Cần chế tài ‘mạnh tay’ với hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Hàng loạt vụ việc xảy ra

Mặc dù Luật Chứng khoán 2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021 đã tăng mạnh mức xử phạt nhưng tình trạng thao túng, làm giá chứng khoán vẫn chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Điều đáng nói, hành vi này lại do chính lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện nên càng gây thiệt hại lớn cho thị trường và bức xúc cho giới đầu tư.

Có thể kể đến một số vụ việc tiêu biểu như, đầu năm 2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an điều tra hành vi tạo cung cầu giả, thao túng giá cổ phiếu Công ty Cổ phần liên danh SANA WMT, nay là Công ty Cổ phần ASA (mã chứng khoán: ASA). Căn cứ kết quả điều tra xác định Nguyễn Văn Nam, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần ASA đã có hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu để tăng khống 7 triệu cổ phiếu ASA, tương đương 70 tỷ đồng, niêm yết bổ sung 7 triệu cổ phiếu ASA tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) để bán và thu tiền bất chính.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, lệnh khám xét, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Văn Nam về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội cũng mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án thao túng thị trường chứng khoán xảy ra tại Công ty cổ phần Công nghiệp và Khoáng sản Bình Thuận (KSA).

Trong vụ án này, một loạt bị cáo lĩnh án tù. Cụ thể, tòa tuyên án phạt 4 bị cáo Phạm Thị Hinh (sinh năm 1975, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty KSA) 18 tháng tù; 3 bị cáo: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1981, trú phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), Trần Hồng Ngọc (sinh năm 1981, trú phường Ngô Thì Nhậm, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), Nguyễn Trọng Hùng (sinh năm 1979, trú phường Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) cùng bị phạt 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 30 tháng về cùng tội thao túng thị trường chứng khoán.

Vụ việc tiêu biểu gần đây nhất được dư luận quan tâm là vụ ông Trịnh Văn Quyết - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn FLC bị khởi tố, bắt tạm giam về hành vi "thao túng thị trường chứng khoán"; "che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán".

Cần giải pháp căn cơ

Trước nhiều vi phạm liên quan đến thao túng thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư và chuyên gia bày tỏ quan điểm ủng hộ việc mạnh tay xử lý những tổ chức, cá nhân vi phạm nhằm làm trong sạch thị trường.

Cụ thể, Luật sư Nguyễn Thế Truyền (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, nhiều nước trên thế giới xử phạt tội thao túng chứng khoán rất mạnh tay. Chẳng hạn tại Mỹ, các cá nhân phạm tội thao túng chứng khoán có thể bị phạt tù đến 20 năm, phạt hành chính đến 5 triệu USD (đạo luật 1934). 

Vào năm 2018, Trung Quốc cũng từng phạt một công ty logistics số tiền kỷ lục 870 triệu USD (20.000 tỉ đồng) vì thao túng giá cổ phiếu.

Trong khi đó, theo điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, người nào thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán mà thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỉ đồng trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội "thao túng thị trường chứng khoán". 

Nếu thu lợi bất chính từ 1,5 tỉ đồng trở lên, gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 3 tỉ đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm có thể bị phạt đến 4 tỉ đồng hoặc phạt đến 7 năm tù giam...

Theo Luật sư Truyền, ngoại trừ việc xử lý hình sự, số tiền phạt vài tỉ đồng còn khá khiêm tốn so với số tiền thu lợi bất chính từ hành vi thao túng cổ phiếu nếu trót lọt. "Để tăng tính răn đe, theo tôi, có thể cân nhắc mức xử phạt theo phần trăm tổng số tiền dùng để thao túng cổ phiếu", ông Truyền đề xuất.

Thanh Tùng