Hoa chuối ngâm hàn the, chất tẩy trắng độc hại: Lợi nhuận trước mắt, hệ luỵ lâu dài

Dùng hàn the sơ chế hoa chuối

Mới đây, Phòng Cảnh sát Kinh tế (PC03) – Công an TP.HCM cho biết phát hiện 3 cơ sở sơ chế hoa chuối sử dụng hàn the cùng các chất tẩy trắng không rõ nguồn gốc nhằm làm trắng, kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm, sau đó phân phối ra các chợ lớn trên địa bàn. Cụ thể, tối 26/6, lực lượng PC03 phối hợp các đơn vị liên quan đồng loạt kiểm tra 3 cơ sở sơ chế hoa chuối tại khu dân cư Bến Lức (phường Bình Đông, TP.HCM).

Tại cơ sở do ông N.T.L. làm chủ, lực lượng chức năng ghi nhận quy trình sơ chế gồm: cắt nhỏ hoa chuối non bằng máy, sau đó ngâm nhiều lần trong nước có pha bột trắng không nhãn mác, không rõ thành phần. Khi kiểm tra, ông L. đang ngâm 90 kg hoa chuối trong 3 thùng nhựa, sử dụng khoảng 3 kg bột trắng không rõ nguồn gốc.

Ông L. thừa nhận cơ sở không có đăng ký kinh doanh, chưa được cấp giấy phép an toàn thực phẩm. Số bột trắng để ngâm tẩy mủ và làm trắng được ông mua từ Quận 5 (cũ) với khối lượng 35 kg, hiện đã dùng hết 32 kg. Hoa chuối được thu mua từ thương lái với giá 8.000 đồng/kg, sau khi sơ chế, mỗi ngày sản xuất khoảng 220 kg sản phẩm, bán ra với giá 20.000 – 30.000 đồng/kg tại chợ Bình Điền.

Kiểm tra tại một cơ sở khác do ông T.K.L. làm chủ, lực lượng chức năng phát hiện 59 kg hoa chuối đang được ngâm trong dung dịch chứa hóa chất. Ông L. khai nhận đã mua 10 kg hàn the và 10 kg bột tẩy trắng tại chợ Kim Biên và đường Hồng Bàng để phục vụ sơ chế. Phần lớn số hóa chất này đã được sử dụng hết.

Lực lượng chức năng tiến hành thu giữ số hóa chất được dùng để sơ chế hoa chuối. (Ảnh: Công an cung cấp)

Đặc biệt, tại Công ty C.L. do ông P.N.C. làm đại diện pháp luật, tổ công tác phát hiện 60 kg hoa chuối đang ngâm trong thùng nhựa chứa hỗn hợp hóa chất gồm: Sodium Metabisulfite (chất tẩy trắng), phèn chua và hàn the. Ngoài ra, còn thu giữ 3 túi bột trắng (gồm 2 kg Sodium Metabisulfite, 8,5 kg nghi là hàn the và 10,1 kg nghi là phèn chua). Tổng cộng, lực lượng chức năng tạm giữ 115,5 kg hoa chuối cùng hơn 16 kg hóa chất các loại dạng bột, dạng hạt tại các cơ sở này. Phòng Cảnh sát Kinh tế cho biết đang tiếp tục củng cố hồ sơ, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định pháp luật hiện hành.

Hệ luỵ lâu dài

Những sự việc nói trên tiếp tục là hồi chuông cảnh tỉnh về vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm hiện nay. Mặc dù cơ quan chức năng liên tục ra quân kiểm tra, xử lý, nhiều vụ việc vi phạm bị xử lý hình sự nhưng dường như vì lợi nhuận không ít cơ sở kinh doanh vẫn bất chấp vi phạm.

Theo các chuyên gia y tế, hàn the (borax) là hóa chất bị cấm tuyệt đối trong chế biến thực phẩm theo Thông tư 24/2019/TT-BYT về quản lý phụ gia thực phẩm. Loại chất này có thể gây rối loạn tiêu hóa, ngộ độc cấp tính, thậm chí tổn thương gan, thận, hệ thần kinh và khả năng sinh sản nếu sử dụng lâu dài.

Trong khi đó, Sodium Metabisulfite là chất tẩy trắng công nghiệp, chỉ được phép dùng trong một số loại thực phẩm với liều lượng cực thấp, phải kiểm soát chặt chẽ. Việc ngâm hoa chuối bằng Sodium Metabisulfite không kiểm soát rất nguy hiểm, có thể gây ra kích ứng mạnh đường tiêu hóa, tổn thương hệ hô hấp, thậm chí gây ngộ độc nặng. Ngoài ra, phèn chua (Alum) cũng là chất chỉ được dùng với liều lượng hạn chế trong một số sản phẩm thực phẩm nhất định. Nếu lạm dụng, người tiêu dùng có nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng thận và hệ thần kinh.

Theo Luật An toàn thực phẩm 2010, hành vi sử dụng phụ gia thực phẩm ngoài danh mục cho phép hoặc vượt quá mức giới hạn an toàn đều bị nghiêm cấm. Ngoài ra, Nghị định 115/2018/NĐ-CP quy định mức phạt từ 30 đến 100 triệu đồng đối với hành vi sử dụng chất cấm trong chế biến thực phẩm, đồng thời tịch thu toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm.

Theo các chuyên gia, người tiêu dùng nên cảnh giác khi mua hoa chuối trắng bất thường, không có mủ, giòn dai khác lạ. Nên chọn hoa chuối tươi có màu sắc tự nhiên, có thể còn mủ, ngâm với nước muối loãng hoặc chanh giấm trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.

Thanh Hiền