Cảnh báo hiểm họa bóng cười: Ca cấp cứu nguy kịch ở TP.HCM phơi bày mối nguy tiềm ẩn

Bệnh nhân bất tỉnh trên đường phố, giữa trung tâm TP.HCM

Khoảng đầu tháng 7/2025, các bác sĩ tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) tiếp nhận một người đàn ông 44 tuổi, được phát hiện bất tỉnh trên đường phố quận 1, không giấy tờ tùy thân, không người đi cùng. Trên cơ thể ông có nhiều vết xây xát, biểu hiện bất thường như mất định hướng, kích động, la hét vô thức, thậm chí tự gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.

Bệnh nhân rơi vào trạng thái rối loạn tri giác sâu, tổn thương thận cấp và có biểu hiện rối loạn tâm thần cấp tính. Việc không thể khai thác bệnh sử, bất đồng ngôn ngữ càng khiến quá trình chẩn đoán gặp nhiều trở ngại. Toàn bộ ê-kíp cấp cứu buộc phải hội chẩn liên chuyên khoa, loại trừ các nguyên nhân như nhiễm trùng thần kinh trung ương, rối loạn chuyển hóa, chấn thương sọ não và đột quỵ.

Cuối cùng, dựa trên một số thông tin gián tiếp quán cùng các chỉ số xét nghiệm, các bác sĩ xác định nguyên nhân ngộ độc là do khí N₂O (bóng cười). Sau gần hai tuần điều trị tích cực, bệnh nhân may mắn hồi phục dần, tỉnh táo trở lại và chức năng thận gần như bình thường.

“Đây là một ca hiếm hoi mà chúng tôi có thể cứu được người bệnh trong bối cảnh không có dữ liệu y tế ban đầu. Nguy cơ tử vong là rất cao nếu xử trí chậm hoặc sai hướng,” bác sĩ Lê Thị Bích Phượng – Phó khoa Cấp cứu chia sẻ.

Bóng cười – “trò chơi nguy hiểm” đội lốt giải trí

Bóng cười, tên hóa học là khí Nitrous Oxide (N₂O), vốn là một chất được sử dụng trong y tế với liều lượng kiểm soát để gây tê, giảm đau trong phẫu thuật nha khoa hoặc sản khoa. Tuy nhiên, khi sử dụng sai mục đích hít trực tiếp để tạo cảm giác “phê” khí này trở thành một chất gây ảo giác cực kỳ nguy hiểm.

Theo bác sĩ Phượng, khí N₂O có thể gây ra hàng loạt rối loạn nghiêm trọng: từ dị cảm, tê bì tay chân, yếu chi, mất thăng bằng, suy giảm trí nhớ đến thoái hóa tủy sống. Ngoài ra, người dùng còn có nguy cơ cao bị rối loạn tâm thần cấp tính như ảo giác, hoang tưởng, mê sảng hoặc kích động dữ dội.

Đáng lo ngại hơn, nếu sử dụng khí N₂O với liều cao hoặc kéo dài, người dùng có thể bị ngạt do thiếu oxy, suy hô hấp, thậm chí ngưng tim đột ngột. Khí này cũng ảnh hưởng xấu đến hệ tạo máu vì ức chế hấp thu vitamin B12, gây thiếu máu đại bào. Khi kết hợp với rượu, cocaine hoặc ketamine, nguy cơ đột tử càng tăng cao.

“Có nhiều người nghĩ bóng cười chỉ là trò đùa, tạo cảm giác vui vẻ, nhưng thực tế nó có thể giết chết bạn nhanh hơn một điếu thuốc,” bác sĩ Phượng cảnh báo.

Bất chấp các cảnh báo, bóng cười vẫn đang được tiêu thụ công khai và tràn lan tại nhiều tụ điểm giải trí về đêm như bar, pub, karaoke, thậm chí là hàng quán ven đường tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng. Những chiếc bình khí N₂O được ngụy trang dưới dạng “bình khí mini” phục vụ tại bàn, hay bơm sẵn vào bóng để người dùng hít trực tiếp, không cần kê đơn hay kiểm soát y tế.

Tại các khu vực phố Tây như đường Bùi Viện (TP.HCM), phố Tạ Hiện (Hà Nội), cảnh tượng người trẻ hít bóng cười để “mua vui” không còn hiếm. Trong số đó, không ít là du khách nước ngoài, sinh viên quốc tế hoặc người lao động trẻ tuổi những người chưa nhận thức đầy đủ về mức độ nguy hiểm của loại khí này.

Các bệnh viện lớn như Nhân dân 115 (TP.HCM), Bạch Mai (Hà Nội), Chợ Rẫy… đã ghi nhận ngày càng nhiều ca cấp cứu liên quan đến ngộ độc bóng cười. Không chỉ người Việt, số bệnh nhân là người nước ngoài cũng gia tăng, trong đó có những trường hợp tổn thương thần kinh vĩnh viễn, suy thận, suy hô hấp do sử dụng bóng cười kéo dài hoặc kết hợp với các chất kích thích khác.

Lỗ hổng trong quản lý và chế tài

Dù bóng cười đã bị cấm sử dụng vào mục đích giải trí, tuy nhiên các quy định pháp lý hiện hành vẫn chưa đủ mạnh để kiểm soát triệt để tình trạng mua bán, sử dụng tràn lan trên thị trường. Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hành vi buôn bán bóng cười không rõ nguồn gốc có thể bị xử phạt hành chính, song chế tài chưa đủ sức răn đe. Trong khi đó, việc truy cứu trách nhiệm hình sự mới chỉ dừng ở một số trường hợp đặc biệt nghiêm trọng.

Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở kinh doanh vẫn công khai phục vụ bóng cười cho khách. Khi lực lượng chức năng kiểm tra, họ dễ dàng “lách luật” bằng cách khai rằng chỉ sử dụng khí N₂O cho mục đích kỹ thuật hoặc bảo quản thực phẩm. Điều này khiến việc xử lý gặp nhiều khó khăn.

Trước tình trạng đáng báo động trên, các chuyên gia y tế khuyến nghị người dân đặc biệt là giới trẻ cần nhận thức rõ ràng rằng bóng cười không phải là một thú vui vô hại. Việc hít khí N₂O để giải trí có thể gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn, đe dọa tính mạng trong gang tấc.

Các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, xử phạt nghiêm các tụ điểm kinh doanh, phát tán khí N₂O trái phép; đồng thời có biện pháp kiểm soát việc nhập khẩu, lưu hành loại khí này. Cần thiết phải bổ sung khí N₂O vào danh mục chất bị quản lý đặc biệt hoặc chất gây nghiện, nhằm siết chặt đầu vào.

Song song đó, các chiến dịch truyền thông, giáo dục cộng đồng nhất là học sinh, sinh viên cần được triển khai rộng rãi để nâng cao nhận thức về mối nguy hiểm của bóng cười. “Hãy ngừng coi bóng cười là trò tiêu khiển. Đó là một chất độc, và nó đang giết chết bạn từng hơi một,” bác sĩ Phượng nhấn mạnh.

An Nguyên