WHO báo động tình trạng uống rượu ở độ tuổi cấp 2 tiềm ẩn nguy cơ dài hạn về sức khỏe

Dựa trên dữ liệu khảo sát 280.000 thanh thiếu niên các độ tuổi 11, 13 và 15 (tại Việt Nam là độ tuổi cấp hai) ở châu Âu, Trung Á và Canada, WHO ghi nhận "bức tranh đầy quan ngại" về thói quen uống rượu, hút thuốc ở các nhóm tuổi này ở 53 nước.

"Những hậu quả về dài hạn của các xu hướng trên là đáng kể, và các nhà hoạch định chính sách không thể phớt lờ những phát hiện báo động đó", AFP dẫn lời WHO.

Báo cáo phát hiện 57% trong số thanh thiếu niên 15 tuổi uống rượu ít nhất 1 lần, và con số này ở nữ sinh là 59% so với 56% ở nam sinh. WHO lưu ý về tổng thể, tỷ lệ nam sinh uống rượu giảm đi, trong khi số liệu phản ánh sự gia tăng ở nữ sinh.

Về trạng thái uống rượu hiện tại, tức từng uống ít nhất 1 lần trong 30 ngày gần đây nhất, có đến 8% trong số nam sinh độ tuổi 11 thừa nhận, còn ở nữ sinh là 5%. Tuy nhiên ở độ tuổi 15, nữ sinh "qua mặt" nam sinh, với 38% số nữ sinh thừa nhận đã say xỉn ít nhất 1 lần trong vòng 30 ngày vào thời điểm tham gia khảo sát. Con số này ở nam sinh là 36%. Tỷ lệ thanh thiếu niên say xỉn đáng kể, tức ít nhất 2 lần say xỉn, là 9%, trong khi tỷ lệ này ở nhóm tuổi 13 là 5% và tăng lên 20% ở độ tuổi 15.

Báo động tình trạng trẻ vị thành niên uống rượu bia, hút thuốc lá điện tử gây ra không ít hệ lụy. Ảnh minh họa

Tại Việt Nam, theo Bộ Nội vụ, ngày càng có nhiều thanh niên Việt Nam uống rượi bia, có 38,3% dân số trên 15 tuổi sử dụng rượu bia, cứ 2 người đàn ông thì có 1 người uống rượu. Tỷ lệ người nghiện rượu nặng là 1,4% trong tổng dân số trên 15 tuổi.

Mặc dù tại Việt Nam tuổi uống rượu hợp pháp của thanh niên là 18, nhưng có đến 34% thanh thiếu niên từ 14 - 17 tuổi từng uống rượu bia, và con số này ở thanh niên từ 18 - 21 tuổi, là 57%. Tình trạng sử dụng rượu bia, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn giao thông cũng như bệnh tật khác, đặc biệt trong nhóm nam thanh niên trẻ.

Trước thực trạng này Bộ Tài chính cho rằng, việc điều chỉnh tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các mặt hàng thuốc lá, bia, rượu để hạn chế sản xuất, tiêu dùng và thực hiện các cam kết quốc tế. Hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Trong đó, đang chú ý, cơ quan này đề xuất đánh thuế với tất cả đồ uống có cồn, thực phẩm lên men từ trái cây, ngũ cốc, đồ uống pha chế từ cồn thực phẩm. Luật thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành quy định sắc thuế này đối với rượu từ 20 độ trở lên là 65%, rượu dưới 20 độ là 35% và bia là 65%.

Theo đánh giá của cơ quan quản lý, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu bia còn thấp chưa đủ tác dụng để hạn chế tiêu dùng hoặc điều tiết thu nhập của người sử dụng có thu nhập cao trong xã hội. Theo đó, trong dự thảo mới này, đối với rượu từ 20 độ trở lên và bia, Bộ Tài chính đề xuất phương án 2 là áp thuế 80% vào năm 2026, tăng dần qua các năm và lên 100% vào 2030. Với rượu dưới 20 độ, Bộ đề xuất chịu thuế 50% từ năm 2026 sau đó tăng lên cao nhất 70% vào năm 2023.

Với đề xuất này, Bộ Tài Chính cho rằng việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có cồn (bia, rượu) sẽ làm tăng giá bán, góp phần hạn chế việc sản xuất và tiêu thụ mặt hàng này, từ đó hạn chế tác hại của việc uống rượu, bia nhiều, ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Theo đó, giá bán bia, rượu năm 2026 sẽ tăng 20% so với năm 2025, và các năm tiếp theo mỗi năm giá bán sẽ tăng 2-3% so với năm trước để đảm bảo giá sản phẩm tăng tương ứng theo mức độ lạm phát và gia tăng thu nhập của các năm tiếp theo.

"Việc định hướng, hạn chế tiêu dùng các sản phẩm rượu, bia góp phần kiểm soát được yếu tố nguy cơ gây bệnh do nguyên nhân từ rượu, bia, sẽ làm giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong nên giảm áp lực lên hệ thống y tế, giảm quá tải bệnh viện", Bộ Tài chính lý giải.

An Dương (T/h)