Cảnh báo: Ngộ độc sau khi uống liên tục 15 viên Paracetamol giảm đau đầu

Vào 10 giờ sáng ngày 16/2, Bệnh viện Đa khoa Khu vực Cẩm Phả tiếp nhận bệnh nhân Đ. (nam, 16 tuổi, trú tại phường Cửa Ông, TP Cẩm Phả, Quảng Ninh) nhập viện trong tình trạng mệt nhiều, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau bụng thượng vị. Gia đình cho biết, trong 3 ngày qua, bệnh nhân bị đau đầu và đã uống liên tục 15 viên paracetamol (hàm lượng 500mg/viên) trong thời gian ngắn nhằm giảm đau. Qua thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, các bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh nhân bị ngộ độc paracetamol do uống quá liều. Bệnh nhân đã được chuyển Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc tiếp tục điều trị theo phác đồ xử trí ngộ độc paracetamol, tình trạng bệnh nhân tiến triển tốt.

Paracetamol (tên gọi khác là acetaminophen) là thuốc có tác dụng giảm đau, hạ sốt. Các biểu hiện ngộ độc paracetamol rất kín đáo, thậm chí vài ngày đầu không thể phát hiện, có thể nhầm bệnh khác. Khi được phát hiện thì đã muộn, tổn thương gan, thậm chí suy gan cấp, hôn mê và tử vong. Các loại thuốc điều trị cảm cúm, giảm đau, chống viêm, hạ sốt, sổ mũi đều có chưa thành phần paracetamol. Đây là loại thuốc có thể mua tại các nhà thuốc mà không cần có toa kê của bác sĩ và cũng không bị giới hạn số lượng mỗi lần mua. Chính vì lý do này mà số lượng bệnh nhân nhập viện do ngộ độc paracetamol ngày càng tăng lên. Đây là một loại ngộ độc dễ gặp nhưng dễ bị bỏ sót và không được chẩn đoán kịp thời.

 Hiện nay, số lượng những ca ngộ độc paracetamol ngày càng tăng cao. Ảnh minh họa

Đối với người lớn, liều paracetamol tối đa không được phép lớn hơn 4g/ngày. Liều dùng paracetamol đường uống: 10 - 15 mg/kg, cách 4 - 6 giờ/lần. Các chuyên gia cũng khuyến cáo, không nên dùng paracetamol quá 5 lần và không quá 75 mg/kg trong vòng 24 giờ. Sử dụng paracetamol với liều 150 mg/ kg cân nặng sẽ gây ra tình trạng ngộ độc. Ở người lớn nặng 50 kg thì liều 7,5 gr paracetamol uống 1 lần là dẫn đến viêm gan nhiễm độc - Trường hợp này nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Ở bệnh nhân có sẵn bệnh lý gan mạn tính thì với liều thấp hơn cũng đã có thể làm tổn thương tế bào gan. Trường hợp bị viêm gan virus mạn tính, chỉ cần uống 4gr paracetamol trong vòng 40 giờ đã xảy ra viêm gan nhiễm độc.

Uống paracetamol làm quá trình sulfat hóa bị bão hòa và gây độc cho gan. NAPQI gắn với màng tế bào gan, khi vượt quá lượng cho phép N-acetyl-p-benzoquinoneimine (NAPQI) sẽ gây tổn thương lớp màng lipid kép của tế bào gan. Trong gan chứa chất có tên là Glutathione - đây là chất chống oxy hoá chủ yếu, chất này có tác dụng gắn và trung hoà NAPQI. Ngộ độc paracetamol xảy ra làm dẫn đến cạn kiệt glutathione và gây tổn thương gan. Vùng 3 của gan - Trung tâm tiểu thuỳ là vùng có lượng tế bào gan bị tổn thương chủ yếu, vì ở vùng này nồng độ chất oxi hóa là lớn nhất. Trường hợp ngộ độc paracetamol rất nặng gây hoại tử thì có thể lan đến vùng 1 và 2 của gan. NAPQL cũng theo cơ chế gây tổn thương gan mà làm hoại tử ống thận.

Người dân không nên tùy tiện sử dụng paracetamol, nhất là trường hợp sử dụng không theo hướng dẫn chi tiết về liều dùng, sử dụng số lượng nhiều và liên tục trong nhiều ngày. Khi thấy các biểu hiện đau đầu, sốt... không giảm, người dân nên ngừng sử dụng thuốc và đến ngay bệnh viện để khám, kịp thời điều trị bệnh.

Khánh Mai (t/h)