Rút 23 tỷ đồng từ ngân sách để bồi thường oan sai cho ông Lương Ngọc Phi

Liên quan vấn đề bồi thường án oan sai cho ông Lương Ngọc Phi (Thái Bình), tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Tư pháp chiều 7/7, Phó Cục trưởng Cục Bồi thường nhà nước Trần Việt Hưng cho biết, trường hợp của ông Phi, Vụ Hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính) đã đồng ý cấp 23 tỷ đồng để TAND Tối cao, Tòa án tỉnh Thái Bình bồi thường cho ông Lương Ngọc Phi.

Ông Trần Việt Hưng - Phó Cục trưởng Cục Bồi thường nhà nước. Ảnh Viết Cường

Tuy nhiên theo quy định hiện hành, việc tiến hành bồi thường trong trường hợp này thuộc thẩm quyền của ngành tòa án, vì thế đến thời điểm này Cục Bồi thường nhà nước chưa nhận được văn bản theo đường chính thức.

Nói về nguyên nhân khiến công tác bồi thường hay chậm trễ, ông Trần Việt Hưng cho rằng do cơ chế, thể chế.

“Chính vì vậy tới đây khi sửa luật, các hoạt động liên quan đến công tác bồi thường sẽ khả thi và sáng sủa hơn”, ông Hưng nói.

Trước đó, ngày 10/8/2015, TAND thành phố Thái Bình đã tuyên án sơ thẩm lần 2 vụ án oan ông Nguyễn Ngọc Phi (68 tuổi, nguyên Giám đốc công ty Khai thác chế biến nông hải sản xuất khẩu Hòa Bình, trụ sở số 463 Lý Thái Tổ, phường Quang Trung, TP. Thái Bình, tỉnh Thái Bình), yêu cầu TAND tỷnh Thái Bình phải bồi thường hơn 22,9 tỷ đồng cho Lương Ngọc Phi vì đã xét xử oan sai hơn 18 năm trước.

Tháng 5/1998, ông Phi bị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thái Bình khởi tố, bắt tạm giam về hai tội "Trốn thuế" và "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa". Toàn bộ tài sản của ông gồm nhà xưởng, ô tô và nhiều hàng hóa nông sản... đều bị phát mại.

Tháng 9/1999, TAND tỉnh Thái Bình đã xét xử tuyên phạt ông Phi 17 năm tù về cả hai tội trên. Ông Phi đã kháng cáo.

Tháng 4/2000, Tòa phúc thẩm TAND Tối tại Hà Nội đã xét xử và nhận định, hành vi của ông Phi không cấu thành tội phạm. Tòa cấp sơ thẩm kết án ông Phi là có dấu hiệu hình sự hóa quan hệ dân sự. Chính vì thế Tòa phúc thẩm TAND Tối tại Hà Nội đã tuyên ông Phi không phạm tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa" và hủy phần tội "Trốn thuế" để điều tra lại.

Năm 2001, VKSND tỉnh Thái Bình xác định vụ án oan sai và trả tự do cho ông Lương Ngọc Phi. Tính tới thời điểm đó, ông Phi đã ngồi tù oan sai tổng cộng 1.066 ngày.

Ông Lương Ngọc Phi, người đang đợi nhận hơn 23 tỉ đồng - số tiền bồi thường oan sai được cho là lớn nhất từ trước tới nay - Ảnh: T.Lụa (Tuổi trẻ)

Phiên xét xử sơ thẩm lần 2, ông Lương Ngọc Phi không thuê luật sư, tự mình đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tại tòa. Ông Phi đã đưa ra các quan điểm, dẫn chứng và lý lẽ để yêu cầu Công an tỉnh Thái Bình, TAND tỉnh Thái Bình bồi thường thiệt hại đối với tổn thất về tài sản và tinh thần gây ra đối với mình.

Theo ông Phi trình bày, sau 6 lần thương lượng bất thành, ngày 8/5/2007, TAND tỉnh Thái Bình ra thông báo chấm dứt thương lượng bồi thường, ông Phi đã nộp đơn khởi kiện TAND tỉnh Thái Bình.

Vụ kiện được cơ quan chức năng tách thành hai vụ việc, trong đó, vụ án bồi thường về tổn thất tinh thần và giảm sút về sức khỏe được TAND TP Thái Bình tuyên TAND tỉnh Thái Bình buộc phải bồi thường 666 triệu đồng. Sau 10 tháng bản án có hiệu lực, ông Phi nhận được số tiền này.

Vụ kiện thứ 2 đòi bồi thường thiệt hại về tài sản, sau 12 năm được công nhận oan sai, TAND TP. Thái Bình mở phiên xét xử và tuyên TAND tỉnh Thái Bình phải bồi thường cho ông Phi số tiền 21 tỷ đồng. Tuy nhiên, phía bị đơn không thi hành bản án khiến vụ việc kéo dài cho đến tận bây giờ.

Tại tòa, ông Lương Ngọc Phi đã đưa ra con số yêu cầu bị đơn bồi thường tổng số tiền là hơn 64 tỷ đồng. Trong đó ông Phi đề nghị HĐXX buộc CQĐT Công an tỉnh Thái Bình, TAND tỉnh Thái Bình mỗi cơ quan bồi thường cho ông số tiền là hơn 32 tỷ 225 triệu đồng.

Tuy nhiên, sau thời gian nghị án, căn cứ trên lý lẽ các bên đưa ra, TAND TP. Thái Bình đã đưa ra quyết định cuối cùng là TAND tỉnh Thái Bình phải bồi thường oan sai cho ông Lương Ngọc Phi số tiền trên 22,9 tỷ đồng.

VIẾT CƯỜNG