Nâng tầm thương hiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội trên trường quốc tế

Mang đậm văn hóa Việt

Các nghề thủ công mỹ nghệ Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng được thừa hưởng một truyền thống quý báu, hình thành và phát triển qua hàng nghìn năm lịch sử. Theo thống kê chưa đầy đủ, hàng thủ công truyền thống có tới hàng chục vạn mẫu mã. Trên nền tảng di sản ấy, các nghệ nhân, thợ giỏi của các làng nghề tiếp tục sáng tạo ra nhiều sản phẩm mới, vừa đậm đà bản sắc văn hóa Việt, vừa phù hợp với thị hiếu và nhu cầu của đời sống hiện đại.

Hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam được bạn bè quốc tế đánh giá cao bởi những giá trị độc đáo. Mỗi sản phẩm đều mang dấu ấn đậm nét của bản sắc dân tộc, mang trong mình tinh thần văn hóa Việt. Từ họa tiết, chất liệu đến kỹ thuật chế tác, tất cả đều phản ánh cốt cách riêng của người Việt.

Hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng được khách quốc tế ưa chuộng

Bên cạnh đó, sản phẩm thủ công mỹ nghệ sử dụng thuần nguyên liệu thiên nhiên, yếu tố ngày càng được thị trường thế giới coi trọng trong xu hướng tiêu dùng bền vững và thân thiện với môi trường.

Đặc biệt, xu hướng nghệ thuật hóa hàng thủ công đang ngày càng rõ nét. Các nghệ nhân không chỉ gìn giữ bản sắc truyền thống, mà còn tạo ra các dòng sản phẩm mang tính nghệ thuật cao, có khả năng tiếp cận thị trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ ngày càng đa dạng của người tiêu dùng toàn cầu.

Không chỉ giữ vai trò gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ ngày càng thể hiện giá trị thẩm mỹ, sáng tạo và khả năng vươn ra thị trường quốc tế.

Chẳng hạn, làng lụa Vạn Phúc với các dòng sản phẩm khăn, trang phục, đồ nội thất cho gia đình và khách sạn, đã khéo léo kết hợp kỹ thuật dệt truyền thống với thiết kế hiện đại. Làng nghề thêu không chỉ đem đến những tác phẩm thêu tinh tế, độc đáo mà còn mở rộng sang lĩnh vực thời trang.

Sơn mài cũng đang có nhiều hướng đi mới. Bên cạnh sơn mài truyền thống, một số sản phẩm sử dụng vật liệu hiện đại như bột gỗ ép và sơn ô tô cũng tạo được dấu ấn riêng. Trong khi đó, các sản phẩm mây tre đan vốn gắn liền với đời sống nông thôn đang dần nghệ thuật hóa. Từ vật dụng đơn thuần, giờ đây túi xách, bàn ghế từ mây tre được thiết kế tinh tế, hướng đến thị trường tiêu dùng trung, cao cấp. Nhiều cơ sở có doanh thu xuất khẩu lên tới hàng trăm nghìn USD mỗi năm.

Không dừng lại ở mây tre đan, nhiều nghệ nhân còn theo đuổi xu hướng nghệ thuật hóa với các dòng sản phẩm điêu khắc gỗ, gốm sáng tạo mới, đồ đồng, đồ bạc. Các sản phẩm mang đậm hơi thở truyền thống nhưng vẫn tạo nên vẻ hiện đại, tinh tế, hướng tới thị trường cao cấp.

Nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường xuất khẩu

Hà Nội hiện là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng làng nghề và ngành nghề thủ công mỹ nghệ. Nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội từ lâu đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế, đồng thời tạo nên bản sắc văn hóa riêng có của Thủ đô. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, ngành nghề này đang đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức lớn.

Để phát triển thị trường thủ công mỹ nghệ một cách bài bản và bền vững, các chuyên gia trong ngành cho rằng, cần xác định rõ quan điểm và định hướng chiến lược. Đây chính là điểm tựa quan trọng để xây dựng các giải pháp phù hợp. Đặc biệt là nâng cao năng lực cạnh tranh cho các làng nghề, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn, mở rộng thị trường xuất khẩu.

Ông Vũ Hy Thiều, Chủ tịch Hội đồng cố vấn Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ cho rằng, Sự sáng tạo trong các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam vô cùng phong phú. Tuy nhiên, để nguồn sáng tạo ấy phát huy hết tiềm năng, cần có sự định hướng, hỗ trợ thiết thực từ các cơ quan chức năng và chính sách phù hợp.

“Cần có định hướng sáng tạo phù hợp với nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài nước, nhất là từ các đơn vị liên quan đến xuất khẩu. Thông tin thị trường là yếu tố then chốt. Nhiều nghệ nhân không biết khách quốc tế mua sản phẩm thủ công để sử dụng như thế nào”- ông Vũ Hy Thiều cho hay.

Hiện nay, nhiều nghệ nhân vẫn sáng tác theo cảm hứng cá nhân, thiếu định hướng rõ ràng về thị trường và người tiêu dùng. Họ làm ra sản phẩm mà chưa biết bán cho ai, dùng vào việc gì. Vì vậy, cần có định hướng sáng tạo phù hợp với nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài nước, nhất là từ các đơn vị liên quan đến xuất khẩu.

Hơn nữa,, nhu cầu sử dụng của thị trường quốc tế rất khác biệt và các nghệ nhân cần được cung cấp thông tin thị trường để điều chỉnh thiết kế cho phù hợp- ông Thiều phân tích.

Đồng thời cần tăng cường tổ chức tư vấn chuyên sâu tại các làng nghề Hà Nội. Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội là một trong những đơn vị tiên phong, nhưng cần nhân rộng và duy trì thường xuyên các hình thức tư vấn này.

Đồng thời, khuyến khích sáng tạo thông qua các cuộc thi cũng là cách hiệu quả để thúc đẩy nghệ nhân đổi mới tư duy, nâng cao giá trị sản phẩm. Ngoài ra, cần tổ chức các chuyến tham quan trong và ngoài nước để nghệ nhân học hỏi kinh nghiệm, tiếp cận xu hướng mới…

Lê Kim Liên