Điểm tên những sai lầm không ngờ của cha mẹ khi bổ sung vi chất cho con

Tại Việt Nam, tình hình trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng gồm nhóm vitamin (A, B, C, D, E...) và nhóm các nguyên tố khoáng (canxi, photpho, sắt, kẽm, iod, selen, đồng...) đang ngày càng gia tăng. Cụ thể là cứ 10 trẻ em thì có 7 trẻ bị thiếu kẽm, cứ 2 trẻ thì có 1 trẻ bị thiếu máu.

Liên quan đến vấn đề này, bà Hoàng Kim Thanh - Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng quốc gia) chỉ ra những sai lầm của nhiều phụ huynh dẫn đến tình trạng con trẻ bị thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe, trí tuệ và tầm vóc trẻ.

Theo lời bà Thanh: "Cha mẹ nào cũng mong con cao lớn nên thường xuyên cho con uống canxi mà không biết rằng không phải cứ đưa canxi vào là cơ thể hấp thu được. Để hấp thu canxi thì vai trò của vitamin D rất quan trọng. Để có đủ vitamin D, cơ thể phải lấy từ ba nguồn là thức ăn hằng ngày, ánh nắng mặt trời và vitamin D uống trực tiếp".

Từ thực tế trên, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy sự cần thiết của các vi chất dinh dưỡng đối với con trẻ. Tuy nhiên, cơ thể của trẻ không tự tổng hợp được vi chất mà chỉ có thể bổ sung thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Vậy, câu hỏi được đặt ra là, bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ như thế nào để vừa an toàn, vừa đảm bảo sức khỏe.

Để giải đáp thắc mắc này, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hậu cho biết, các cơ quan của trẻ chưa hoàn thiện nên nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần đa dạng hơn, nhiều hơn người trưởng thành. Cụ thể, ở giai đoạn 0-12 tuổi, ngoài việc cho con ăn nhiều chất đạm để tạo năng lượng, phụ huynh cần cung cấp vitamin và khoáng chất theo nhu cầu mỗi ngày. Thực tế rất khó để cha mẹ hiểu từng loại vitamin và khoáng chất trong thực phẩm. Vì vậy, khi bổ sung vi chất cho bé, cha mẹ thường mắc phải những sai lầm dưới đây:

Chọn thực phẩm chưa phù hợp

Nghĩ rằng bí đỏ, cà rốt... ăn nhiều sẽ có nhiều vitamin A. Tuy nhiên, thực chất là, liều lượng quá nhiều beta caroteen dẫn đến vàng da. Củ dền không có sắt nên bé thiếu máu ăn loại củ này sẽ không hiệu quả.

Ngay từ giai đoạn ăn dặm, cha mẹ cần cho bé ăn đa dạng thực phẩm. Vitamin và khoáng chất có trong nhiều thực phẩm khác nhau, cha mẹ nên ghi nhớ để cho bé ăn thay thế nếu con không thích loại thực phẩm nào đó.

Nhóm Vitamin (Vitamin A, Vitamin D, Vitamin B1, B2, B6…), đặc biệt là Vitamin A và Vitamin D3 được coi là những vi chất quan trọng, rất cần thiết cho quá trình bảo vệ các biểu mô, tăng cường thị lực, hỗ trợ hấp thu canxi vào hệ xương, giảm thiểu nguy cơ suy dinh dưỡng, thấp còi và tăng cường miễn dịch.

Vì vậy, mẹ nên bổ sung các thực phẩm có nguồn gốc động vật như cá, dầu cá, sò, ngũ cốc, trứng, kết hợp uống sữa bổ sung vi chất để đảm bảo quá trình hỗ trợ chuyển hoá và hấp thu tối đa các vi chất quan trọng này giúp bé mắt sáng, dáng cao.

Chế biến thực phẩm sai cách

Khi bổ sung vitamin cho trẻ, các mẹ cần lưu ý rằng, phần lớn vitamin rất nhạy cảm với nhiệt, dễ mất đi trong quá trình sơ chế, nấu nướng. Trong khi đó, một số mẹ lại ngâm rửa hay hầm nấu thực phẩm quá lâu, mở vung nhiều lần khi nấu khiến vi chất hao hụt. Nấu nướng không đúng cách có thể khiến vitamin C hao hụt 50%; vitamin B1 giảm 30%; 20% caroten. Cắt rau củ thành miếng quá nhỏ, bằm rau, thịt để sẵn trước khi chế biến còn làm mất đi lượng dinh dưỡng.

Bổ sung vitamin, khoáng chất chưa theo nhu cầu

Nhu cầu vitamin và khoáng chất ở trẻ là khác nhau. Trẻ suy dinh dưỡng, sinh non có nhu cầu các chất, khoáng và vitamin cao hơn các bé bình thường. Trẻ suy dinh dưỡng thường thiếu hụt nhiều chất khoáng và vi lượng, do đó ngoài cung cấp theo nhu cầu hàng ngày còn phải bù thêm cho phần dự trữ. Trẻ sinh non thường bị mất muối qua thận nên trong sữa sinh non phải bổ sung nhiều natri bên cạnh đạm, canxi, photpho, vitamin.

Được biết, thiếu vi chất dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ bị suy dinh dưỡng. Để ngăn ngừa nguy cơ trẻ suy dinh dưỡng, TS. Phan Bích Nga – Giám đốc Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng trẻ em (Viện dinh dưỡng Quốc gia) khuyên các bậc cha mẹ nên cân đối về lượng và chất cho phù hợp nhất trong bữa ăn hàng ngày. Mỗi bữa ăn cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm. Thực phẩm được lựa chọn nên tươi mới để giữ được nhiều chất dinh dưỡng và vitamin tự nhiên nhất.

Ngoài ra cũng cần bổ sung vi chất vitamin và các khoáng chất, bao gồm các hoạt động: chiến lược bổ sung sắt, acid folic, vitamin A, calci cho phụ nữ mang thai; bổ sung muối iốt, vitamin A và kẽm cho trẻ.

Hạnh Vũ (T/h)