Lý do Trung Quốc bắt đầu can dự vào Syria

Theo tin tức mới nhất về tình hình chiến sự Syria trên báo Tin tức (TTXVN) cho biết, Trung Quốc từ lâu đã là nhà cung cấp vũ khí cho chính quyền Assad và hai bên nhìn chung đã có mối quan hệ thân thiện như trong thời Chiến tranh Lạnh. Trên thực tế, bước tiến mới này không phải là sự thay đổi về bản chất của quan hệ song phương. Sự kiện quan trọng gần đây là Chuẩn Đô đốc Hải quân Quan Hữu Phi, phụ trách Cơ quan Hợp tác Quân sự Quốc tế của Trung Quốc, đang ở thăm Damascus cũng được cho là để "chứng tỏ" mối quan hệ thân thiện giữa hai nước. Đây là một bước tiến mới bởi từ trước đến nay Bắc Kinh vẫn có quan hệ tốt với cả người Shi'ite và người Sunni ở Trung Đông. 

Do nhu cầu dầu mỏ nên Trung Quốc rất cần những mối quan hệ này và không muốn mất lòng bên nào. Đây cũng là lý do tại sao Trung Quốc có mối quan hệ thương mại mật thiết với cả Iran và Saudi Arabia đồng thời là một khách hàng quan trọng của cả hai quốc gia này.

Đến nay, Trung Quốc là thành viên thường trực duy nhất của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đứng ngoài cuộc xung đột ở Syria vì muốn giữ vai trò trung lập. Tuy nhiên, dường như tính toán của Bắc Kinh đã bắt đầu có sự thay đổi. Chế độ Assad hình như không thể chiến thắng trong cuộc xung đột ở Syria và có thể Bắc Kinh đang hy vọng Saudi Arabia có thể "rút lui" khi nhận ra sự thật này.

Thêm vào đó, chính quyền Assad hầu như không nhận được bất cứ sự hỗ trợ nào để có thể giải quyết ổn thỏa cuộc nội chiến. Vì vậy, có lẽ Bắc Kinh mong đợi Saudi Arabia có thể thực hiện việc này và không gây nguy hại cho mối quan hệ thương mại quan trọng giữa hai nước. Trung Quốc đang cố gắng để thu lợi. Thứ nhất, Trung Quốc tham gia các hợp đồng xây dựng để tái thiết Syria với giả thiết chính quyền Assad giành chiến thắng. Thứ hai, việc can dự vào Syria mang lại cho Trung Quốc cơ hội "hất cẳng" Mỹ ra khỏi Syria hoặc ít nhất sẽ gây rắc rối nhiều hơn cho Washington.

Bắc Kinh hiểu rằng mối quan hệ thương mại Mỹ-Trung rất quan trọng cho cả hai nước nhưng Trung Quốc cũng đang cảm thấy mệt mỏi với cách gìn giữ hòa bình thế giới của Mỹ. Kể từ năm 2001, sự can dự của Mỹ đã dẫn đến nhiều sự bất ổn và tất cả những sự bất ổn này đều gây ảnh hưởng xấu tới các ngành công nghiệp xuất khẩu chủ đạo của Trung Quốc. Mặt khác, Mỹ tiếp tục can thiệp vào các khu vực mà Trung Quốc coi là nằm trong phạm vi ảnh hưởng của mình như Biển Đông, biển Hoa Đông, bán đảo Triều Tiên, khu vực Đông Nam Á... Do thiếu chỗ đứng ở Trung Đông, nên các hành động của Mỹ ở khu vực này đang khiến Trung Quốc khó chịu và nếu có thể tìm ra một điểm yếu nào của Mỹ thì Bắc Kinh chắc chắn sẽ xoáy sâu vào điểm đó.

Theo tác giả, vấn đề cốt lõi hiện nay là Trung Quốc đang muốn tạo dựng mối quan hệ thân thiện với Nga và Iran trong vấn đề Syria, hướng tới việc định hình lại trật tự thế giới trong tương lai gần. Trung Quốc đang hy vọng khẳng định vị trí, vai trò mà họ xem là "xứng đáng" trong trật tự địa chính trị của thế giới hiện nay nhưng cũng cảm nhận được Mỹ và phương Tây đang cố gắng kiềm chế Bắc Kinh trong một giới hạn nhất định. Vì vậy, Trung Quốc tìm cách liên minh với "kẻ thù truyền thống" của phương Tây, như Nga và Iran, để đạt được mục tiêu của mình.

Thổ Nhĩ Kỳ tham vọng quét sạch IS tại biên giới Syria

Theo tin tức mới nhất được cập nhật trên báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh, phát ngôn viên Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin ngày 31/8 cho biết quân đội nước này có kế hoạch quét sạch các phần tử IS trên lãnh thổ Syria, trong phạm vi 90 km tính từ biên giới hai nước. Tuyên bố được đưa ra chỉ một tuần sau khi Ankara mở chiến dịch tiến quân vào Syria. 

Chiến dịch "Lá chắn Euphrates" được Thổ Nhĩ Kỳ phát động từ ngày 24-8. Bộ binh và xe tăng của nước này tiến sâu vào lãnh thổ Syria với danh nghĩa "hỗ trợ" các lực lượng phiến quân chống IS. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng tái chiếm thị trấn Jarablus, cách biên giới hai nước chỉ vài km. 

Với sự trợ lực của Thổ Nhĩ Kỳ, các lực lượng phiến quân Ả Rập đã nhanh chóng tiến sâu về phía Nam, vào cả lãnh thổ chiếm giữ bởi lực lượng dân quân người Kurd (SDF). Lực lượng này vốn được Washington hậu thuẫn trong liên quân chống IS tại Syria.

Chính động thái này đã khiến quan hệ Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ thêm căng thẳng. Washington đã gọi hành động của Ankara là "không thể chấp nhận được", chỉ trích chiến dịch này làm suy yếu cuộc chiến chống IS. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ cũng thẳng thắn thừa nhận muốn đẩy lùi cả IS lẫn lực lượng người Kurd cách xa biên giới nước này.

"Với điểm khởi đầu là thị trấn Jarablus, chúng tôi sẽ xúc tiến ưu tiên hàng đầu là quét sạch phiến quân khu vực này. Chúng tôi đã càng quét thành công một vùng hơn 400 km²" - ông Ibrahim Kalin cho biết. Rõ ràng Thổ Nhĩ Kỳ đang rất quyết tâm thiết lập một "vùng đệm" an ninh ngăn cách Syria và biên giới quốc gia. 

Lo Thổ "xâm lược" Syria, Nga tức tốc điện đàm với Ankara?

Báo Giao thông cập nhật tin tức từ The New Cold War ngày 31/8 cho biết,  Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cùng ngày đã có cuộc điện đàm trao đổi về tình hình chiến sự Syria. Cuộc điện đàm diễn ra theo đề xuất từ phía Ankara.

Trong cuộc điện đàm này, ông Lavrov đã bày tỏ quan ngại về chiến dịch quân sự “Lá chắn sông Euphrates” của lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm đối lập ủng hộ Ankara tại miền Bắc Syria.

Về phần mình, người đồng cấp bên phía Thổ Nhĩ Kỳ cho biết đã thông báo vắn tắt cho Ngoại trưởng Nga về các hoạt động quân sự của Ankara ở Syria qua cuộc điện đàm. Cụ thể, ông Cavusoglu cho biết lực lượng đối lập Syria đang đạt được “tiến bộ” trong cuộc chiến chống nhóm khủng bố thuộc  Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Ngoại trưởng hai nước Nga – Thổ cũng đã thảo luận về viện trợ nhân đạo và những nỗ lực hướng đến một giải pháp chính trị cho cuôc xung đột ở Syria.

Trước đố, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố tiến hành chiến dịch quân sự kéo dài 1 tuần vào miền Bắc Syria nhằm quét sạch các tay súng IS diễn ra ở vùng lãnh thổ trải rộng 90 km, dọc biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước hành động này, chính quyền Damascus đã phản ứng dữ dội và cho rằng những hành động trên đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của nước này và yêu cầu chấm dứt ngay lập tức “sự gây hấn”.

Bộ Ngoại giao Syria nhấn mạnh cuộc chiến chống khủng bố nên chỉ được tiến hành phối hợp và có sự cho phép của Damascus.

Hòa Dương (T/h)