Nông sản chưa qua kiểm dịch đã tuồn ra thị trường

Theo quy trình nhập khẩu nông sản, hàng nông sản nhập khẩu về cảng muốn được thông quan phải lấy mẫu kiểm tra an toàn thực phẩm và dịch thực vật. Sau đó, cơ quan kiểm dịch bảo lãnh cho doanh nghiệp mang về kho bảo quản, với điều kiện hàng phải được giữ nguyên hiện trạng. Doanh nghiệp chỉ được đưa hàng ra tiêu thụ khi đã có kết quả kiểm nghiệm và cơ quan hải quan cho thông quan. Thế nhưng trên thực tế rất nhiều loại nông sản đã vi phạm quy định này, không qua kiểm dịch, chưa được thông quan đã ngang nhiên tiêu thụ tại khắp các chợ.

Thực trạng quá trình kiểm dịch nông sản nhập khẩu

Để tìm hiểu vấn đề, nhóm phóng viên đã theo chân một đoàn xe chở nông sản nhập khẩu tại Cửa khẩu Tân Thanh. Hàng chục xe chở nông sản đang chờ để lấy mẫu kiểm dịch thực vật và kiểm tra an toàn thực phẩm. Thế nhưng, với xe chở 10 tấn đào, nhân viên kiểm dịch chỉ lấy ngẫu nhiên 2kg với lý do đỡ mất công sức và đỡ tốn chi phí bốc dỡ. Sau đó số đào sẽ được đưa về phòng kiểm dịch cách đó vài trăm mét. Nhưng tại đây, phòng kiểm dịch chỉ kiểm tra xem quả có bị sâu bệnh hay không còn vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm như dư lượng thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản và các chất độc hại có thể ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người tiêu dùng phải đưa về kiểm nghiệm tại Trung tâm kiểm định và Khảo kiểm nghiệm thuốc bảo vệ thực vật phía Bắc ở Hà Nội.

Sau khi lấy mẫu, số quả này cũng chưa được đưa về Hà Nội ngay mà sẽ được cất trong tủ bảo quản để chờ thêm một số mẫu nữa. Thông thường khoảng 2 ngày sẽ có đủ số mẫu để đem đi kiểm nghiệm. Tuy nhiên, khi về đến Hà Nội, những quả đào đã được bày bán ngay bởi tiểu thương tại các chợ trong khi chưa biết được chính xác các mẫu kiểm nghiệm có chất độc hai hay không.

Nông sản nhập khẩu chưa có kết quả kiểm dịch đã được bày bán tại các chợ. Ảnh minh hoạ

Những bất cập trong hoạt động kiểm nghiệm các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm đối với hàng nông sản nhập khẩu là một trong những lý do khiến các sản phẩm không an toàn xuất hiện trên thị trường. 30% mẫu trái cây Trung Quốc do Chi cục Bảo vệ thực vật TP.HCM kiểm nghiệm cho kết quả có tồn dư hóa chất độc hại, 17 lô hàng Trung Quốc với số lượng khoảng 280 tấn đã bị cơ quan chức năng phát hiện có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép đã bị đưa ra thị trường tiêu thụ hết trong năm 2013.

Cơ quan kiểm dịch nói gì?

Trước những vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm nông sản chưa được kiểm dịch đã tiêu thụ, đặc biệt mới gần đây theo thông tin phóng viên VTV phản ánh về một lô hàng cà rốt nhập khẩu qua cảng Cát Lái thay vì mang về kho, container này đã được chở thẳng ra chợ đầu mối nông sản để tiêu thụ, cơ quan hải quan cho biết, lô hàng này mới nằm trong diện tạm giải tỏa chứ chưa được thông quan.

Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm dịch thực vật Vùng 2 cho biết, lãnh đạo Chi cục đã làm việc với doanh nghiệp. Theo phản ánh của công ty nhập khẩu Việt Onion, lô hàng đã có đầy đủ giấy tờ kiểm dịch thực vật và kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm. Do vậy, việc tiêu thụ hàng là hoàn toàn hợp lệ.

Tuy nhiên, theo hồ sơ do cơ quan hải quan cung cấp, lô hàng cà rốt nhập khẩu của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Việt Onion vẫn chưa được thông quan. Điều này có nghĩa là hàng chưa được phép đưa ra thị trường tiêu thụ, chưa hoàn tất thủ tục hải quan.

Thế nhưng, lãnh đạo Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 2 cho biết, họ đã làm hết trách nhiệm. Việc hàng hóa lưu thông trên thị trường, thuộc về trách nhiệm của cơ quan quản lý khác. Cũng theo ông Chi Cục trưởng, có tới 90% lượng hàng nhập khẩu về Việt Nam, phải kiểm dịch thực vật và kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm theo chế độ thông thường (đánh giá bằng cảm quan bên ngoài).

Nếu có vấn đề phát sinh, biện pháp xử lý trong trường hợp này là xử phạt hành chính và nâng tỷ lệ kiểm tra hàng hóa, thay vì 10% lên 30%. Và sau những quy trình kiểm định, được đánh giá là theo thông lệ quốc tế này, hàng thực phẩm sạch hay bẩn vẫn cứ đến tay người tiêu dùng.

Thu Hường (T/h)