Thuốc giả gây nguy hại đến sức khỏe như thế nào?

Thuốc kê đơn - loại dược phẩm yêu cầu chỉ định nghiêm ngặt từ bác sĩ đang bị làm giả ngày càng tinh vi tại Việt Nam. Vấn nạn này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đe dọa trực tiếp đến sinh mạng con người, gây tổn thất cho hệ thống y tế, làm suy yếu doanh nghiệp chân chính và xói mòn niềm tin vào hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe.

Theo Luật Dược 2016, thuốc giả là sản phẩm không chứa hoạt chất, sai hoạt chất, sai liều lượng hoặc giả mạo nhà sản xuất. Khác với thuốc kém chất lượng vốn là thuốc được cấp phép nhưng không đạt chuẩn, thuốc giả mang bản chất lừa đảo, gây hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều lần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp thuốc giả vào danh sách "vũ khí giết người thầm lặng", đặc biệt nguy hiểm tại những quốc gia có hệ thống quản lý lỏng lẻo. 

Ông Nguyễn Văn Thạnh, (65 tuổi, ngụ Thành phố Thủ Đức) chia sẻ: “Tôi bị cao huyết áp hơn 5 năm nay, ngày nào cũng uống thuốc. Nghe tin về đường dây sản xuất, kinh doanh thuốc giả hôm bữa mà lạnh cả sống lưng. Giờ lỡ mình đang uống nhầm thuốc chữa bệnh giả mà không biết thì sao nhỉ?”

Trên mạng xã hội, nhiều người cũng bày tỏ hoang mang, đăng hình ảnh thuốc đang sử dụng, hỏi nhau cách phân biệt thật – giả. Có người nghi hoặc “hộp thuốc mới mua nhưng màu sắc hơi nhạt”, “viên thuốc có mùi lạ"... Không ít bình luận bất an vì “không còn biết tin vào đâu khi thuốc thật, thuốc giả lẫn lộn”.

Không chỉ người bệnh, người nhà bệnh nhân cũng tỏ ra bối rối. “Ngày nào cũng đọc tin nhưng chỉ thấy nói thuốc giả bị thu giữ chứ không biết đó là loại gì trong khi nhà tôi đang có ba người phải uống thuốc mỗi ngày”, chị Hồ Ngọc Ánh (ngụ quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh) lo lắng.

Theo các chuyên gia y tế, thuốc giả đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Tác động đầu tiên của thuốc giả là làm thất bại trong điều trị. Với các bệnh lý nặng như nhiễm khuẩn, tim mạch, ung thư…, việc sử dụng thuốc giả đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội sống sót. Một số loại còn chứa tạp chất độc hại, gây ngộ độc, tổn thương gan, thận, hệ tim mạch, thậm chí phản ứng phản vệ dẫn đến tử vong. Không ít thuốc giả được sản xuất trong điều kiện mất vệ sinh, đặc biệt là dạng tiêm hoặc vaccine, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng toàn thân. 

Một số loại thuốc giả được Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an tỉnh Thanh Hóa phát hiện khi triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán tân dược giả với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc.

Nguy cơ không chỉ dừng ở từng cá nhân. Khi thuốc kháng sinh bị làm giả, vi khuẩn không bị tiêu diệt triệt để, dẫn đến kháng thuốc. Điều này khiến người bệnh phải điều trị lại, tốn thêm chi phí, thời gian và nguồn lực y tế. Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, Bộ Quốc phòng cho hay, thuốc kê đơn - loại dược phẩm đòi hỏi chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ đang bị làm giả với mức độ ngày càng tinh vi. "Đây không chỉ là hành vi gian lận thương mại mà còn đe dọa trực tiếp đến sinh mạng con người, tạo áp lực cho hệ thống y tế, bóp nghẹt ngành dược phẩm chân chính và làm xói mòn niềm tin vào hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe", bác sĩ Hoàng nhận định.

Bác sĩ Hoàng chỉ rõ hậu quả trực tiếp khi sử dụng thuốc giả là dẫn đến thất bại điều trị - đây là hậu quả phổ biến nhất. Với các bệnh lý nguy cấp như nhiễm khuẩn, tim mạch, ung thư, việc bỏ lỡ thời điểm vàng vì dùng thuốc giả đồng nghĩa với mất cơ hội sống. Bên cạnh đó, thuốc giả có thể dẫn đến ngộ độc, dị ứng. Nhiều thuốc giả chứa tạp chất nguy hiểm, gây tổn thương gan, thận, tim mạch hoặc phản ứng phản vệ, có thể gây tử vong.

Thanh Hiền (t/h)