Thị trường lúa gạo thế giới diễn biến bất thường

author 07:00 21/08/2014

(VietQ.vn) - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam nhận định rằng thị trường lúa gạo thế giới đang có những diễn biến bất bình thường, tạo nên một xu hướng bất ổn và khó dự báo trong tương lai.

Trong cuộc họp Ban chấp hành tháng 8/2014 vừa được tổ chức của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), ông Nguyễn Hùng Linh, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt nam đã có nhận xét về diễn biến trên thị trường lúa gạo thế giới những ngày qua. Theo đó, tình hình thị trường lúa gạo thế giới hiện đang ở tình trạng không bình thường, vừa thừa lại vừa thiếu, tạo ra một xu hướng bất ổn và khó dự báo cho tương lai.

Thị trường lúa gạo vừa thừa lại vừa thiếu?

Hiện nay, sản lượng gạo có thể xuất khẩu trên thị trường lúa gạo thế giới đang lâm vào tình trạng “vừa thừa lại vừa thiếu” do các quốc gia xuất khẩu lúa gạo đều đang mắc phải những khó khăn chưa thể tháo gỡ.

Thị trường lúa gạo thế giới gần như lâm vào khủng hoảng nguồn cung sau những diễn biến bất thường tại các quốc gia xuất khẩu lúa gạo lớn

Thị trường lúa gạo thế giới gần như lâm vào khủng hoảng nguồn cung sau những diễn biến bất thường tại các quốc gia xuất khẩu lúa gạo lớn. Ảnh minh họa

Cụ thể, tại Thái Lan, số liệu thống kê cho thấy lượng gạo tồn kho hiện còn khoảng 18 triệu tấn, tuy nhiên lại không có gạo để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu do Chính phủ nước này đang tạm thời ngưng cấp tồn kho để kiểm kê xác định lại lượng gạo trong nước. Những số liệu kiểm kê ban đầu cho thấy số lượng gạo hao hụt và chất lượng kém khá lớn, vì vậy lượng gạo đạt tiêu chuẩn xuất khẩu thông thường có thể sẽ giảm nhiều. Tuy nhiên với lượng tồn kho lớn như vậy, Thái Lan có thể đáp ứng được bất kỳ nhu cầu nào trong ngắn hạn. Vấn đề của Thái Lan hiện nay chỉ là gạo tồn kho phần lớn là gạo cũ, chỉ phù hợp với những thị trường như chấu Phi và giá bán rất rẻ.

Trong khi những khó khăn trong tiếp cận nguồn cung của Thái Lan chỉ là tạm thời, thì El Nino bao trùm Ấn Độ lại là điều quan ngại thật sự đối với thị trường lúa gạo thế giới.

Các số liệu thống kê cho thấy với El Nino năm 2002, sản lượng lúa của Ấn Độ “rơi tự do” 32,2 triệu tấn, còn năm El Nino trung bình 2009, nước này mất mùa 12,4 triệu tấn và năm El Nino nhẹ nhất 2012 cũng thất thu 5,3 triệu tấn.

Như vậy,  dựa trên thực tế có thể thấy Ấn Độ luôn là tâm điểm của thế giới mỗi khi El Nino xuất hiện ở khu vực châu Á. Thế nhưng, quốc gia này lại có tới gần một nửa trong diện tích lúa khổng lồ nhất thế giới của mình phụ thuộc vào nước mưa, mà vụ lúa hiện nay lại cung cấp hơn 90% tổng sản lượng lúa hằng năm của Ấn Độ.

Chính vì vậy, khi El Nino diễn ra trong nửa đầu tháng 6 vừa qua, diện tích gieo cấy của Ấn Độ đã “rơi tự do” 70% làm giá gạo trong nước tăng vọt, Chính phủ Ấn Độ đã phải lập tức đẩy 5 triệu tấn gạo ra thị trường để hạ nhiệt, còn đến hết thượng tuần tháng 7, diện tích vẫn giảm 22% và cuối tháng 7 vẫn còn giảm 16%.

Trước tình trạng này, nhiều chuyên gia đã dự báo sản lượng của quốc gia này có thể giảm. Tuy nhiên Chính phủ Ấn Độ vẫn đặt mục tiêu thu mua chính vụ 2014-2015 (bắt đầu từ 1/10) là 30 triệu tấn. Mục tiêu của thu mua dự trữ là cung cấp cho  hệ thống phân phối công cộng, duy trì tồn kho đệm và định mức dự phòng chiến lược, do vậy dự báo lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ sẽ sụt giảm.

Một điều đáng quan ngại đối với thị trường lúa gạo hiện nay là hiện tượng El Nino tại Ấn Độ

Một điều đáng quan ngại đối với thị trường lúa gạo hiện nay là hiện tượng El Nino tại Ấn Độ. Ảnh minh họa

Còn tại Việt Nam, mặc dù đang là thời gian thu hoạch vụ lúa hè thu nhưng nguồn cung cấp trong nước vẫn còn hạn chế, không đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu do mức tồn kho của chúng ta còn thấp trong khi nhu cầu lại quá nhiều, các doanh nghiệp phải cạnh tranh mua vào để thực hiện các hợp đồng đã ký khiến cho giá lúa gạo trong nước tăng cao, xuất khẩu kém hiệu quả.

Nguyên nhân được cho là do việc trao đổi, buôn bán tiểu ngạch lúa gạo qua biên giới với Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm nay đã làm ảnh hưởng tới cân đối nguồn hàng trong nước.

Nhu cầu của thị trường lúa gạo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới

Trong bối cảnh nguồn cung thị trường lúa gạo thế giới đang tiến thoái lưỡng nan như vậy, VFA dự báo rằng nhu cầu nhập khẩu gạo của thị trường lúa gạo thế giới sẽ có xu hướng tăng nhiều từ nay tới cuối năm, nhất là các thị trường Đông Nam Á như Philippines, Indonesia hay Malaysia.

Trong thời gian tới, Philippines sẽ chuẩn bị mở phiên đấu thầu hợp đồng 500,000 tấn gạo, dự kiến mở thầu vào cuối tháng 8 này, sau khi đã mua 800,000 tấn trong thang 4/2014.

Indonesia cũng đã mua của Việt Nam 50,000 tấn và dự báo sắp nhập khẩu tập trung trong quý IV năm 2014. Malaysia cũng có nhu cầu nhập khẩu gạo bổ sung sau khi các hợp đồng ký với Thái Lan không được giao hàng do biến cố chính trị.

Trong một diễn biến khác, Trung Quốc vừa ban hành lệnh cấm biên đối với gạo nhập khẩu tiểu ngạch của Việt Nam, diễn biến này cũng đã phần nào có những ảnh hưởng nhất định tới thị trường lúa gạo trong nước, nhưng đây chỉ là những ảnh hưởng mang tính nhất thời.

Dự kiến xuất khẩu gạo trong các tháng cuối năm

Căn cứ tình hình thị trường, sản lượng gạo hàng hóa và khả năng giao hàng, VFA dự kiến kế hoạch XK gạo như sau: tháng 8 xuất 650.000 tấn và tháng 9 cũng 650.000 tấn; dự kiến quý IV xuất 1,4 triệu tấn. Tính chung cả năm 2014 XK khoảng 6,3 triệu tấn gạo, chưa tính số lượng gạo mua bán, trao đổi qua biên giới Trung Quốc do chưa thống kê được. Nhưng mục tiêu của VFA vẫn là XK hết lượng lúa, gạo hàng hóa trong dân.

Về định hướng điều hành XK gạo của VFA trong thời gian tới là sẽ tăng cường phối hợp giữa Hiệp hội, các DN đầu mối và các bộ, ngành liên quan trong việc thực hiện các quy định giao dịch, ký kết và thực hiện các hợp đồng tập trung. Tranh thủ cơ hội thị trường để đẩy mạnh XK tiêu thụ lúa gạo hàng hóa cho nông dân, giữ thị trường và bảo đảm hiệu quả XK.Rà soát lại nguồn cung XK trên cơ sở cân đối của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kết hợp với tình hình thực tế của thị trường, xây dựng phương án thực hiện kế hoạch XK gạo cuối năm. Các DN phải dự trữ đủ số lượng tồn kho theo quy định trước khi ký kết và bảo đảm giao hàng theo hợp đồng đã ký. Triển khai thực hiện phương án đăng ký dự thầu của các thương nhân XK gạo, thông qua đầu mối để bảo đảm thực hiện hợp đồng tập trung.

VFA dự kiến sẽ xuất khẩu hết lượng gạo trong dân từ nay tới cuối năm

VFA dự kiến sẽ xuất khẩu hết lượng gạo trong dân từ nay tới cuối năm. Ảnh minh họa

Văn phòng Hiệp hội rà soát lại số lượng gạo tồn kho và đề nghị DN báo cáo chi tiết từng loại gạo tồn kho, lượng gạo tồn kho đã có hợp đồng và chưa có hợp đồng để có cơ sở cân đối phù hợp.

Trong khi nhu cầu từ các thị trường truyền thống Đông Nam Á tăng từ nay đến cuối năm, XK gạo sang thị trường Trung Quốc đang sụt giảm, nhất là mua bán, trao đổi qua biên giới do Hải quan Trung Quốc kiểm soát chặt chẽ và bắt hàng nhập lậu. Các DN cần theo dõi chặt chẽ tình hình để hạn chế rủi ro khi XK sang thị trường này. Do đó, cần củng cố các thị trường truyền thống, trọng điểm và mở rộng thị trường mới cho XK gạo Việt Nam trong thời gian tới.

Các DN XK gạo thực hiện quy định mới của Mexico về kiểm dịch thực vật theo Thông báo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là “hàng hóa đóng bao, gói, hộp và thùng carton phải được đặt trên pallets trong container”.

Phan Huyền (T/h)

 

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang