Trẻ nhập viện liên tiếp vì ngộ độc chì từ thuốc cam

Nguyên nhân đều bắt nguồn từ việc gia đình tin dùng thuốc cam chưa được cấp phép lưu hành với mong muốn con tăng cân, mau lớn. Trong số này, có cả trường hợp trẻ ngộ độc từ chính thuốc cam nhà tự sản xuất.

Dùng thuốc vô tội vạ

Ngày 27/1, bé gái Đ.P.M (6 tháng tuổi, Hiệp Hòa, Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng co giật toàn thân. Theo lời kể của gia đình, trước đó 3 ngày, người nhà đã pha loãng thuốc cam do gia đình tự chế để đánh tưa lưỡi cho cháu bé. Hai ngày sau, cháu bỗng trở nên xanh tái kèm theo co giật mắt trái và hai tay trong vòng một phút. Gia đình vội đưa con tới bệnh viện tư nhân, nhưng do tình trạng co giật của bé không thuyên giảm, gia đình đã chuyển con tới Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang. Tại đây, cháu M. xuất hiện thêm 2 cơn giật toàn thân và nhanh chóng tiến triển thành hôn mê. Cháu được các bác sĩ bệnh viện Sản nhi Bắc Giang đặt ống nội khí quản và chuyển lên điều trị tiếp tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Qua xét nghiệm định lượng chì trong máu của cháu bé, các bác sĩ cho biết cháu bị nhiễm độc chì nặng.

Trường hợp thứ 2 là bé trai T.D.H. mới hơn 1 tháng tuổi. Muốn con hay ăn chóng lớn, mẹ cháu hòa thuốc cam với nước sôi cho con uống mỗi ngày 3 lần. Trong vòng hơn 1 tháng, bé Hùng tăng lên 1.3 kg nhưng đến ngày 19/1 cháu bỗng xuất hiện nhiều biểu hiện lạ: bỏ bú, da xanh tái, kèm theo co giật toàn thân, mắt trợn ngược, sau cơn giật cháu bé không tỉnh. Khi điều trị tại bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, bé được các bác sĩ tại đây chẩn đoán viêm phổi nặng, viêm màng não do ngộ độc chì. Cháu được đặt nội khí quản sau đó chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Hiện nay, tuy đã qua gần 1 tuần điều trị tích cực tại khoa Hồi sức cấp cứu, tình trạng sức khỏe của hai cháu bé vẫn chưa ổn định.

Hai cháu bé vẫn chưa hồi phục do di chứng từ thuốc cam

Ngộ độc chì: 10 năm mới đào thải hết

Theo tiến sĩ, bác sĩ Tạ Anh Tuấn, trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Trung ương, hai bệnh nhi trên không phải là những nạn nhân đầu tiên của ngộ độc chì do sử dụng thuốc cam. Hầu hết các cháu nhập viện đều được phát hiện nhiễm độc ở giai đoạn muộn khi tính mạng đã “ngàn cân treo sợi tóc”. Khi đã có những biểu hiện nặng về thần kinh, các cháu có thể gánh chịu những di chứng nặng nề như chậm phát triển trí tuệ, co giật, mù, liệt vĩnh viễn.

“Chì là một chất rất độc hại cho sức khỏe gây ra nhiều bệnh lý về thần kinh, huyết học, dạ dày – đường ruột, tim mạch và thận. Khi xâm nhập cơ thể, kim loại này tích lũy lâu trong nội tạng (đặc biệt là xương) và phải mất hàng chục năm mới có thể thải trừ ra ngoài, bác sĩ Tuấn cho biết thêm.

Để đề phòng ngộ độc chì ở trẻ nhỏ, bác sĩ Tuấn khuyến cáo, gia đình không nên tự ý mua và sử dụng các thuốc nam để uống, bôi. Khi có bệnh, chỉ sử dụng các thuốc của nhà sản xuất và phân phối có nhãn mác ghi rõ địa chỉ, chứng nhận cho phép của các cơ quan chức năng.

“Bảo đảm an toàn tính mạng cho các cháu phải bắt đầu từ ý thức của chính những người thân trong gia đình”, bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.

Dấu hiệu ngộ độc chì

Ở trẻ em, phần lớn bị ngộ độc chì có biểu hiện bệnh rất kín đáo, rất dễ bị bỏ sót, chỉ có thể phát hiện thấy khi khám chuyên khoa kỹ lưỡng (ví dụ khám chuyên khoa tâm thần và đánh giá bằng thang điểm đánh giá phát triển tinh thần) và xét nghiệm. Biểu hiện rõ rất ở trẻ là thần kinh hôn mê, co giật, có thể tăng kích thích, ngủ lịm  từng lúc, liệt, thái độ hành vi kỳ dị, ít chơi, mệt mỏi, khó chịu, vô cảm, mất phối hợp, mất đi các kỹ năng học được, học kém, chậm phát triển tinh thần. Khi trẻ có biểu hiện nặng trên thần kinh trung ương (hôn mê, co giật) thì 25-30% số trẻ này có di chứng (chậm phát triển trí tuệ, co giật, mù, liệt) vĩnh viễn. Biểu hiện về tiêu hóa gây nôn, đau bụng, chán ăn.

Ở người lớn, ngộ độc chì làm thần kinh trung ương lơ mơ, lẫn lộn, sảng, dễ buồn ngủ, mất ngủ, hôn mê, co giật, đau đầu, mất trí nhớ, liệt. Miệng có vị kim loại, chán ăn, táo bón, cơn đau bụng. Cơ, xương, khớp đau, yếu, thiếu máu. Người ta đã thấy độc tính của chì với máu ngay cả khi chì máu dưới 10mcg/dL.

Ngộ độc mạn tính biểu hiện ở nhiều cơ quan với mức độ tương quan với nồng độ chì máu. Đặc biệt chì máu có tương quan với mức độ tăng huyết áp, mức độ các rối loạn của lão hoá, bao gồm suy giảm trí tuệ, các bất thường điện não, rối loạn chức năng thận mạn tính và đục thuỷ tinh thể.

Người bệnh có thể cảm thấy bất thường nhưng thường chỉ được phát hiện khi xét nghiệm và khám chuyên khoa và đánh giá kỹ lưỡng.