Mùa nắng nóng dễ gây chập điện, cách phòng tránh và xử lý cháy nổ

Trong cuộc sống hiện nay việc cháy nhà, chung cư ngày càng diễn ra một cách không lường và đem đến nhiều thiệt hại về người và tài sản cho người dân. Chính vì vậy việc trang bị các kiến thức về phòng cháy chữa cháy là vô cùng cấp thiết đối với mỗi người dân. 

Chập điện là nguyên nhân hàng đầu và thường gặp nhất dẫn đến cháy nổ. Để tránh được những nguy cơ rủi ro, trong quá trình lắp hệ thống điện tại nhà cần lưu ý những điều sau:

Dây dẫn điện

Dây dẫn điện phải có tiết diện đủ để dòng điện cho phép đi qua dây lớn hơn dòng điện nguồn và phụ tải, ít nhất là gấp đôi để tránh quá tải, không được chọn dây dẫn có dòng điện nhỏ hơn dòng điện phụ tải bởi dễ làm cháy nổ, chập mạch.

Dây đồng bên trong chất lượng tốt thì có màu vàng đỏ, bóng và mềm. Ngược lại, nếu dây đồng kém chất lượng thì có màu vàng đen và dễ gãy khi bị uốn cong. Tốt nhất nên chọn mua dây dẫn điện của những nhà sản xuất có uy tín.

Nên dùng dây dẫn có bọc cách điện chất lượng từ những hãng sản xuất uy tín chính hãng trên thị trường hiện nay, không nên dùng dây dẫn điện loại trần. Dây dẫn nếu sử dụng đi ngầm thì ít nhất phải có 02 lớp cách điện và phải luồn trong ống nhựa chống cháy.

Không để dây dẫn điện chạm vào bàn ủi, chạm vào bloc máy lạnh, không để dây dẫn điện gần lò nấu, bếp gas. Các thiết bị dụng cụ điện phát nhiệt như bàn ủi, bếp điện, bếp gas không để gần vật, chất dễ cháy để tránh phát hỏa khi tiếp xúc.

 Chập điện là tình huống nguy hiểm cần trang bị cho gia đình những kiến thức cơ bản trong phòng tránh để không gây thương tích và thiệt hại về kinh tế, nhà cửa. Ảnh minh họa

Cầu dao điện

Mỗi gia đình phải lắp cầu dao, attomat, hoặc rơle cắt điện nhanh ở phía sau điện kế, đầu đường dây chính trong nhà hoặc ở đầu mỗi nhánh dây phụ. Tất cả cầu dao, cầu chì phải có nắp đậy. Khi phát hiện các chỗ dây điện bong tróc lớp cách điện phải thay sửa ngay, các mối nối quấn lại băng keo chắc chắn.

Thường xuyên kiểm tra các automat, trường hợp thấy automat nóng và phát tiếng kêu phải thay thế ngay. Khi sửa chữa điện trong nhà phải cắt cầu dao điện, thông báo cho mọi người cùng biết để không đóng điện bất ngờ. Tốt nhất là nhờ người có chuyên môn kỹ thuật về điện để sửa chữa nhằm tránh nguy cơ tai nạn hoặc chập điện gây cháy sau khi đóng lại cầu dao.

Các chú ý khác

Nên nhớ không cắm nhiều thiết bị vào cùng 1 ổ điện để tránh quá tải dễ dẫn đến chập điện. Khi sử dụng các thiết bị điện cầm tay như máy sấy tóc, máy masage, máy mài, máy khoan… phải mang găng tay cách điện để tránh giật nếu rò điện. Tắt nguồn khi di chuyển các dụng cụ đang cắm điện.

Cần phải đọc kỹ hướng dẫn an toàn về điện của các thiết bị trong nhà tủ lạnh, ti vi, máy giặt, lò vi sóng, máy bơm… Các thiết bị có vỏ bằng kim loại cần phải có dây nối đất.

Mỗi khi ra khỏi nhà phải tắt hết các thiết bị dùng điện đang dùng, tốt nhất là cắt cầu dao tổng bởi thiết bị điện hoạt động trong thời gian dài rất dễ phát nhiệt gây cháy

Cách xử lý khi xảy ra cháy nổ trong nhà do chập điện

Khi có trường hợp chập điện gây cháy, cần cắt ngay cầu dao điện, báo động cho mọi người thoát ra khỏi nhà. Nếu chắc chắn không còn ai mắc kẹt trong nhà mới sử dụng bình chữa cháy để dập lửa. Đồng thời cài đặt sẵn số điện thoại 114 vào điện thoại để trong trường hợp cần thiết phải gọi cho cảnh sát phòng cháy chữa cháy hỗ trợ.

Lắp chuông báo khói ở nhiều vị trí trong nhà để khi xảy ra sự cố hoàn toàn có thể loại trừ nguy cơ chết cháy trong nhà. Nên kiểm tra pin báo cháy thường xuyên để đảm báo thiết bị báo cháy của bạn luôn luôn hoạt động tốt. Thường 6 tháng nên thay pin 1 lần.

Không bao giờ dùng nước để dập tắt những đám cháy do chập điện. Trong khi chờ lực lượng cứu hỏa đến, ngồi thấp xuống để tránh hít khói. Nếu quần áo bị bắt lửa lăn vòng ra đất để dập tắt lửa. Mỗi gia đình nên trang bị bình chữa cháy CO2 để dập tắt lửa khi có những sự cố cháy nổ bất ngờ xảy ra.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện 

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện mới nhất áp dụng theo QCVN 01:2020/BCT được ban hành kèm theo Thông tư 39/2020/TT-BCT ngày 30/11/2020 của Bộ Công Thương quy định về các biện pháp đảm bảo an toàn khi thực hiện các công việc xây dựng, vận hành, kinh doanh, thí nghiệm, kiểm định, sửa chữa đường dây dẫn điện, thiết bị điện và các công việc khác theo quy định của pháp luật. QCVN 01:2020/BCT áp dụng cho tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực, sử dụng điện để sản xuất trên lãnh thổ Việt Nam.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện cũng quy định trình tự thực hiện các biện pháp an toàn trước khi thực hiện công việc như cắt điện và thực hiện các biện pháp ngăn chặn có điện trở lại. Kiểm tra xác định không còn điện.

Thực hiện nối đất: Đơn vị quản lý vận hành thực hiện nối đất tạo vùng làm việc an toàn trước khi bàn giao hiện trường. Đơn vị công tác thực hiện bổ sung nối đất di động tại nơi làm việc nếu cần thiết khi thực hiện công việc. Đặt rào chắn và treo biển báo an toàn. Biện pháp an toàn cần thiết khác do đơn vị công tác quyết định.

Đánh số thiết bị: Các thiết bị, đường dây phải được đặt tên, đánh số chỉ dẫn rõ ràng. Đóng, cắt thiết bị cấm sử dụng dao cách ly để đóng, cắt dòng điện phụ tải (trừ dao cách ly phụ tải được phép đóng cắt có tải theo quy định của nhà chế tạo). Khi thao tác dao cách ly phải khẳng định chắc chắn đường dây đã hết tải. Việc đóng, cắt các đường dây, thiết bị điện phải sử dụng thiết bị đóng cắt phù hợp.

Sau khi thực hiện cắt các thiết bị đóng cắt, người thao tác phải: Khóa bộ truyền động và mạch điều khiển, mạch liên động của thiết bị đóng cắt. Treo biển báo an toàn. Bố trí Người cảnh giới (nếu cần thiết).

Phải thực hiện việc phóng điện tích dư (nếu cần thiết) và đặt nối đất di động trước khi làm việc. Khi phóng điện tích dư, phải tiến hành ở trạng thái như đang vận hành và sử dụng các trang thiết bị an toàn và bảo hộ lao động.

Khi tiến hành công việc đã được cắt điện phải kiểm tra xác định nơi làm việc không còn điện. Trong trường hợp mạch điện đã được cắt điện nằm gần hoặc giao chéo với mạch điện cao áp có điện phải kiểm tra điện áp cảm ứng bằng thiết bị kiểm tra điện áp. Khi phát hiện điện áp cảm ứng, nhân viên đơn vị công tác phải báo cáo với người chỉ huy trực tiếp. Người chỉ huy trực tiếp phải đưa ra các biện pháp an toàn bổ sung, các chỉ dẫn thích hợp để đảm bảo an toàn cho nhân viên đơn vị công tác như nối đất làm việc và không cho phép tiến hành công việc cho đến khi biện pháp an toàn bổ sung được thực hiện.

Phải đặt nối đất di động để chống điện cấp ngược đến nơi làm việc từ phía thứ cấp của máy biến áp hoặc các nguồn điện hạ áp khác. Khi cắt điện đường dây hạ áp, phải có biện pháp chống điện cấp ngược lên đường dây từ các nguồn điện độc lập khác.

Vân Thảo (T/h)