Áp dụng tiêu chuẩn HACCP tạo điều kiện thuận lợi giúp doanh nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc

Lâu nay, Trung Quốc luôn là thị trường tiêu thụ nông sản lớn của nước ta. Tuy nhiên, thị trường này đang ngày càng nâng cao tiêu chuẩn đối với các sản phẩm hàng hóa, đó là cơ hội nhưng cũng là thách thức, đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải có sự thích ứng sao cho phù hợp với yêu cầu.

Vào ngày 14/4/2021, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ban hành “Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu” - (Lệnh 249) và “Quy định về đăng ký và quản lý doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhập khẩu nước ngoài” - (Lệnh 248), các quy định này có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022. Theo đó, doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có Việt Nam, muốn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bắt buộc tuân thủ những quy định mới.

Cho đến nay, sau 1 năm triển khai Lệnh 248 và Lệnh 249 của Trung Quốc, ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cho biết, tính đến ngày 5/12, đã có 2.426 mã số sản phẩm xuất khẩu của khoảng hơn 2.000 doanh nghiệp Việt Nam được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp phép theo Lệnh 248, Lệnh 249. So với các nước trong khu vực thì đây là con số tương đối lớn.

Ông Nam cho hay, việc thực hiện hai lệnh trên vẫn còn nhiều thách thức đối với doanh nghiệp xuất khẩu. Cụ thể, phần mềm vừa thực hiện vừa hoàn thiện liên tục nâng cấp. Việc đăng ký online trên hệ thống đòi hỏi doanh nghiệp phải sử dụng công nghệ và ngoại ngữ tiếng Trung và tiếng Anh.

Một số doanh nghiệp vẫn chưa nắm được quy trình, quy định đăng ký doanh nghiệp theo hình thức online. Thao tác khai báo thông tin trên hệ thống sai lệch tài khoản tự mở không thông qua cơ quan có thẩm quyền duyệt định danh nên bị ảnh hưởng khi làm thủ tục thông quan hàng hóa của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp khi định danh mã HS thiếu thông tin nên sai lệch so với thực tế, gây trở ngại cho quá trình thông quan của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chưa tìm hiểu và nắm bắt tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia về an toàn thực phẩm của Trung Quốc nên chưa đáp ứng yêu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm của Trung Quốc (Lệnh 249).

Để đáp ứng các điều kiện đăng ký xuất khẩu vào Trung Quốc, ông Ngô Xuân Nam khuyến nghị, các doanh nghiệp cần thiết lập và vận hành hệ thống quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm theo nguyên tắc HACCP.

Đối với doanh nghiệp đăng ký nhanh năm 2021, cần nhanh chóng thực hiện việc bổ sung các thông tin đăng ký trên hệ thống trước ngày 30/6/2023. Doanh nghiệp cần chủ động liên hệ cơ quan thẩm quyền đã nộp hồ sơ đăng ký hoặc Văn phòng SPS Việt Nam để được hướng dẫn. Sau thời hạn trên, nếu doanh nghiệp chưa hoàn thiện bổ sung hồ sơ, mã sản phẩm sẽ bị đưa ra khỏi danh sách của Hải quan Trung Quốc.

Cũng theo ông Ngô Xuân Nam, doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc cần xây dựng và thực hiện các biện pháp kiểm soát rủi ro về an toàn thực phẩm; tuân thủ luật pháp và các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia của Trung Quốc về an toàn thực phẩm. Đồng thời, chuẩn bị các điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm nhà xưởng, thiết lập hệ thống ghi chép hồ sơ đảm bảo truy xuất nguồn gốc để đáp ứng kiểm tra trước và sau khi đăng ký xuất khẩu vào Trung Quốc.

Về phía chính quyền địa phương, cần tăng cường quản lý, giám sát về an toàn thực phẩm của các cơ sở sản xuất chế biến; tiếp tục hướng dẫn doanh nghiệp trong quá trình đăng ký mã số doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc đảm bảo đáp ứng quy định về quản lý an toàn thực phẩm của thị trường này. Đồng thời, tăng cường trao đổi các vấn đề kỹ thuật tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam hoàn thiện việc đăng ký hồ sơ, đăng ký mã số doanh nghiệp đáp ứng quy định của Lệnh 248 và Lệnh 249.

Gần đây, theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả đã có sự khởi sắc trong tháng 10/2022, trị giá xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường lớn nhất là Trung Quốc đã tăng mạnh, đạt 151,7 triệu USD, tăng 44,2% so với tháng 10/2021. Tính chung, xuất khẩu hàng rau quả tới thị trường Trung Quốc trong 10 tháng năm 2022 đạt 1,2 tỷ USD, giảm 25,8% so với cùng kỳ năm 2021.

Mai Phương