Nâng cao chất lượng, tạo giá trị khác biệt- Giải pháp sản xuất và tiêu dùng hàng Việt bền vững

Ngày 11/12/2023, Tạp chí Công Thương và Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) tổ chức Diễn đàn “Thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng hàng Việt Nam”.

Thách thức với hàng hóa sản xuất trong nước

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Phó Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước, Bộ Công Thương- Lê Việt Nga cho biết, sau hơn 14 năm triển khai Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, hàng Việt Nam có thế mạnh (đặc biệt là hàng hóa thiết yếu, hàng tiêu dùng) đang tiếp tục bao phủ rộng khắp các mạng lưới phân phối từ các kênh phân phối truyền thống tới các hệ thống phân phối hiện đại.

Trong hệ thống siêu thị của một số doanh nghiệp trong nước, hàng hoá sản xuất trong nước chiếm tỷ trọng lớn từ 80 - 90% như Co.opmart (90%), Winmart (90%), BRG Retail (80-90%),…

Các hệ thống phân phối có vốn đầu tư nước ngoài như Aeon, Central Retail, MMMegaMarket, LotteMart… cũng có nhiều nỗ lực trong việc đóng góp cho cộng đồng nơi mở cơ sở kinh doanh bằng việc thu mua, hỗ trợ xúc tiến tiêu thụ sản phẩm địa phương, đặc sản vùng miền (OCOP, hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu, hàng chủ lực của địa phương…), và giữ tỷ lệ hàng Việt cao trong kênh phân phối của mình.

Thị trường trong nước đã đóng góp vào việc tăng trưởng các ngành công nghiệp chế biến chế tạo cũng như ngành sản xuất, chế biến nông lâm thủy sản, góp phần tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội cho người dân- bà Lê Việt Nga nhấn mạnh.

Tuy nhiên, thực tế, cạnh tranh tại thị trường trong nước cũng đang ngày càng gay gắt. Nhiều mặt hàng ngoại nhập đang có xu hướng chuyển dịch mạnh vào tiêu thụ tại thị trường nội địa sau khi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (CPTPP, EVFTA...) chính thức có hiệu lực. Đây là thách thức rất lớn đối với hàng hóa sản xuất trong nước trong bối cảnh hội nhập chung.

Tỷ trọng hàng ngoại nhập trong hệ thống phân phối, đặc biệt là kênh thương mại điện tử (TMĐT) xuyên biên giới, nhiều khả năng sẽ tăng lên trong thời gian tới. Các nền tảng số, TMĐT đang ngày càng phát triển nhanh liên tục những năm qua và chiếm lĩnh thị trường với tốc độ tăng trưởng hơn 20%/ năm.

Theo thống kê của Metric, trong 6 tháng đầu năm 2023, 3 nền tảng nước ngoài gồm Shopee, Tiktok Shop, Lazada đã chiếm 90% doanh thu của thị trường “số” ngày càng mở rộng tại Việt Nam (ước đạt 75,3 ngàn tỷ đồng).

Thông qua chương trình TMĐT xuyên biên giới, kênh phân phối này góp phần hỗ trợ cho hàng Việt Nam xuất khẩu trực tiếp đến người tiêu dùng ở nước ngoài, mặt khác cũng bán hàng trực tuyến và vận chuyển đến tận tay người tiêu dùng Việt Nam nhiều hàng hóa nước ngoài có giá cả rất cạnh tranh, hợp thị hiếu và xu hướng thời trang, có thời gian vận chuyển hàng hóa ngày càng rút ngắn.

Bên cạnh đó, nhiều chuỗi bán lẻ nước ngoài cả trực tuyến và trực tiếp đã tích cực đầu tư mở rộng hệ thống cửa hàng, kho hàng hóa tại Việt Nam để phân phối hàng ngoại nhập, nhất là mỹ phẩm, hàng thời trang, thực phẩm chức năng và thực phẩm cao cấp, đồ nội thất và gia dụng, sản phẩm phục vụ mẹ và bé…

Nâng cao chất lượng, nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới của người Việt

Tại Diễn đàn, tập trung thảo luận chủ đề “Nâng cao tâm thế mới cho hàng Việt Nam tại thị trường trong nước”, các đại biểu đều cho rằng, Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" đã làm thay đổi nhận thức của doanh nghiệp cung ứng cũng như người tiêu dùng về hàng xuất xứ trong nước, dẫn tới những thay đổi mang tính bước ngoặt đối với xu hướng tiêu dùng hàng Việt Nam hiện nay.

Theo đó, các doanh nghiệp cần không ngừng nỗ lực đổi mới, tìm tòi, kịp thời nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới của người Việt, từ đó có xây dựng được những kế hoạch- chiến lược hiệu quả. Đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, sáng tạo những sản phẩm mang tính khác biệt và giá trị.

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy-, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội phát triển Hàng tiêu dùng Việt Nam (VACOD) cho biết, các doanh nghiệp Việt trong những năm qua đã không ngừng nỗ lực cải thiện chất lượng sản phẩm, đa dạng các loại hình kinh doanh để sản phẩm được tiếp cận nhiều nhất tới người tiêu dùng. Chỉ trong năm 2023, đã có 519 doanh nghiệp đạt chứng nhận hàng Việt Nam chất lượng cao do người tiêu dùng bình chọn. Cả nước hiện nay có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Đã có 10.881 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên.

Theo các chuyên gia, quy mô thị trường bán lẻ Việt Nam đã vượt con số 180 tỷ USD trong năm 2023 và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những năm tiếp theo. Đồng thời, xu hướng tiêu dùng của người Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Điều này khiến Việt Nam trở thành mảnh đất màu mỡ cho các nhà bán lẻ, đồng thời, đây cũng là thời cơ để các doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, mở rộng kênh phân phối trong nước.

Để đẩy mạnh tiêu thụ hàng Việt, bà Lê Việt Nga cho biết, Bộ Công Thương dự kiến triển khai 4 nhóm giải pháp bao gồm: Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về Cuộc vận động; rà soát, bổ sung, ban hành luật pháp, cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất, tiêu dùng trong nước, bảo vệ người tiêu dùng, không trái với quy định của tổ chức Thương mại thế giới (WTO); hỗ trợ doanh nghiệp trong các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường trong nước; đổi mới công tác quản lý, chấn chỉnh công tác quản lý thị trường.

Tại Diễn đàn, các đại biểu đã đưa ra nhiều sáng kiến, các giải pháp mới về sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm “Tự hào hàng Việt Nam”, “Tinh hoa hàng Việt Nam” tại thị trường trong nước theo hướng bền vững, để Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới và chuyển đổi số mạnh mẽ.

Lê Kim Liên