Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thắt chặt tiêu chí báo hóa tạp chí và nâng tiêu chuẩn phóng viên

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng đã trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 về nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng một số cơ quan báo chí chú trọng khai thác mặt trái của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, có dấu hiệu trục lợi.

Về nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, năm 2023 và 2024, mỗi năm có 14-15 phóng viên, cộng tác viên bị bắt. Người trong nghề rất đau lòng, tuy nhiên so với 21.000 người làm báo có thẻ phóng viên và gần 42.000 người làm báo thì đây là những “con sâu làm rầu nồi canh”.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, 80% người bị bắt là từ những tạp chí nhỏ, tạp chí của các hội, xã hội nghề nghiệp. Cơ quan chủ quản buông lỏng đối với cơ quan báo chí của mình, Tổng Biên tập buông lỏng quản lý đối với phóng viên.

Bộ TT&TT đã công bố tiêu chí nhận dạng, đăng công khai để toàn xã hội giám sát. Cùng với đó, công khai tôn chỉ mục đích của 800 cơ quan báo chí để bất kỳ ai, bất kỳ địa phương, doanh nghiệp nào cũng có thể vào tra cứu để xem phóng viên đến liên hệ có đúng tôn chỉ mục đích hay không để phản ánh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nghề báo rất đặc biệt, tiếng nói, câu chữ của nhà báo tác động trực tiếp hoặc lan tỏa đến hàng triệu người. Vì vậy, các tiêu chuẩn cũng rất đặc biệt. Luật Báo chí sửa đổi sắp tới sẽ đề xuất nâng tiêu chuẩn phóng viên.

Trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ thắt chặt tiêu chí báo hóa tạp chí và nâng tiêu chuẩn phóng viên

Thêm vào đó, bàn về cách để xử lý vấn đề tạp chí không bị báo hóa và hoạt động đúng tôn chỉ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, đầu tiên Bộ TT&TT công bố tiêu chí để nhận dạng “thế nào là báo hóa tạp chí” và đăng công khai trên các trang tin và mạng xã hội để toàn xã hội giám sát, sẽ dựa trên các tiêu chí này để thanh tra, kiểm tra, qua đó, đánh giá các cơ quan báo chí có vi phạm hay không.

Đồng thời, công khai tôn chỉ, mục đích của 800 cơ quan báo chí trên các Cổng thông tin để bất kỳ tổ chức, địa phương có thể tra cứu chức năng hoạt động, tôn chỉ, mục đích, “nếu không đúng thì có quyền từ chối, còn nếu bị ép thì có đường dây nóng để báo cáo”. "Bộ TT&TT sẽ thanh tra, kiểm tra, giám sát nhiều hơn các tạp chí để hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích", ông Hùng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, vừa qua Bộ TT&TT đã có quy định mới, trong đó sẽ xử lý trực tiếp Tổng biên tập và phóng viên nếu có vi phạm. Hội Nhà báo Việt Nam cũng đã ban hành quy định về đạo đức nghề nghiệp người làm báo. Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng mong muốn các ĐBQH quan tâm đến việc sửa đổi Luật Báo chí trong thời gian tới, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng phóng viên báo chí.

Liên quan đến chương trình hỗ trợ thúc đẩy kinh tế báo chí, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa báo chí truyền thống và internet, mạng xã hội, ngoài việc tăng cường chất lượng, đẩy mạnh số hóa báo chí thì bài toán kinh tế báo chí, mô hình kinh doanh báo chí sẽ phải giải quyết như thế nào.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu lại quan điểm “Báo chí Cách mạng thì Cách mạng phải nuôi". Song trong bối cảnh kinh tế thị trường trước đây, doanh nghiệp buộc phải quảng cáo bán hàng và chi nhiều tiền cho quảng cáo, thời điểm đó chỉ có mỗi phương tiện quảng cáo là báo chí. Vì vậy cơ quan báo chí cũng mong muốn được tự chủ trong cơ chế thị trường. Tuy nhiên, khi mạng xã hội xuất hiện, 80% quảng cáo trực tuyến đã chuyển dịch sang mạng xã hội, nhưng cơ quan báo chí lại ra đời rất nhiều.

Vì vậy, trong chỉ thị Chính phủ ban hành về truyền thông chính sách, yêu cầu các bộ ngành và chính quyền địa phương các cấp phải coi truyền thông là việc của mình, có bộ máy, kế hoạch và ngân sách hàng năm cho công tác thông tin. Từ năm trước, các cấp chính quyền và bộ ngành tăng ngân sách cho báo chí.

Ngoài ra, trong sửa Luật Báo chí sắp tới, Bộ trưởng Bộ TT&TT cho hay sẽ có mục nói về kinh tế báo chí, cho phép một số đơn vị báo chí lớn kinh doanh về nội dung, xung quanh lĩnh vực truyền thông, kinh doanh để làm báo.

Bộ trưởng cũng cho rằng nếu báo chí chạy theo mạng xã hội sẽ bị đứng ở phía sau. Cách báo chí khác biệt mạng xã hội là quay về giá trị cốt lõi, dùng công nghệ để lấy lại trận địa. Cùng với đó là tạo điều kiện cho nhiều cơ quan báo chí chủ lực trên cơ sở giao cho Chính phủ xây dựng cơ chế đặc thù cho nhóm này.

Khánh Mai (t/h)