ biến hơn.

Thanh Bình