'Nâng cấp' con người STAMEQ hướng đến mục tiêu phát triển bền vững

Kể từ khi Tiêu chuẩn Việt Nam đầu tiên được ban hành vào năm 1962, hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật của nước ta đã ngày càng phát triển với khoảng trên 14.000 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) và 800 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), làm chuẩn mực quan trọng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản lý. Tỷ lệ hài hòa của TCVN với tiêu chuẩn quốc tế và khu vực không ngừng được nâng lên, đến nay đã đạt gần 60%.

Các chuyên gia đánh giá, hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã và đang góp phần tích cực nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa Việt Nam; bảo đảm an toàn cho con người và môi trường; góp phần tăng cường xuất khẩu và thuận lợi hóa giao dịch thương mại của Việt Nam trên trường quốc tế;… Từ đó, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Các thử nghiệm viên phối hợp kiểm tra hình thái cơ bản của vi sinh vật dưới kính hiển vi và ghi chép báo kết quả. (Ảnh: QUATEST 3)

Tiêu chuẩn dẫn đường – Đo lường đánh giá – Chất lượng tạo niềm tin

Trong buổi làm việc với Ủy ban gần đây, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã có những phân tích, nhìn nhận thực tế và sâu sắc đối với lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng. Bộ trưởng khẳng định, tiêu chuẩn đo lường chất lượng phải làm cho các tổ chức, doanh nghiệp thấy đây là “đòn bẩy” nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo uy tín cho họ thay vì là chi phí tuân thủ. Trong đó: “Tiêu chuẩn là dẫn đường; Đo lường để phục vụ cho đánh giá, ra quyết định, để chứng minh; Chất lượng tạo niềm tin”.

Cụ thể, tiêu chuẩn phải là phương tiện dẫn dắt, kéo doanh nghiệp, dẫn đường doanh nghiệp, dẫn đường quốc gia. Tiêu chuẩn không chỉ là khuôn khổ kỹ thuật, mà phải đóng vai trò định hướng phát triển công nghệ, sản phẩm, thị trường. Quốc gia muốn tới đâu thì dùng tiêu chuẩn để dẫn quốc gia tới đó. Quy chuẩn là sàn, cần dựa trên thực tiễn Việt Nam để ban hành. Tiêu chuẩn là đỉnh, là cái phải tiến tới, cần dựa vào tiêu chuẩn quốc tế để ban hành. Quản lý lĩnh vực này phải vừa nhìn gần vừa nhìn xa.

Đối với trụ cột đo lường, Bộ trưởng cho rằng, thực tế người châu Á chưa trọng số liệu, cảm tính nhiều, nên nhà nước phải có vai trò lớn trong giai đoạn đầu về đo lường. Phải xây dựng được văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu, đo để ra quyết định, để cải tiến, để ra quyết định đúng, cải tiến nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ của mình, không phải cho nhà nước, không phải chi phí tuân thủ, mà giống như hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D).

Xây dựng hệ sinh thái đo lường đáng tin cậy, dễ dàng tiếp cận, phục vụ mọi cấp ra quyết định, từ người dân, doanh nghiệp tới nhà nước, trong đó nhà nước phải là đầu tiên. Quy định mọi chính sách công đều phải có chỉ số đầu ra và công cụ đo lường. Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận dễ dàng với dịch vụ đo lường - thử nghiệm - đánh giá đạt chuẩn quốc tế, với chi phí hợp lý.

Chất lượng bao gồm đánh giá và thực thi quản lý chất lượng. Chất lượng là uy tín, danh dự và tự hào, là yếu tố cạnh tranh số 1, là sinh tồn của doanh nghiệp, là sự phát triển bền vững, là bảo vệ người tiêu dùng, cân bằng giữa tự nguyện và bắt buộc, xây dựng chất lượng phải từ khâu đầu tiên hình thành ra sản phẩm.

Bộ trưởng nhận định, tiêu chuẩn đo lường chất lượng giống như chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Act), cụ thể “Plan” là làm tiêu chuẩn, “Do” là tạo ra sản phẩm/dịch vụ, “Check” là đo lường, đánh giá, còn “Act” là quản lý chất lượng (giám sát, xử lý, cải tiến). Khi đó tiêu chuẩn đo lường chất lượng là một khâu khép kín, liên tục hoàn thiện.

Quyết tâm “nâng cấp” con người STAMEQ

TS. Hà Minh Hiệp chia sẻ tại hội thảo ứng dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh (GenAI) trong giải quyết công việc. (Ảnh: Hồng Vân)

Nhận thức được sự phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh chuyển đổi số như hiện nay, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đã có nhiều hành động quyết liệt nhằm “nâng cấp” từng “tế bào”, cụ thể chính là nâng cấp những con người làm việc tại Ủy ban để mỗi người trở nên chuyên nghiệp hơn.

TS. Hà Minh Hiệp – Quyền Chủ tịch Ủy ban cho biết, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ) với vai trò là cơ quan quản lý toàn diện và đồng bộ 3 mặt công tác tiêu chuẩn hóa, đo lường và quản lý chất lượng ngày càng khẳng định tầm quan trọng trong quá trình hội nhập và phát triển đất nước.

Vì vậy, để nâng cao vai trò, sự đóng góp của STAMEQ trong giai đoạn tiếp theo, Đảng ủy cơ quan Tổng cục TCĐLCL đã ban hành Kế hoạch 518-KH/ĐUTC ngày 6/3/2024 triển khai Tầm nhìn STAMEQ về hợp tác để phát triển toàn diện Ủy ban TCĐLCL Quốc gia. Trong đó, Tầm nhìn STAMEQ được khái quát gồm 5 trụ cột chính, bao gồm: Tinh thần STAMEQ; Con người STAMEQ; Văn hóa STAMEQ; Hành động STAMEQ; Sáng kiến STAMEQ.

“Tầm nhìn STAMEQ lấy con người làm trung tâm, mỗi con người làm việc tại STAMEQ được phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và cảm xúc. Mỗi con người của STAMEQ nỗ lực đoàn kết, đồng lòng, phấn đấu thực hiện Tầm nhìn STAMEQ, có khát khao, mong muốn cống hiến to lớn cho sự hợp tác để đạt được mục tiêu phát triển toàn diện của STAMEQ”, TS. Hà Minh Hiệp chia sẻ.

Mặt khác, Ủy ban cũng liên tục thực hiện các chương trình hội thảo, tọa đàm, chuyên đề,… liên quan đến chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) trong giải quyết công việc. TS. Hà Minh Hiệp nhấn mạnh: “Công chức thời đại số không chỉ giỏi luật, mà còn giỏi dùng AI. AI không thay thế bạn, nhưng người biết dùng AI sẽ thay thế bạn”. Điều này cho thấy sự quyết liệt, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Ủy ban đối với từng giai đoạn phát triển của ngành.

Có thể nói, với những định hướng và hành động cụ thể, ngành tiêu chuẩn đo lường chất lượng sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, từ đó tạo nền tảng hướng đến phát triển bền vững trong lương lai.

Hoàng Bách