Gạo ST24, ST25 lại bị đăng ký nhãn hiệu ở Úc: Doanh nghiệp Việt cần làm gì?

Văn phòng sở hữu trí tuệ Australia cho biết, một công ty ở nước này đã nộp đơn xin bảo hộ nhãn hiệu gạo ST24 và ST25. Đó là Công ty T&L Global Foods Supply PTY LTD, địa chỉ tại 420 Victoria Rd Malaga, WA, 6090 Australia, nộp đơn ngày 22/4.

Theo dữ liệu đăng tải trên website của Văn phòng sở hữu trí tuệ Australia (IP Australia), nhãn hiệu của doanh nghiệp thuộc nhóm "Rice; Best rice of the world" (gạo; gạo ngon nhất thế giới). IP Australia đang trong quá trình kiểm tra, thẩm định hồ sơ của doanh nghiệp. Như vậy, hiện có 6 nhãn hiệu liên quan đến gạo ST25, trong đó 5 ở Mỹ, nộp đơn xin bảo hộ bên ngoài Việt Nam.

Trao đổi với Tiền Phong, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, đã nắm thông tin này. Tuy nhiên, sau vụ doanh nghiệp Mỹ đăng ký bảo hộ thương hiệu ST25, các Bộ, ngành đã họp và thành lập tổ liên ngành hướng dẫn doanh nghiệp trong đó giao Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) chủ trì, xử lý.

Đề cập cụ thể hơn, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, ngày 1/5, đơn vị này cũng đã nhận được thông tin doanh nghiệp Úc đăng ký bảo hộ cho hai thương hiệu gạo ST24 và ST25.

Theo ông Bảy, trên thế giới, có hơn 200 nước và vùng lãnh thổ khác nhau, mỗi nước có một đặc điểm riêng về thị trường và cách bảo hộ thương hiệu. Doanh nghiệp chỉ cần bảo hộ tại những thị trường xuất khẩu chính và mong muốn của mình

“Đối với gạo ST24, ST25, việc bảo hộ thương hiệu ở đây được hiểu là khi gạo của Việt Nam xuất sang các thị trường dưới các dạng túi hoặc bao bì 2kg, 5kg, 10kg… mang nhãn hiệu của mình, khác với xuất khẩu gạo dạng hợp đồng với khối lượng hàng tấn.

Với thị trường Úc, mỗi năm Việt Nam xuất khoảng 4-5 triệu USD gạo và cũng là thị trường rất mới của gạo Việt. Do vậy, việc đăng ký bảo hộ thương hiệu, doanh nghiệp có thể cân nhắc, đây có phải là thị trường mà họ có thể bán được gạo mang nhãn hiệu của mình hay không. Bởi theo quy định, trong trường hợp doanh nghiệp đăng ký nhãn hiệu nhưng không đưa sản phẩm sang hoặc không sử dụng sẽ đối mặt với việc chấm dứt hiệu lực không được bảo hộ nữa”, ông Bảy nói.

Theo ông Bảy, trong hội nhập quốc tế sẽ không tránh khỏi việc tranh chấp bảo hộ thương hiệu. Trách nhiệm của Nhà nước sẽ định hướng doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu ở những thị trường mà doanh nghiệp mong muốn. Còn việc thực hiện, doanh nghiệp cần chủ động đăng ký tùy theo tình hình kinh doanh, xuất khẩu.

Cũng theo ông Bảy, hiện hồ sơ nhãn hiệu của Công ty T&L Global Foods Supply đáp ứng được yêu cầu bảo hộ không cao, do ST25 chỉ là tên gọi thông thường của sản phẩm. Tuy nhiên, nếu không muốn thương hiệu gạo ST24, và ST25 bị phía doanh nghiệp Australia đăng ký, doanh nghiệp Việt sẽ có 2 tháng để phản đối nhãn hiệu bằng cách nộp đơn Thông báo dự định phản đối đến văn phòng IP Australia.

Trao đổi với VnExpress, bà Ngân Trần, Giám đốc công ty Maygust Trademark Attorneys (Australia) cho biết, thời gian kiểm tra với các hồ sơ đăng ký nhãn hiệu tại nước này khoảng 3-4 tháng. Nếu đáp ứng được yêu cầu, cơ quan sở hữu trí tuệ sẽ ra thông báo chấp nhận nhãn hiệu và công bố thông tin để các bên, nếu có nhu cầu, phản đối trong vòng 2 tháng từ ngày công bố. Nếu không, nhãn hiệu sẽ được chính thức bảo hộ.

Ở Australia, để phản đối nhãn hiệu, doanh nghiệp sẽ phải nộp đơn Thông báo dự định phản đối (mức phí 250 AUD một nhãn hiệu). Sau đó, trong một tháng kể từ ngày nộp đơn, doanh nghiệp phải nộp các căn cứ phản đối.

"Tùy vào phản ứng của chủ đơn, nếu chủ đơn ‘đáp trả’, các bên sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo là cung cấp lập luận, hồ sơ, chứng cứ", bà Ngân nói.

Nếu không nộp đơn phản đối theo đúng thời gian quy định, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có thể xin gia hạn dựa vào lý do như lỗi, thiếu sót của công ty đại diện, nhân viên IP Australia hay điều kiện bất khả kháng... Tuy nhiên, bà Ngân cho biết, việc gia hạn sẽ rất tốn kém, do vậy doanh nghiệp nên thực hiện đúng thời gian quy định. Để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Australia, doanh nghiệp hoặc đăng ký trực tiếp với IP thông qua một công ty được cấp phép tại nước này hoặc qua hệ thống đăng ký quốc tế Madrid có chỉ định vào Australia.

Theo bà Ngân, ưu điểm của đăng ký theo hệ thống Madrid là tiết kiệm chi phí trong một số trường hợp nhất định. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần phải liên hệ với công ty được cấp phép tại Australia để đại diện xử lý nếu có bất cứ vấn đề nào xảy ra với hồ sơ nhãn hiệu. Lúc này chi phí phát sinh có thể cao hơn so với việc nộp đơn trực tiếp ban đầu. Thông thường thời gian để một nhãn hiệu từ lúc đăng ký đến khi được bảo hộ, nếu suôn sẻ nhanh nhất là 7-8 tháng. Doanh nghiệp cũng có thể yêu cầu hồ sơ nhãn hiệu của mình được "kiểm tra nhanh" bằng các lý do như nhãn hiệu đang liên quan đến một vụ kiện/vụ việc khác nên rất cần biết kết quả nếu không sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc kinh doanh (ví dụ đối thủ vô tình biết nhãn hiệu mà doanh nghiệp đã đăng ký và đã tung sản phẩm gắn nhãn hiệu này ra thị trường trước).

Phí dịch vụ cho việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở Australia khoảng 600-1.000 AUD (11-18 triệu đồng) một hồ sơ. Tuy nhiên, chi phí này có thể cao hơn tuỳ vào số lượng nhãn hiệu; số nhóm hàng hoá, dịch vụ; tính chất mỗi hồ sơ...

Nhãn hiệu được bảo hộ theo lãnh thổ nên doanh nghiệp có đăng ký ở Việt Nam cũng không có nghĩa sẽ được bảo hộ ở các thị trường khác như Mỹ, Australia. "Doanh nghiệp cần chủ động xin bảo hộ tại những nước mình có nhu cầu", bà nhấn mạnh. Bởi lẽ, khoản chi phí đầu tư ban đầu để đăng ký ở các nước là không lớn so với những vấn đề doanh nghiệp sẽ đối diện nếu nhãn hiệu bị cướp mất.

Thu Hà (T/h)