Mực xăm chứa nhiều thành phần hóa học, kim loại nặng có khả năng gây kích ứng nghiêm trọng

Bệnh viện Da liễu Trung ương thông tin, sau khi xăm hình kín 2 cẳng chân tại một cơ sở ở Hà Nội, nam thanh niên 30 tuổi đã bị ngứa rát vùng mực xăm đỏ. Anh ngứa đến mức phải gãi, chà, thậm chí ngâm lá cũng không đỡ. Nam bệnh nhân chia sẻ, ngứa ngáy rất khó chịu, đến mức không thể kiềm chế, phải gãi, chà xát, thậm chí nấu nước lá nóng để ngâm vùng cẳng chân 2 bên, nhưng ngứa vẫn hoàn ngứa.

Bác sĩ chuyên khoa I Dương Thị Thúy Quỳnh, Khoa Điều trị bệnh da nam giới, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán bị viêm da tiếp xúc dị ứng do dị ứng mực xăm, có bội nhiễm. Sau ít ngày điều trị và chăm sóc tích cực, tình trạng tổn thương da đã cải thiện rõ rệt, bệnh nhân cảm thấy bớt ngứa rát, vùng xăm cũng bắt đầu khô và hồi phục tốt hơn.

Theo bác sĩ, phản ứng dị ứng có thể ngăn ngừa nếu người bệnh được tư vấn kỹ lưỡng và thăm khám trước khi thực hiện xăm. Màu mực đỏ là loại dễ gây phản ứng nhất, do chứa nhiều thành phần hóa học hay kim loại nặng như chì, nhôm, sắt có khả năng kích ứng. Ngoài ra, dị ứng có thể phát triển theo thời gian, ví dụ như hình xăm của bạn có thể vẫn ổn trong một vài năm đầu rồi đột nhiên cơ thể bị dị ứng với nó. Thông thường, dị ứng với mực xăm sẽ biểu hiện dưới dạng phát ban đỏ, ngứa, nổi rộp, mụn, đóng vảy, bong da, chảy dịch...

Thạc sĩ - Bác sĩ Phạm Đình Hòa, Phó Trưởng khoa Điều trị bệnh da nam giới, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, xăm hình thẩm mỹ là nhu cầu cá nhân chính đáng. Tuy nhiên, đây là thủ thuật xâm lấn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ, trong đó biến chứng sau xăm bao gồm viêm da tiếp xúc dị ứng hoặc phản ứng kích ứng với mực xăm rất phổ biến. Khi bị dị ứng, phản ứng kích ứng, vùng xăm có biểu hiện dát sẩn đỏ, phù nề, ngứa hoặc nóng rát.

Hình ảnh vết xăm đỏ bị xưng tấy khiến nam thanh niên đau rát và ngứa phải nhập viện. (Ảnh: Dân trí)

Ngoài ra, nếu không đảm bảo điều kiện vô khuẩn, bệnh nhân có thể gặp nhiễm trùng tại chỗ với các dấu hiệu lâm sàng như sưng, nóng, đỏ, đau, tiến triển đến mưng mủ hoặc hình thành ổ áp xe dưới da nếu không được xử trí kịp thời. Các phản ứng mô bệnh học do tác dụng phụ của hình xăm gây ra rất đa dạng, trong đó phổ biến nhất là phản ứng viêm dạng lichen. Các phản ứng khác có thể gặp bao gồm viêm da dạng chàm, giả u lympho, phản ứng dạng cứng bì...

Thực tế không chỉ xăm mình mà bất kỳ tác động nào gây xâm lấn trực tiếp trên da đều có nguy cơ gây nhiễm trùng. Đặc biệt có nhiều ca bệnh nhiễm trùng tụ cầu vàng hay nhiễm khuẩn Pseudomonas đều do xăm hình. Có thể trong quá trình thực hiện xăm hình, kỹ thuật sát trùng không được đảm bảo. Trường hợp nếu cảm thấy vết xăm gây đau âm ỉ, liên tục sưng tấy và ngứa xung quanh thì buộc phải thăm khám bác sĩ.

Có những nghiên cứu tại Úc đã chỉ ra rằng mực xăm có chứa thành phần gây ung thư. Ngoài ra rất khó để kiểm định được thị trường xăm hình đảm bảo dùng mực chất lượng trong kinh doanh. Một trong những màu mực phổ biến nhất khi xăm mình là mực đen, loại mực này có chứa đến 83% là chất gây ung thư.

Vì thế, khi có nhu cầu xăm, mọi người cần lựa chọn cơ sở được cấp phép, người thực hiện có chứng chỉ phù hợp, chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Việc thực hiện thủ thuật cũng cần được tiến hành trong điều kiện vô khuẩn nghiêm ngặt, các dụng cụ sử dụng trong quá trình xăm phải được vệ sinh, khử trùng và bảo quản đúng quy chuẩn.

Trong ngành xăm hình, chất lượng mực xăm là yếu tố cực kỳ quan trọng không chỉ ảnh hưởng đến hình thức thẩm mỹ của tác phẩm nghệ thuật trên cơ thể mà còn liên quan đến sức khỏe người xăm. Chính vì lý do này, việc quy định và kiểm soát chất lượng mực xăm là rất cần thiết.

Tại Việt Nam, xăm hình là một trong những ngành nghề kinh doanh có điều kiện và mỗi chủ thể khi thực hiện hoạt động này cần được cấp chứng chỉ phun xăm. Theo quy định của Nghị định 109/2016/NĐ-CP, cơ sở dịch vụ xăm hình chỉ được thực hiện hoạt động xăm, phun, thêu trên da, không được sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm và phải đáp ứng các điều kiện:

Cơ sở vật chất để kinh doanh phun, xăm thẩm mỹ phải có địa điểm kinh doanh cố định và bảo đảm các điều kiện vệ sinh an toàn. Thiết bị phun xăm thẩm mỹ có đủ thiết bị, dụng cụ, vật tư phù hợp phạm vi hoạt động của cơ sở kinh doanh và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Người thực hiện việc xăm, phun không sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm tại cơ sở dịch vụ xăm hình phải có giấy chứng nhận hoặc chứng chỉ đào tạo, dạy nghề về phun, xăm do cơ sở đào tạo hoặc dạy nghề hợp pháp cấp 4.

Còn theo Thông tư 12/2011/TT-BYT hướng dẫn về việc kiểm tra, giám sát và bảo đảm chất lượng sản phẩm y tế, bao gồm các sản phẩm liên quan đến dịch vụ xăm hình, mực xăm cần phải được sản xuất từ các nguyên liệu an toàn và có chứng nhận. Điều này bao gồm việc không chứa chất độc hại, hóa chất gây kích ứng da hoặc các thành phần có thể gây phản ứng dị ứng.

Mực xăm phải có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm tra chất lượng trước khi đưa ra thị trường. Các nhà sản xuất mực xăm cần phải chứng minh sản phẩm của họ đã được kiểm nghiệm và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Tất cả sản phẩm mực xăm phải ghi nhãn rõ ràng, bao gồm thông tin về thành phần, hướng dẫn sử dụng, hạn sử dụng và các cảnh báo cần thiết. Điều này giúp người tiêu dùng có thể lựa chọn mực xăm an toàn và phù hợp. Ghi nhãn cũng cần tuân thủ quy định về thông tin sản phẩm, không được gây hiểu lầm cho người tiêu dùng về chất lượng và nguồn gốc của mực xăm.

Các cơ quan chức năng như Bộ Y tế hoặc các tổ chức kiểm định chất lượng, có trách nhiệm kiểm tra và giám sát chất lượng mực xăm trước khi lưu hành trên thị trường. Việc này bao gồm kiểm tra các sản phẩm mực xăm tại các cơ sở sản xuất và tiệm xăm hình để đảm bảo rằng mực xăm được sử dụng đạt tiêu chuẩn chất lượng và an toàn. Tuy nhiên, hiện nay quy định đối với thiết bị, dụng cụ và vật tư ngành xăm hình còn khá lỏng, chưa có hướng dẫn hay danh mục cụ thể các chất được phép sử dụng. Vì vậy các cơ quan chức năng cần nghiên cứu và sớm đưa ra quy định hoặc tiêu chuẩn liên quan để hoạt động xăm hình được kiểm soát và phát triển bền vững, an toàn trong tương lai.

An Dương (T/h)