Tác hại nguy hiểm của ánh sáng xanh đối với sức khỏe người dùng

Ánh sáng xanh là quang phổ của ánh sáng nhìn thấy trong phạm vi màu xanh lam đến tím. Ánh sáng xanh lam bao gồm bức xạ có bước sóng ngắn đi kèm với năng lượng cao. Trên thực tế, chính quang phổ màu xanh của ánh sáng khả kiến là nguyên nhân khiến bầu trời có màu xanh lam. Mặc dù mặt trời là nguồn chính của ánh sáng xanh như tất cả các nguồn ánh sáng nhìn thấy khác, nhưng các thiết bị kỹ thuật số sử dụng hàng ngày, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính và đèn LED khiến mọi người đều có khả năng tiếp xúc với ánh sáng xanh suốt cả ngày. Ánh sáng xanh gây ra những tác hại nguy hiểm tới mắt và da đối với người sử dụng các thiết bị điện tử trong khoảng thời gian dài.

Tác hại của ánh sáng xanh đối với mắt

Hầu như tất cả ánh sáng xanh có thể nhìn thấy đi qua giác mạc, thể thủy tinh, dịch kính rồi được hấp thụ tại võng mạc. Ánh sáng này có thể ảnh hưởng đến thị lực và có thể làm lão hóa mắt sớm. Nghiên cứu ban đầu cho thấy việc tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh có thể dẫn đến:

Mỏi mắt: Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính và các thiết bị kỹ thuật số có thể làm giảm độ tương phản dẫn đến mỏi mắt, biểu hiện các triệu chứng như đau nhức mắt hoặc bị kích thích, nhìn đôi và khó tập trung dẫn đến ảnh hưởng đến công việc cũng như học tập.

Khô mắt: Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử tác động lên lớp phim nước mắt và giảm tần số chớp mắt dẫn đến tình trạng khô mắt.

Giác mạc: Ánh sáng xanh giảm giảm tuổi thọ lớp tế bào biểu mô, dẫn đến tình trạng mắt bị kích thích, nhìn mờ.

Thể thủy tinh: Thể thủy tinh chứa protein cấu trúc, enzyme và chất chuyển hóa protein hấp thụ ánh sáng sóng ngắn. Các chất và dẫn xuất này được thêm vào protein của thể thủy tinh để tạo ra các sắc tố màu. Thể thủy tinh hấp thụ một lượng đáng kể ánh sáng xanh để bảo vệ tế bào võng mạc Tuy nhiên, khi nó phát huy tác dụng bảo vệ thì nó phải trải qua sự giảm độ trong suốt hoặc thay đổi màu sắc. Do đó, dẫn đến hình thành đục thể thủy tinh.

Tổn thương võng mạc: Các nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với ánh sáng xanh theo thời gian có thể dẫn đến các tế bào võng mạc bị tổn thương. Điều này có thể gây ra các vấn đề về thị lực như thoái hóa hoàng điểm tuổi già.

Ảnh hưởng đến sự phát triển khúc xạ: Nhiều nghiên cứu cho thấy việc đọc màn hình điện tử có thể dẫn đến sự xuất hiện và phát triển thị lực kém ở trẻ em, và tỷ lệ cận thị cao hơn, tương quan với sự gia tăng thời gian đọc màn hình. Từ sự khác biệt giữa đọc màn hình điện tử và các hoạt động ngoài trời, chúng ta thấy rằng các hoạt động ngoài trời được tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên làm giảm xuất hiện và tiến triển cận thị ở trẻ em.

Tác hại của ánh sáng xanh với da

Đã có nhiều bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh sẽ gây tổn thương tế bào da, cản trở chức năng hàng rào bảo vệ da và có thể dẫn đến lão hóa sớm, giống như bức xạ UV. Tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh cũng đẩy nhanh quá trình phân hủy collagen và elastin (các protein tạo cấu trúc quan trọng của da, chịu trách nhiệm cho làn da săn chắc và trẻ trung). Lão hóa da xảy ra khi các sợi collagen và elastin bắt đầu bị phá vỡ nhanh hơn so với khi chúng được tạo ra. Kết quả là da bị nhão ra, lão hóa sớm và mất đi độ săn chắc, đàn hồi. Hơn nữa, tiếp xúc với ánh sáng xanh cũng có thể gây tăng sắc tố da. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, sắc tố gây ra bởi ánh sáng HEV tối, bền hơn so với sắc tố do tiếp xúc với tia UVA và UVB.

Mặc dù liệu pháp ánh sáng xanh có thể được sử dụng để điều trị chứng viêm liên quan đến mụn trứng cá do vi khuẩn, nhưng nếu tiếp xúc ánh sáng xanh dư thừa sẽ gây ra viêm, đỏ và sưng. Điều này cũng làm suy yếu chức năng của hàng rào tế bào da, dẫn đến mất khả năng giữ ẩm và suy yếu khả năng miễn dịch. Một trong những tác hại của ánh sáng xanh với da là ảnh hưởng đến nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Ánh sáng xanh ngăn chặn hormone giấc ngủ melatonin và có xu hướng cung cấp năng lượng cho những người tiếp xúc với nó. Đây là lý do tại sao việc nhìn vào màn hình kỹ thuật số trước khi đi ngủ sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, thậm chí gây rối loạn giấc ngủ do xáo trộn đồng hồ cơ thể tự nhiên. Thiếu ngủ lại càng làm tăng thêm quá trình lão hóa da và sự phân hủy collagen.

Cách bảo vệ da khỏi tác hại tiêu cực của ánh sáng xanh

Mặc dù không thể tránh tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị kỹ thuật số, tuy nhiên, mỗi người đều có thể thực hiện một số bước có ý thức để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của nó đối với làn da của bạn.

Hạn chế thời gian màn hình không hoạt động là một trong những bước đơn giản nhất để bắt đầu. Cắt giảm thời gian sử dụng thiết bị tổng thể không chỉ tốt cho da mà còn cho sức khỏe nói chung.

Sử dụng tấm chắn ánh sáng xanh trên thiết bị là một biện pháp can thiệp quan trọng khác có thể giúp giảm mức độ phơi nhiễm. Bên cạnh đó, một số thiết bị kỹ thuật số ngày nay cũng có chức năng tùy chọn giảm ánh sáng xanh và bật đèn vàng. Nếu thiết bị của mình có “chế độ ban đêm”, hãy sử dụng nó thường xuyên để giảm ánh sáng xanh.

Tránh dùng các thiết bị điện tử trước giờ đi ngủ. Tốt nhất là nên loại bỏ điện thoại di động và các thiết bị khác ít nhất nửa giờ trước khi đi ngủ để cơ thể tuân theo chu kỳ ngủ - thức bình thường. Điều này không chỉ tốt cho cơ thể mà còn cho da vì trong thời gian ngủ, da sẽ tự phục hồi và tái tạo.

Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da hoặc phương pháp điều trị tăng cường sản sinh collagen là một cách để đối phó với chứng lão hóa da sớm. Ngoài các loại kem tăng sinh collagen, một liệu pháp tái tạo sinh học da mới có tên là Profhilo, giúp tăng cường khả năng sản xuất collagen và elastin của da bằng cách bổ sung lượng axit hyaluronic dự trữ bị mất. Đồng thời, nên dùng kem chống nắng dựa trên oxit kẽm cũng cung cấp khả năng bảo vệ da khỏi ánh sáng xanh.

Bảo vệ mắt khỏi tác động bởi ánh sáng xanh 

Nếu công việc của bạn bắt buộc phải tiếp xúc liên tục với điện thoại thông minh, máy tính bảng và màn hình máy tính thì sau đây có một số giải pháp giảm tiếp xúc với ánh sáng xanh:

Thời gian trên màn hình: Cố gắng giảm lượng thời gian sử dụng trước các màn hình này và / hoặc nghỉ giải lao thường xuyên để cho mắt bạn nghỉ ngơi theo quy tắc 20-20-20 (cứ 20 phút làm việc trên máy tính thì thư giãn mắt trong 20 giây bằng cách nhìn vào vật nào bất kỳ ở khoảng cách 20 feet - 6 mét).

Sử dụng bộ lọc: Bộ lọc màn hình có sẵn cho điện thoại thông minh, máy tính bảng và màn hình máy tính. Chúng làm giảm lượng ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này.

Đeo kính khi sử dụng máy tính: Loại kính có mắt kính lọc ánh sáng xanh, mắt kính này hiện có bán nhiều trên thị trường. Tuy nhiên, bạn nên đến các cơ sở có uy tính và có bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn. Ống kính chống phản chiếu: Ống kính chống phản chiếu làm giảm độ chói và tăng độ tương phản và cũng chặn ánh sáng xanh từ mặt trời và các thiết bị kỹ thuật số. Thủy tinh thể nhân tạo (IOL): Hiện nay, đa số thủy tinh thể nhân tạo được các nhà sản xuất vừa có chức năng lọc ánh sáng xanh đồng thời lọc được tia cực tím. Do vậy, sau phẫu thuật thay thủy tinh thể, võng mạc chúng ta đã được bảo vệ khỏi ánh sáng xanh. Đối với học sinh, sinh viên nên tăng cường thời gian hoạt động ngoài trời, hạn chế tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử và tăng cường đọc sách giấy trong điều kiện đầy đủ ánh sáng.

Khánh Mai (t/h)