Hành trình mang xuân ấm đến Na Ngoi - vùng viễn sơn miền Tây xứ Nghệ

Những đứa trẻ Huồi Xài trong cái lạnh 10 độ của miền viễn sơn. (Ảnh: Hán Hiển, Đức Văn).

Cuộc sống nghèo khó của người dân Na Ngoi sau lớp sương mù

Chúng tôi đến với xã biên giới Na Ngoi (huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An) vào những ngày cuối năm Mậu Tuất 2018. Những cơn mưa vừa đi qua, để lại những đoạn đường trơ toàn đá hay những ổ voi, ổ gà trải trên đoạn đường dài chừng 40km từ ngã ba xã Lưu Kiền (huyện Tương Dương) đi qua các xã Nậm Càn và Na Ngoi.

Bên mâm cơm chiều cuối năm tại Đồn Biên phòng Na Ngoi, Thượng tá Nguyễn Văn Đại – Chính trị viên Đồn Biên phòng chia sẻ, cách đây hơn 1 năm, đoạn đường đó hơn nửa đã ngập ngụa trong bùn lầy, đi lại rất vất vả. Đến nay, nhờ sự chung tay của nhiều tổ chức, cá nhân, giao thông đã thuận lợi hơn, dù nhiều đoạn xe máy vẫn trơn trượt khi trời mưa.

Ở xã miền biên giới mà hộ nghèo chiếm 63,09% dân số xã (3.780/5.968 khẩu), 8,56% hộ cận nghèo (83 hộ), cuộc sống quanh năm suốt tháng chủ yếu gắn với nương rẫy làm kế sinh nhai, những cái Tết với họ đơn giản chỉ là có con gà làm vía ngày Tết, mua sắm bộ quần áo mới mặc trong ngày đầu tiên của năm để mong 1 năm mới suôn sẻ.

Cái nghèo đói đeo bám người dân Na Ngoi từ nhiều năm nay. Nhận các phần quà trong những ngày cuối năm, trên gương mặt ai cũng là nụ cười tràn đầy hạnh phúc.

“Từ rất nhiều năm nay, cuộc sống của người dân xã Na Ngoi vẫn thế, cái nghèo đói và lạc hậu vẫn ám ảnh bản làng dưới lớp sương mù, đường sá đi lại vất vả, đồi núi hiểm trở, trong đó có đỉnh Pu Xai Lai Leng cao trên 2.700m. Đây là một đỉnh núi thiêng cũng là cao nhất của tỉnh Nghệ An và cả hệ Trường Sơn, đồng thời còn là “mắt thần” của các dân tộc vùng viễn sơn miền Tây xứ Nghệ.

Cái nghèo, cái khó đặc biệt “đeo bám” 2 bản Thăm Hón và Huồi Xài. Cung đường vào đó, mùa nắng còn đỡ, cứ trời mưa, cung đường như bị chia cắt, người dân muốn mua bán gì phải đi bộ mấy cây số, chân bấm chặt dưới đất nhưng nhiều khi vẫn bị trơn ngã”, Thượng tá Nguyễn Văn Đại nói.

Thượng tá Nguyễn Văn Đại trao quà cho dân bản Thăm Hón và Huồi Xài.

Xoa dịu khó khăn của người dân bản Thăm Hón, Huồi Xài

Và khi những lớp sương mù vẫn chưa tan trong buổi sáng những ngày cuối năm, người dân của 2 bản nghèo Thăm Hón, Huồi Xài đã có mặt tại Đồn Biên phòng Na Ngoi để cùng cán bộ, nhân viên Chất lượng Việt Nam online (vietq.vn); cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Na Ngoi và các nhà tài trợ, tình nguyện viên tham gia chương trình thiện nguyện “Xoa dịu khó khăn, đón xuân Kỷ Hợi ấm áp” tại xã Na Ngoi.

Những đứa trẻ Na Ngoi.

Cái lạnh giá của miền núi hiện rõ trên gương mặt ửng đỏ, nứt nẻ của những đứa trẻ. Thấy người lạ, các em khẽ chào rồi lại bẽn lẽn nép sau người lớn. Những bộ quần áo lấm lem, những đôi dép đứt còn nguyên bùn, những đôi tay dính đất… các em hướng đôi mắt ngây thơ để nhìn từng món quà mà các anh chị vừa tặng mình… đầy quen thuộc nhưng cũng hết sức lạ lẫm. Chia sẻ với chúng tôi, ông Già Bá Bì, trưởng bản Huồi Xài) cho biết, bản Huồi Xài cách trung tâm xã chừng 13km nhưng có tới 5km chỉ là đoạn đường tạm sau khi bị sạt lở bởi cơn bão số 4 vừa qua, xe máy di chuyển cực kỳ khó khăn qua đoạn đường đó. Khó khăn là thế nhưng khi nhận được thông tin đoàn từ thiện đến với bản làng mình, ai nấy đều phấn khởi. Có những người, thậm chí là người già, trẻ em đi bộ quãng đường 13km rừng núi để đến Đồn Biên phòng từ sớm tham gia chương trình thiện nguyện.

Niềm vui hiện rõ trên gương mặt các em nhỏ khi được nhận quà trước thềm năm mới.

“Bản Huồi Xài chủ yếu làm nương rẫy, nuôi trâu bò với 18/25 hộ nghèo và cận nghèo. Nếu không làm nương rẫy thì không có gì ăn. Khi tôi thông báo cho người dân về chương trình thiện nguyện, ai cũng vui vẻ, phấn khởi. Mọi người liên tục hỏi tôi khi nào đi lấy quà hỗ trợ. Có người 4 giờ sáng đã vào nhà tôi hỏi lịch trình”, bằng tiếng Kinh lơ lớ, ông Già Bá Bì tâm sự.

Nói rồi, ông Già Bá Bì chỉ cho chúng tôi một cụ bà chừng 80 tuổi đi chân trần rỉ máu, đứng lom khom bên cạnh chiếc gùi tre. Anh bảo, hoàn cảnh của bà khổ lắm. Ở cái tuổi gần đất xa trời nhưng bà vẫn phải tự lo cho mình miếng ăn khi con trai đi cai nghiện, chồng đi tù, những đứa cháu cũng đã về trời. Ở nhờ nhà người quen nhưng sự cô độc lúc nào cũng choán lấy tâm trí bà. Đã không ít lần ông nhìn thấy bà gạt nước mắt để tiếp tục gùi đồ đi trên những đoạn đường đất quện chặt bàn chân.

Khi chúng tôi trò chuyện với bà, chỉ mới nói tên mình là Và A Súa, bà khóc nấc và cầm chặt tay chúng tôi rồi chỉ nói được câu “Cảm ơn!”. Sau vài ba phút im lặng, bà trò chuyện với chúng tôi bằng tiếng Mông của người phụ nữ cả một đời lam lũ, chưa bao giờ bước chân rời khỏi xã miền biên giới Na Ngoi: “Già giờ đang ở nhờ nhà người quen, cuộc sống nghèo khổ quanh năm. Nghe tin có đoàn từ thiện về xã tặng quà, già háo hức lắm, đi bộ từ 4h sáng, 9h sáng già tới Đồn Biên phòng Na Ngoi. Trời lạnh, mưa vừa ngớt, đường trơn nên già phải đi chậm”.

Nước mắt bà Và A Súa liên tục chảy khi nhắc lại cuộc đời đầy thăng trầm của mình.

Anh Xồng Bá Và (SN 1989, bản Thăm Hón) lại mang trong mình những tâm sự của người lần đầu tiên nhận quà tài trợ từ các đoàn thiện nguyện. Khắp người lấm lem bùn đất vì bị ngã trên đoạn đường chừng 17km di chuyển bằng xe máy từ bản ra Đồn Biên phòng Na Ngoi nhưng anh Và vẫn cười tươi rói. “Ở đây đường khó đi lắm, có nhiều đoạn chỉ toàn đá hộc trơ lên sau những trận mưa bão nên chúng tôi cũng hay bị ngã, thành ra quen. Vì đường đi lại khó khăn nên thời gian đi xe máy hay đi bộ cũng mất khoảng 3 tiếng đồng hồ từ bản ra Đồn Biên phòng. Người dân Thăm Hón đi bộ quen rồi nên họ đi nhanh lắm. Vậy là Tết này chúng tôi lại được no bụng rồi”, vừa buộc đồ vào xe, anh Xồng Bá Và vừa trò chuyện vui vẻ với chúng tôi.

Nhà có 4 đứa con, đứa lớn nhất học lớp 3, đứa bé đang học mẫu giáo, kinh tế chỉ gói gọn vào những mùa vụ thu hoạch trên nương rẫy nhưng vợ chồng anh Và vẫn cố gắng cho các con đến lớp. Ở xã chỉ có lớp cho học sinh học đến lớp 2 nên đầu tuần, anh Và lại chở con lớn ra trung tâm xã học, cuối tuần lại đón con về trên những đoạn đường luôn rình rập mối hiểm nguy về tai nạn giao thông.

Ông Trần Quốc Anh – Giám đốc Công ty cổ phần Beta Education – Đại diện các Đơn vị tài trợ trao quà cho các em khuyết tật ở Na Ngoi.

Ông Trần Quốc Anh – Giám đốc Công ty cổ phần Beta Education – Đại diện các Đơn vị tài trợ cho biết: "Đây là chương trình vô cùng ý nghĩa, mang lại niềm tự hào cho tất cả mọi người trong đoàn thiện nguyện cũng như các đơn vị tài trợ. Người dân ở Na Ngoi lương thiện, hiếu khách, đặc biệt các chiến sĩ Đồn Biên phòng Na Ngoi nhiệt tình hỗ trợ đoàn mang những suất quà đến từng hộ gia đình, ấm tình quân dân. Nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình của các chiến sĩ và người dân Na Ngoi, chương trình đã diễn ra suôn sẻ, ý nghĩa và để lại nhiều kỷ niệm đẹp trong lòng mọi người. Chắc chắn đây là một ký ức vô cùng đáng nhớ với tôi".

Các phần quà được nhóm thiện nguyện cùng các cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng Na Ngoi trao tận tay người dân trong bản.

Đại diện Ban tổ chức, Nhà báo Nguyễn Nam - Chủ tịch Công đoàn Chất lượng Việt Nam online  cho hay: “Triển khai chương trình từ thiện, được sự chỉ đạo và đồng ý của Lãnh đạo Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng; Lãnh đạo Chất lượng Việt Nam online, chương trình từ thiện lần này được tổ chức, hướng về đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa. Đây cũng là hoạt động ý nghĩa mà Công đoàn, Đoàn thanh niên cơ quan hướng tới, thực hiện nghĩa cử cao đẹp theo lời dạy của Bác Hồ. 100 phần quà, mỗi phần trị giá hơn 1 triệu đồng được trao lần này góp phần nhỏ bé hỗ trợ bà con dân tộc khó khăn ấm lòng hơn trong thời tiết giá lạnh, khắc nghiệt ở vùng núi cao biên giới. Chúng tôi mong muốn sẽ tiếp tục thực hiện được nhiều chương trình như vậy trong thời gian tới. Chương trình nhận được sự đồng hành của Công ty TNHH FRIESLAND CAMPINA, Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, Tập đoàn Tân Hiệp Phát, Tập đoàn Phúc Sơn, Công ty cổ phần Beta Education, trường Cao đẳng Y Dược Asean cùng nhiều doanh nghiệp, cá nhân trên khắp cả nước

Việt Hà