Xây dựng tiêu chuẩn hệ thống pin lưu trữ - nền tảng đáng tin cậy cho phát triển năng lượng tái tạo

Giới thiệu tổng quan về dự án “Xây dựng tiêu chuẩn về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam" (BESS) tại buổi họp tham vấn đầu tiên trong khuôn khổ hoạt động hỗ trợ kỹ thuật nhằm xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam mới đây, bà Phùng Thị Thu Hằng - Quản lý và Điều phối dự án BESS cho biết, tại Việt Nam, hiện tổng công suất lắp đặt nguồn năng lượng tái tạo (NLTT) (bao gồm điện gió, điện mặt trời) tính đến ngày 31/10/2021 đạt 20.462 MW, tương đương 27,2% công suất toàn hệ thống điện.

Tỷ trọng công suất NLTT đã tăng nhanh nhờ Chính sách giá FiT dành cho phát triển điện mặt trời và điện gió. Mặc dù công suất từ NLTT chiếm 27% nhưng sản lượng điện của nguồn này chỉ đóng góp khoảng 10,9% toàn hệ thống. Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện VIII đặt mục tiêu tổng công suất BESS (Hệ thống pin lưu trữ năng lượng) của hệ thống điện đạt 300 MW vào năm 2030. Thiếu các tiêu chuẩn quốc gia cho BESS gây ra sự chậm trễ trong việc phát triển, xác nhận và thẩm định các hoạt động đầu tư và thực hiện BESS.

Bà Hằng cho biết, về rào cản của việc thiếu tiêu chuẩn BESS, hiện nay Việt Nam chưa có bất kỳ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) nào về BESS trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Các nhà phát triển dự án phải áp dụng tiêu chuẩn quốc tế và phải thực hiện thủ tục chấp thuận áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế này đáp ứng yêu cầu quy định.

Tình trạng này tiềm ẩn khả năng dẫn đến sự khác biệt về tiêu chí kỹ thuật thiết kế giữa chủ đầu tư và các dự án khác nhau, gây ra những thách thức và trở ngại đáng kể cho cơ quan chuyên môn có thẩm quyền của Nhà nước trong nỗ lực thẩm định hồ sơ thiết kế theo đúng quy định. Vì vậy, rất cần có một bộ tiêu chuẩn quốc gia toàn diện về BESS được áp dụng để thuận lợi cho quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế.

BESS là hệ thống lưu trữ năng lượng tiên tiến sử dụng pin dung lượng cao. Công nghệ chính của BESS liên quan đến việc sử dụng pin lithium hoặc vanadi, cho phép lưu trữ một lượng lớn năng lượng điện và phân phối linh hoạt. BESS giúp ổn định hệ thống điện, phân bổ điện hiệu quả và hỗ trợ cung cấp điện ở những khu vực không có lưới điện như vùng sâu, vùng xa, nông thôn hoặc hải đảo.

Mặc dù hệ thống BESS đã đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả và độ tin cậy của hệ thống điện, việc thiếu các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có thể gây ra rủi ro liên quan đến an toàn, chất lượng và khả năng tương thích của hệ thống. Sự vắng mặt của các tiêu chuẩn quốc gia cho BESS dẫn đến sự chậm trễ trong phát triển, xác nhận và đánh giá các hoạt động đầu tư và triển khai BESS. Ngược lại, sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng và tốc độ thâm nhập của NLTT trong hệ thống điện.

Mục tiêu chính của dự án này là phát triển các tiêu chuẩn quốc gia về BESS theo quy định nhằm tuân thủ quy trình của Chính phủ về xây dựng và phê duyệt các tiêu chuẩn quốc gia do Bộ KH&CN ban hành, đồng thời, ban hành các tiêu chuẩn về BESS sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển Hệ thống Pin lưu trữ năng lượng, đặc biệt là nhóm năng lượng tái tạo theo Quy hoạch Phát triển điện 8 (PDP VIII) và góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng không vào năm 2050 của Việt Nam. Tác động của dự án góp phần xây dựng nên bộ tiêu chuẩn TCVN về hệ thống Pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam là nền tảng đáng tin cậy cho cơ quan quản lý nhà nước về việc nghiên cứu các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) tích hợp vào các dự án NLTT tại Việt Nam.

Hà My