Ai 'bật đèn xanh' để VNPT Net phát hành hồ sơ yêu cầu trái quy định?

Vi phạm hành vi cấm trong đấu thầu?

Theo Điểm i khoản 6 Điều 89 Luật Đấu thầu, một trong những hành vi cấm trong đấu thầu về không đảm bảo công bằng, minh bạch là việc chủ đầu tư, bên mời thầu nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa trong hồ sơ mời thầu (HSMT) đối với gói thầu hỗn hợp khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế. 

Đồng thời, tại điểm d khoản 1 Điều 222 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/2007 cũng quy định, một trong những vi phạm quy định về đấu thầu bao gồm hành vi vi phạm quy định của nhà nước về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu.

Tuy nhiên, tại HSMT của 02 gói thầu hỗn hợp do VNPT Net (quyết định đầu tư) tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, VNPT Net đều đưa nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa ngay tại tên gói thầu và các văn bản pháp lý đấu thầu quan trọng như Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT), thông báo mời thầu (TBMT) và Kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT).  

Đơn cử như tại Gói thầu “lắp đặt phát triển nóng thiết bị Ericsson 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2. Căn cứ vào KHLCNT tại văn bản số 163/QĐ-VNPT Net2-KHĐT được VNPT Net ban hành ngày 03/1/2019, gói thầu trên thuộc gói thầu hỗn hợp và áp dụng hình thức lựa chọn đấu thầu rộng rãi trong nước. Giá gói thầu 1.719.121.358 VNĐ. Tuy nhiên, tại các văn bản pháp lý kể từ thời điểm phê duyệt KHLCNT, lập HSMT, TBMT và KQLCNT đều ghi rõ thiết bị lắp đặt quy định của hãng Ericsson. Nhà thầu trúng thầu gói thầu này là Công ty cổ phần viễn thông ITC Mekong (văn bản 860/QĐ-VNPTNet2-KHDT ngày 21/2/2019).

Một gói thầu hỗn hợp khác cũng có những vi phạm hành vi cấm trong đấu thầu về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa do VNPT Net quyết định đầu tư là Gói thầu “Lắp đặt phát triển nóng thiết bị NSN 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2”. Giá gói thầu 1.820.985.669VNĐ. Căn cứ vào KHLCNT (số 5280/QĐ – VNPT Net 2-KHĐTđược VNPTNet phê duyệt), gói thầu hỗn hợp này được tổ chức theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước. Cũng như gói thầu trên, toàn bộ văn bản pháp lý đấu thầu của gói thầu này gồm KHLCNT, TBMT, KQLCNT - đều được chủ đầu tư quy định thiết bị của hãng Nokia Siemens Network.

Hồ sơ mời thầu vi phạm quy định vẫn cho phép phát hành rộng rãi? 

Theo quy định tại Điều 7 Luật Đấu thầu, Hồ sơ mời thầu chỉ được phát hành khi đảm bảo các điều kiện gồm KHLCNT được phê duyệt, HSMT được duyệt bao gồm các nội dung yêu cầu về thủ tục đấu thầu, bảng dữ liệu đấu thầu và đặc biệt là các điều kiện chung, điều kiện cụ thể của hợp đồng, các mẫu văn bản hợp đồng và các nội dung cần thiết khác. Nói cách khác, HSMT chỉ được phát hành khi đảm bảo đầy đủ các nội dung quy định tại các mẫu HSMT trên cơ sở tuân thủ Luật Đấu thấu và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Ngoài ra, tại điều 7 (quy định hợp đồng) Thông tư 10/2015/TT-BKHĐT ngày 26/10/2015 quy định chi tiết về KHLCNT hướng dẫn đối với gói thầu hỗn hợp có quy mô nhỏ bắt buộc phải áp dụng hợp đồng trọn gói.

Đồng thời, tại Điều 63 Nghị định 63/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu đã xác định cụ thể gói thầu hỗn hợp có giá trị gói thầu không quá 20 tỷ đồng là gói thầu quy mô nhỏ.  

Tuy nhiên, điều khó hiểu, tại KHLCNT, HSMT, KQLCNT với 2 gói thầu hỗn hợp được VNPT Net quyết định đầu tư bao gồm Gói thầu “lắp đặt phát triển nóng thiết bị Ericsson 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2” và Gói thầu “lắp đặt phát triển nóng thiết bị NSN 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2” lại cho phép áp dụng đồng thời 02 loại hợp đồng trọn gói và đơn giá cố định mà không áp dụng hợp đồng trọn gói theo quy định của Luật Đấu thầu.     

Lý giải về việc không áp dụng hợp đồng trọn gói đối với gói thầu quy mô nhỏ, cụ thể là đối với Gói thầu “Lắp đặt phát triển nóng thiết bị Ericsson 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2” đại diện VNPT Net cho biết: “Đây không phải gói thầu phi tư vấn đơn giản do có nhiều nội dung công việc khác nhau, nên VNPT Net/Net 2 vận dụng theo Điều 65 khoản 2 của Luật đấu thầu”. 

Tuy nhiên, căn cứ vào KHLCNT của gói thầu trên do chính VNPT Net phê duyệt tại Quyết định số 163/QĐ-VNPT Net2-KHĐT được VNPTNet ban hành ngày 03/1/2019, gói thầu này là gói thầu hỗn hợp, không phải là gói thầu phi tư vấn như đại diện của VNPT Net khẳng định. 

Tương tự, đối với Gói thầu Gói thầu “Lắp đặt phát triển nóng thiết bị NSN 3G/4G tại các tỉnh khu vực 2”, VNPT Net cũng áp dụng đồng thời hợp đồng trọn gói và theo đơn giá trong khi căn cứ vào KHLCNT được chính VNPTNet duyệt tại văn bản 5280/QĐ-VNPTNet2-KHĐT phê duyệt ngày 28/12/2018, đây là gói thầu hỗn hợp quy mô nhỏ nên bắt buộc phải áp dụng hợp đồng trọn gói theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn khác.

Chỉ xét ở 2 gói thầu hỗn hợp do VNPT Net triển khai tổ chức đấu thầu rộng rãi trên phạm vi toàn quốc đã cho thấy hàng loạt những điều bất thường và không rõ ràng khi áp dụng Luật Đấu thầu. Trong khi đó, mỗi năm VNPT Net được Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam -VNPT giao trách nhiệm thực hiện nhiều dự án quan trọng trong hệ thống của Tập đoàn. Theo một chuyên gia đấu thầu, với những chế tài như hiện nay, cơ quan bảo vệ pháp luật đã đủ cơ sở đề “tìm đến” các cá nhân, tổ chức có dấu hiệu vi phạm bao gồm cả những người làm cơ quan công quyền và cơ quan tư vấn. 

Ngọc Trâm