Lý do Cục Hàng không đề xuất giá sàn vé máy bay nội địa

Sau khi lấy ý kiến các hãng hàng không, Cục Hàng không đã trình Bộ GTVT liên quan tới đề xuất Thông tư quy định khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Cơ quan này đề xuất áp dụng trong 12 tháng, từ ngày 1/11/2021 đến hết ngày 31/10/2022.

Cục Hàng không tính toán, chi phí bình quân các hãng khai thác đường bay Hà Nội - TP.HCM là khoảng 1,5 triệu đồng/ghế, tương đương 47% giá trần đang áp dụng. Từ đó, cơ quan này đề xuất mức giá sàn vé máy bay nội địa bằng 20% giá trần, bằng 43% chi phí bình quân khai thác.

Với đề xuất trên, đường bay Hà Nội – TP.HCM/Đà Lạt sẽ có giá vé thấp nhất 640.000 đồng/chiều (chưa bao gồm thuế, phí); đường bay như Hà Nội - Cần Thơ/Phú Quốc/Côn Đảo có giá tối thiểu 750.000 đồng/chiều (chưa gồm thuế phí). Cơ quan đề xuất cho rằng, giá sàn vé máy bay chỉ là biện pháp tình huống, áp dụng trong thời gian ngắn (cụ thể là 12 tháng), để đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người tiêu dùng – hãng hàng không – nhà nước.

Bên cạnh đó, Cục Hàng không cũng dẫn trường hợp một số nước đang áp dụng giá sàn vé máy bay, như Indonesia (giá sàn bằng 35% giá trần) để đảm bảo an toàn khai thác; Ấn Độ (giá sàn bằng 33-35% giá trần áp dụng tới tháng 3/2021); Trung Quốc (từng áp dụng giai đoạn 2004-2013). Ngoài ra, năm 2013, Việt Nam cũng áp dụng thí điểm chính sách giá sàn dịch vụ bốc dỡ container tại cụm cảng nước sâu Cái Mép- Thị Vải để tránh cạnh tranh không công bằng về giá...

Về phía các hãng hàng không, đã có 3/5 hãng đồng thuận với phương án quy định sàn giá vé máy bay theo đề xuất của Cục Hàng không, gồm: Vietnam Airlines, Jetstar Pacific và Bamboo Airways. Trong khi có 2 hãng không đồng thuận giải pháp này là Vietjet và Vietravel Airlines.

Cục Hàng không nhìn nhận chính sách này có hạn chế là chi phí và dịch vụ cung ứng của các hãng không cùng một mặt bằng, nên khó cho việc xác định mức giá tối thiểu áp dụng chung cho cả thị trường. Tuy nhiên, đây là chính sách mang tính khẩn cấp, chỉ áp dụng trong ngắn hạn.

Với quan điểm ủng hộ giá sàn vé máy bay, PGS. TS Nguyễn Hồng Thái, Phó trưởng khoa Vận tải - Kinh tế (Đại học GTVT) cho rằng: Thời điểm tháng 4/2021 (trước khi dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4), bình quân giá vé máy bay nội địa chỉ tương đương 55% cùng kỳ năm 2019. Việc giá vé máy bay giảm mạnh tạo áp lực về sụt giảm doanh thu, thậm chí đẩy các hãng hàng không vào nguy cơ phá sản.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, việc đề xuất giá sàn để điều tiết giá vé máy bay trong bối cảnh dịch bệnh là đặc thù, tạm chấm dứt cuộc đua về giá vé máy bay rẻ. Tuy nhiên, giá tối thiểu phải phù hợp, minh bạch và trên cơ sở các chi phí tối thiểu cho hoạt động, trong vùng mức so sánh mới nhận được đồng thuận.

Trước đó, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, giai đoạn từ đầu năm 2020 đến nay do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 dẫn đến sản lượng vận chuyển hàng không sụt giảm mạnh. Trong khi đó, các hãng hàng không vẫn phải duy trì đội tàu bay với số lượng tương đương, thậm chí lớn hơn số lượng tàu bay năm 2019.

Doanh thu sụt giảm trong khi chi phí giảm không tương ứng với doanh thu dẫn đến các hãng hàng không bị đứt gãy dòng tiền thanh toán. Đây là nguyên nhân chính tác động xấu đến hiệu quả sản xuất kinh doanh vận chuyển hàng không, gây nguy cơ đe dọa đến sự tồn tại của các hãng hàng không. Các hãng hàng không liên tục hạ giá bán để tối đa hóa hiệu suất sử dụng ghế trên tàu bay, tạo dòng tiền duy trì hoạt động kinh doanh. 

Đề xuất áp giá sàn vé máy bay được Cục Hàng không Việt Nam khẳng định là “chính sách áp dụng mang tính khẩn cấp, tạm thời nhằm giải quyết khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19”.

Nguyễn Hương (t/h)