Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái

Từ đầu năm 2022 đến nay, hoạt động buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng nhái… ở cả môi trường truyền thống và trên mạng xã hội gia tăng trở lại. Vào thời điểm cuối năm, hoạt động này càng phức tạp hơn. Các mặt hàng vi phạm thuộc đủ chủng loại, tập trung vào nhóm hàng tiêu dùng, thực phẩm, điện tử…

Thực tế, khảo sát trên các trang mạng xã hội dễ dàng bắt gặp những mời chào mua hàng giả, hàng vi phạm bản quyền và cả hàng cấm kinh doanh. Khách hàng chỉ cần đặt số lượng và báo địa chỉ là hàng sẽ được chuyển tới tận nơi…

Đặc biệt trong những tháng cuối năm 2022, mặc dù cơ quan chức năng đã tăng cường ngăn chặn, triệt phá nhiều vụ việc nhưng các đối tượng vẫn tuồn hàng nhập lậu, hàng giả, hàng nhái... ra thị trường, lên mạng xã hội để tiêu thụ.

Trước tình trạng này, việc chống hàng nhái, hàng giả, đặc biệt trên thương mại điện tử là cuộc chiến không dễ dàng, cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Trong đó, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm là một trong những giải pháp quan trọng.

Đối với hành vi làm giả bao bì rất khó khăn cho ngành chức năng xử lý. Do đó để ngăn chặn tình trạng này, giải pháp sử dụng bao bì chống hàng giả có màng hologram, mã vạch, nhận dạng tần số vô tuyến-RIF, mã QR code và các công nghệ hiển thị hoặc ẩn giấu bằng mực in trở nên “tối ưu’ không chỉ với doanh nghiệp mà còn với ngành chức năng trong ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.

Các chuyên gia cũng nhận định, khoảng 50% các vụ hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đều diễn ra trên môi trường thương mại điện tử. Người tiêu dùng rất khó để phân biệt đâu là hàng thật, hàng giả, dù nhìn tận mắt, sờ tận tay, huống hồ qua giao dịch điện tử. Như vậy, sử dụng nhãn hàng ứng dụng công nghệ chống hàng gian, hàng giả trên các sản phẩm, giúp người tiêu dùng, cơ quan chức năng nhận diện xác thực hơn.

Chia sẻ về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục nghiệp vụ, Tổng cục quản lý thị trường (Bộ Công Thương) Nguyễn Đức Lê cho rằng, để giải quyết vấn đề chống hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng trong không gian mạng về lâu dài, phải xây dựng nền tảng thương mại điện tử vững chắc, lựa chọn đơn vị điển hình để đẩy lùi các tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng.

Theo đó, phải xây dựng thể chế, nền tảng cơ sở pháp luật đáp ứng được nhu cầu về quản lý nhà nước trong thời gian tới đối với nền kinh tế số nói chung và thương mại điện tử nói riêng, nghĩa là phải có khung pháp lý bắt kịp hơi thở của thời đại 4.0. Từ xây dựng cơ sở pháp lý đó, các bộ, ngành liên quan mới có căn cứ để vào cuộc.

Ngoài ra, cần tuyên truyền để không những cơ quan chức năng mà người tiêu dùng, doanh nghiệp biết được vai trò của mình ở đâu, cần phải làm gì, từ đó mới ngăn chặn, đẩy lùi, dần xóa bỏ các hành vi kinh doanh hàng giả, buôn lậu trên không gian mạng.

Liên quan tới tình trạng này, ngay từ cuối quý III/2022, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã ban hành kế hoạch mở cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm 2022, dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội cũng ban hành kế hoạch tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, lợi dụng nhu cầu mua sắm tăng cao vào dịp Tết để kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ… với cả phương thức kinh doanh truyền thống và trực tuyến.

Còn tại TP. HCM là thị trường lớn nhất cả nước về sản xuất và tiêu thụ hàng hoá, đồng nghĩa đây cũng là không gian “màu mỡ” cho các tội phạm lợi dụng sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả. Bên cạnh sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, nhà sản xuất, phân phối, thì việc áp dụng các giải pháp sử dụng bao bì chống hàng giả có màng hologram, mã vạch, nhận dạng tần số vô tuyến-RIF, mã QR code và các công nghệ hiển thị hoặc ẩn giấu bằng mực in rất cấn thiết và hiệu quả để ngăn chặn hàng giả, hàng gian trong kinh doanh truyền thống lẫn trên không gian mạng.

An Dương (T/h)