Dịch sởi tăng bất thường: Nên thay đổi lịch tiêm vắc xin?

Trước hiện tượng bất thường trên, có ý kiến cho rằng có nên thay đổi lịch tiêm chủng vắc xin sởi sớm hơn cho trẻ thay vì tiêm mũi đầu tiên khi trẻ đủ 9 tháng và tiêm mũi thứ 2 khi trẻ 18 tháng?

Theo thống kê của BV Nhi Trung ương, riêng trong tháng 3, số bệnh nhi phải nhập viện vì sởi là 345 trường hợp, đứng thứ 2 trong số 5 bệnh lý có số lượng trẻ nhập viện nhiều nhất. Điều đáng lo ngại là, trong 345 ca sởi này chủ yếu là ca sởi nặng, ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 9 tháng tuổi.

Các chuyên gia lo ngại điều bất thường khi nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi cũng bị mắc sởi

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, BV Bạch Mai cũng đánh giá dịch sởi năm nay ở trẻ em quá bất thường, là mùa dịch đầu tiên ghi nhận trường hợp trẻ bị virus sởi tấn công trực tiếp vào phổi. Chính sự khác biệt này khiến nhiều ca trẻ mắc sởi trở nặng rất nhanh, suy hô hấp và tử vong nhanh chóng. Tại khoa Nhi, BV Bạch Mai đã ghi nhận có 3 trường hợp bị virus sởi tấn công trực tiếp vào phổi, trong đó có 1 trường hợp tử vong.

Bên cạnh đó, PGS.TS Dũng cũng nêu ra một điểm bất thường nữa của dịch sởi năm nay là ghi nhận nhiều bệnh nhi dưới 9 tháng tuổi – chưa đến tuổi tiêm phòng vắc xin đã mắc sởi. Cá biệt đã có bệnh nhi chỉ 4 ngày tuổi cũng bị mắc sởi.

Mới đây, tại “Hội nghị triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh đông xuân”, đại diện của BV Xanh Pôn cho biết, bệnh viện này cũng ghi nhận trường hợp mới 1.5 tháng tuổi đã mắc sởi. Từ cuối tháng 1/2014 đến nay, BV Xanh Pôn tiếp nhận 110 ca sốt phát ban nghi do sởi, trong đó có trên 90% bị biến chứng viêm phổi, 1 ca bị biến chứng viêm não nhưng rất may đã hồi phục. Đặc biệt, trong số 110 ca sởi ở trẻ em này có 4 cháu có mẹ cũng bị sởi trong thời gian đang cho con bú sữa mẹ.

Trước ý kiến nên thay đổi lịch tiêm chủng vắc xin sởi sớm hơn cho trẻ thay vì tiêm mũi đầu tiên khi trẻ đủ 9 tháng và tiêm mũi thứ 2 khi trẻ 18 tháng, ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng (Hà Nội) cho rằng: số trẻ nhỏ dưới 9 tháng tuổi mắc sởi năm nay dù có tăng hơn so với mọi năm nhưng so với tỉ lệ quần thể chung là rất thấp. Những nghiên cứu trên quần thể lớn thì phần lớn trẻ dưới 9 tháng tuổi vẫn có miễn dịch của mẹ truyền cho và vẫn có khả năng bảo vệ, chỉ có số ít là không đảm bảo. Việc tiêm chủng là phải bảo số lớn, đa số trong cộng đồng và việc tiêm cho trẻ 9 tháng tuổi đã thực hiện trong nhiều năm nay, hiệu quả rất rõ rệt.

Ông Cảm đánh giá, một phần nguyên nhân khiến dịch sởi bùng phát trở lại mạnh trong những ngày đầu năm nay là do trong thời gian qua có một tỷ lệ nhất định bà mẹ không đưa con đi tiêm chủng vì sợ các tai biến liên quan đến vắcxin. Trong số 40 trẻ được khẳng định chắc chắn là mắc sởi thì có 31 trẻ trên 1 tuổi- thuộc diện đã phải tiêm ngừa nhưng chưa được tiêm.

Thứ hai, nếu trẻ được tiêm đủ 2 mũi vẫn có thể bị sởi (tỉ lệ này rất thấp). Lý do là vì hiệu lực của vắc xin sởi đạt 95-98%, như vậy vẫn có một tỉ lệ rất nhỏ những trẻ được tiêm chủng đủ số mũi nhưng vẫn có thể bị mắc bệnh sởi do đặc điểm về miễn dịch của từng trẻ và nhiều yếu tố khác.

Chung quan điểm, PGS.TS Trần Đắc Phu, Phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng, cho biết các trường hợp trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc sởi trong năm nay là do không nhận được miễn dịch truyền từ mẹ.

"Lịch tiêm chủng sởi tại Việt Nam hiện nay đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo. Những năm trước đây, tỷ lệ mắc sởi trong cộng đồng cao nên sau đó họ đã được miễn dịch với bệnh. Những năm gần đây, tỷ lệ mắc thấp hơn, miễn dịch của người mẹ không đủ truyền cho con khiến các cháu nhỏ dưới 9 tháng tuổi năm nay mắc tăng đột biến. Với Do đó, Bộ Y tế nhận thấy chưa cần thiết phải thay đổi lịch tiêm chủng vắc xin sởi cho trẻ”, ông Trần Khắc Phu nói.

Theo các bác sĩ cảnh báo, với tình trạng thời tiết mưa và độ ẩm cao như hiện nay dịch sởi sẽ còn diễn biến phức tạp, ghi nhận nhiều ca mắc. Đặc biệt, trong tháng 3-4 là thời điểm các bệnh viện phải quá tải bệnh nhi mắc các bệnh về viêm đường hô hấp. Nếu phòng bệnh không tốt, thời gian tới, trẻ vừa có nguy cơ mắc sởi vừa có nguy cơ nhiễm các bệnh về hô hấp dẫn nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng. Do đó, bác sĩ khuyến các các bậc cha mẹ cần cho trẻ đi tiêm phòng vắc xin sởi đầy đủ, có thể tiêm cho trẻ mũi phòng sởi hoặc vắc xin 3 trong 1 phòng 3 bệnh sởi, quai bị, rubella.

Hạ Lan