Các ngân hàng thương mại đồng thuận giảm lãi suất huy động

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã theo dõi sát diễn biến tiền tệ trong nước quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ. NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tích cực tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Đến cuối tháng 02/2023, mặt bằng lãi suất trên thị trường đã ổn định và có xu hướng giảm. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã giảm khoảng 0,43%/năm (so với cuối năm 2022); đã có 22 NHTM giảm lãi suất cho vay bình quân.

Trong hai tháng đầu năm 2023, kinh tế vĩ mô tiếp tục được giữ ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 02/2023 tăng 4,31%, thấp hơn CPI tháng 01/2023 (4,89%). Thanh khoản hệ thống các tổ chức tín dụng được bảo đảm, dồi dào. Hệ thống ngân hàng tiếp tục huy động được nguồn vốn ổn định, đáp ứng đủ và kịp thời cho nhu cầu tăng trưởng tín dụng gia tăng của nền kinh tế.

Trên cơ sở đó, triển khai chỉ đạo của NHNN, từ ngày 06/3/2023, các NHTM đã đồng thuận giảm lãi suất tiền gửi kỳ hạn 6 - 12 tháng so với mức lãi suất niêm yết của từng ngân hàng tính đến 27/02/2023. Trong đó, 04 NHTM nhà nước đồng thuận giảm 0,2%/năm; nhóm các NHTM cổ phần đồng thuận giảm 0,5%/năm. Việc giảm lãi suất huy động này sẽ giúp các NHTM giảm chi phí, qua đó có điều kiện để giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, nhất là đối với các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Về giảm lãi suất cho vay, tháo gỡ khó khăn tiếp cận tín dụng, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, kinh tế thế giới đang phục hồi chậm, bước đầu đã tránh được nguy cơ suy thoái, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều diễn biến phức tạp. Đặc biệt, trên thị trường tài chính quốc tế, xu hướng tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn tiếp diễn. Theo đó, các ngân hàng trung ương trên thế giới (kể cả châu Á) cũng đang tiếp tục tăng lãi suất. Từ đầu năm đến nay đã có thêm 36 lượt tăng lãi suất trên thế giới. Điều này khiến USD bắt đầu tăng giá trở lại từ giữa tháng 02/2023. Đến ngày 02/3, chỉ số USD Index ở mức 104,49 điểm, tăng 7,29% so với cùng kỳ năm 2022.

Diễn biến của USD đang tạo áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ, ngoại hối của NHNN khi vừa phải phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất, vừa phải nỗ lực ổn định tỷ giá. Đây là một thách thức trong điều kiện nền kinh tế mở, dòng vốn luân chuyển nhanh, mạnh nên cần thực hiện hài hòa, đồng bộ các chính sách điều tiết tiền tệ, lãi suất để hỗ trợ cho việc ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và tỷ giá.

Về tỷ giá, Thống đốc nhấn mạnh, NHNN tiếp tục bám sát diễn biến, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với tình hình thị trường trong và ngoài nước. Từ đầu năm đến nay, thị trường ngoại hối, tỷ giá trong nước ổn định, các giao dịch trên thị trường ngoại tệ thông suốt. Tính đến sáng nay 3/3, đồng VND chỉ mất giá 0,6% so với cuối năm 2022. Đây là mức mất giá thấp so với nhiều đồng tiền trong khu vực.

Về lãi suất, NHNN đã có chỉ đạo các TCTD tích cực tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay. Thực tế, lãi suất trên thị trường đã có xu hướng giảm. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã giảm 0,43%/năm; đã có 22 NHTM giảm lãi suất cho vay bình quân. Thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục điều hành hợp lý theo hướng phấn đấu giảm lãi suất hơn nữa.

Một vấn đề rất quan trọng khác là tín dụng, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 14 - 15%, cao hơn năm 2022, và có điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến thị trường. Trong tháng 02/2022, NHNN cũng đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, tính tới 28/02, tín dụng toàn hệ thống vẫn tăng trưởng thấp.

Đối với việc này, Thống đốc cho biết, NHNN đã rà soát, đánh giá và thấy rằng các điều kiện cho vay được giữ nguyên, không thắt chặt, từ đầu năm các ngân hàng không bị hạn chế về room tín dụng, thanh khoản hệ thống dư thừa,… Do đó, việc tín dụng tăng trưởng chậm có một số nguyên nhân do: 2 tháng đầu năm trùng vào dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023; thứ hai, nhiều doanh nghiệp vẫn chịu tác động bởi dịch Covid-19, một số doanh nghiệp không đáp ứng các điều kiện vay vốn, đơn hàng của nhiều doanh nghiệp suy giảm khiến nhu cầu vay vốn không cao bằng năm ngoái.

Đặc biệt, tín dụng cho bất động sản tăng thấp hơn so với các năm trước cũng là nguyên nhân khiến tín dụng tăng trưởng chậm. Những năm trước, tín dụng BĐS tăng cao, chiếm hơn 20% tổng dư nợ của các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên năm nay, thị trường khó khăn khiến tín dụng bất động sản tăng chậm lại, dù vẫn tăng cao hơn tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.

Phương Nam