Lạm dụng thuốc corticoid tổng hợp gây suy tuyến thượng thận, nhiễm trùng nặng

Các bác sĩ tại Bệnh viện Nội tiết trung ương (Hà Nội) cho biết, mới đây bệnh viện đã tiếp nhận bệnh nhân H.T.H. (58 tuổi, ngụ Định Hóa, Thái Nguyên) mắc đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, thoái hóa cột sống nhiều năm, bị suy tuyến thượng thận cấp và nhiễm trùng nặng.

Khai thác bệnh sử, bà H. thường xuyên uống một loại thuốc medrol liều cao (đây là một loại thuốc corticoid tổng hợp) giúp kháng viêm và ức chế hệ thống miễn dịch dẫn đến các tác dụng phụ của thuốc như mặt tròn đỏ, bụng béo trung tâm, da mỏng, rạn da ở bụng…

Trong đó, một tác dụng phụ của thuốc khiến da bàn chân của bà H. rất mỏng, dẫn đến rách da, nhiễm trùng bàn chân nặng, lan lên hết cẳng chân phải, đe dọa tính mạng.

Bà H. đã được điều trị ở tuyến dưới nhưng không thành công do vừa suy thượng thận cấp và nhiễm trùng nặng. Bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Nội tiết trung ương điều trị, hiện đã ổn định và có thể xuất viện.

Các bác sĩ Bệnh viện Nội tiết trung ương cho hay, suy tuyến thượng thận cấp thường gặp ở bệnh nhân lạm dụng corticoid. Đây là một tình trạng y khoa đe dọa đến tính mạng người bệnh. Do đó để tránh lạm dụng corticoid, bệnh nhân cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

Việc dùng corticoid nên được chỉ định và giám sát bởi bác sĩ có chuyên môn, từ đó sẽ xác định liệu pháp thích hợp và liều lượng cần thiết cho từng trường hợp cụ thể. Người bệnh không tự ý tăng hoặc giảm liều corticoid mà không có sự chỉ định của bác sĩ vì có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Thông thường, corticoid thường được dùng trong thời gian ngắn để điều trị các tình trạng viêm nhiễm hoặc phản ứng dị ứng. Việc dùng corticoid lâu dài có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Trong cơ thể, vị trí của tuyến thượng thận là trên 2 quả thận. Đây là tuyến nội tiết gồm phần tủy nằm ở bên trong và phần vỏ nằm ở bên ngoài. Phần tủy có nhiệm vụ tiết các hormon để duy trì, ổn định nhịp tim và huyết áp ở mức bình thường. Phần vỏ có nhiệm vụ tiết hormon corticosteroid để góp phần tham gia vào quá trình kiểm soát trao đổi chất, chức năng miễn dịch, viêm của cơ thể. Việc lạm dụng corticoid sẽ gây rối loạn chức năng và ức chế hoạt động của tuyến thượng thận. Khi ngưng thuốc đột ngột, tuyến thượng thận không thể hoạt động trở lại bình thường, giảm chức năng tiết hormon, dẫn đến mất cân bằng các quá trình chuyển hóa trong cơ thể.

Suy tuyến thượng thận do lạm dụng corticoid có những triệu chứng như mệt mỏi, yếu cơ, ăn không ngon, sụt cân, tiêu chảy, đau bụng, nôn, buồn nôn, sốt, đau đầu, tụt huyết áp, tụt đường huyết, rối loạn tâm thần, ý thức, có thể hôn mê, lơ mơ.

Ngoài suy tuyến thượng thận, lạm dụng corticoid còn gây ra một số tác dụng phụ khác. Do đó, để phòng tránh suy tuyến thượng thận, người bệnh không nên tự ý mua và dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ. Nếu phải dùng thuốc, cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh lạm dụng hoặc ngưng dùng thuốc đột ngột.

Vì vậy bệnh nhân cần thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của mình khi dùng corticoid và liên hệ ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng hay vấn đề nào xảy ra. Việc lựa chọn cơ sở y tế có uy tín là rất quan trọng để đảm bảo nhận được chăm sóc y tế chất lượng và an toàn.

 Ngọc Nga