Vaccine sống giảm động lực được thử nghiệm an toàn với trẻ ghép gan, thận

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết, vaccine sống giảm độc lực có nguồn gốc từ virus hoặc vi khuẩn tự nhiên, nhưng chúng đã được làm suy yếu đi trong phòng thí nghiệm, thường bằng cách nuôi cấy lặp đi lặp lại. Ví dụ, virus sởi được sử dụng để làm vaccine hiện nay đã được phân lập từ mẫu máu của một bệnh nhi mắc sởi vào năm 1954. Gần 10 năm sau đó, virus sởi được phát triển thành vaccine và được cấp phép lưu hành tại Mỹ.

Khi tiêm vaccine, một lượng tương đối nhỏ virus hoặc vi khuẩn được sử dụng sẽ nhân lên trong cơ thể người để kích thích phản ứng miễn dịch. Dù đây là vaccine sống, giảm độc lực tái tạo, chúng thường không gây bệnh như virus, vi khuẩn dạng tự nhiên. Phản ứng miễn dịch đối với vaccine sống, giảm độc lực hầu như giống với phản ứng do nhiễm trùng tự nhiên tạo ra vì hệ thống miễn dịch không phân biệt được giữa virus suy yếu từ vaccine và virus hoang dã. Theo một nghiên cứu mới đăng tải trên Tạp chí y khoa uy tín của mỹ: JAMA Network Open, vaccine sống dùng cho những trẻ nhỏ từng được ghép gan hoặc thận là an toàn và thúc đẩy phản ứng miễn dịch để chống lại một số tác nhân gây bệnh đe dọa tới tính mạng.

Vaccine sống giảm động lực được thử nghiệm an toàn với trẻ được ghép gan, thận. Ảnh minh họa

Trong nghiên cứu được tiến hành đối với 281 trẻ em từng được ghép gan, thận tại 18 trung tâm cấy ghép ở Mỹ, các nhà khoa học nhận thấy không xảy ra tác dụng phụ nào sau khi tiêm vaccine sống và phần lớn trẻ phát triển kháng thể. Các chuyên gia tại Trung tâm Y tế Bệnh viện Nhi Cincinnati và Bệnh viện nhi Colorado của Mỹ cho biết những phát hiện này có thể giúp thêm nhiều trẻ em được tiêm phòng sởi, quai bị và thủy đậu. Theo bà Lara Danziger-Iskov, Giám đốc Khoa Bệnh Truyền nhiễm thuộc Bệnh viện nhi Cincinnati và là tác giả chính của nghiên cứu, kết quả này có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh tỷ lệ mắc bệnh sởi, quai bị và nhiễm virus varicella-zoster gây bệnh thủy đậu đang gia tăng trên toàn nước Mỹ cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, khiến những trẻ em bị suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc bệnh đe dọa tới tính mạng. 

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, Vaccine sống giảm độc lực có nguồn gốc từ virus hoặc vi khuẩn tự nhiên đã được làm suy yếu đi trong phòng thí nghiệm, thường bằng cách nuôi cấy lặp đi lặp lại. Khi tiêm vaccine, một lượng nhỏ virus hoặc vi khuẩn sẽ nhân lên trong cơ thể người để kích thích phản ứng miễn dịch. Phản ứng miễn dịch đối với vaccine sống hầu như giống phản ứng do nhiễm trùng tự nhiên.

Những người không nên sử dụng vaccine sống

Vaccine sống, giảm độc lực có thể gây nhiễm trùng nặng hoặc tử vong do sự sao chép không kiểm soát được của virus hoặc vi khuẩn trong vaccine ở những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, ví dụ người bị bệnh bạch cầu, người đang phải điều trị bằng một số loại thuốc hoặc nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người như bệnh nhân HIV. Nhóm người này có thể không có khả năng ức chế sự nhân lên của virus sống, từ đó dẫn đến biến chứng nặng sau tiêm. Do đó, những người bị suy giảm miễn dịch hoặc ức chế miễn dịch lâm sàng nên hoãn tiêm vaccine sống giảm độc lực cho đến khi chức năng hệ miễn dịch được cải thiện.

Với phụ nữ mang thai, giới khoa học còn nhiều tranh cãi về tác động của vaccine sống giảm độc lực. Do là đối tượng nhạy cảm, rất ít nghiên cứu lâm sàng về thuốc và vaccine nói chung được thực hiện trên phụ nữ có thai. Về mặt lý thuyết, việc tiêm vaccine sống giảm động lực cho phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển của bào thai. Một số vaccine sống giảm độc lực như thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, lao, viêm não Nhật Bản, thương hàn, zona thần kinh, rota... được chống chỉ định tiêm trong thời kỳ mang thai. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên chủ động tiêm các loại vaccine này trước khi mang thai tối thiểu một tháng, tốt nhất là trước 3 tháng.

Khánh Mai (t/h)