Ngân hàng chạy đua lãi suất

Tại các phòng giao dịch của các ngân hàng HD Bank, Bắc Á Bank... ở Hà Nội có khá đông khách hàng tìm đến hỏi về mức lãi suất trước khi quyết định gửi tiền.

 

Các ngân hàng đua nhau “chạy” lãi suất khiến cho khách hàng luôn ở trong tình trang “nghe ngóng”. Một số khách hàng mới gửi tiền theo kì hạn 1 tháng được 1 tuần cũng vội vã rút ngay để gửi vào những ngân hàng có lãi suất cao với kì  hạn dài hơn.

 

 

Tại quầy giao dịch của ngân hàng, anh Quang Minh (Hà Nội), một khách hàng lớn của các ngân hàng hiện nay chia sẻ, anh đang đi hỏi một số ngân hàng nhỏ về lãi suất để gửi tiền. Dù hơi lo lắng về tính thanh khoản của những ngân hàng này nhưng anh Minh vẫn tự tin: Cứ lãi suất cao là gửi, còn hơn tích trữ vàng hay đôla, chơi chứng khoán. Vì chắc chắn Nhà nước không để ngân hàng nào “chết” hay “vỡ nợ” được!

 

Tình trạng bị hút vốn đang xảy ra giữa các ngân hàng có thể kéo theo một cuộc chạy đua "vượt rào" lãi suất gây rối loạn thị trường.

Theo báo cáo về tình hình hoạt động của hệ thống ngân hàng tuần cuối tháng 9 của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất tiền gửi kì hạn dưới 12 tháng ổn định, lãi suất tiền gửi trên 12 tháng tăng nhẹ. Hiện nay, lãi suất tiền gửi phổ biến không kì hạn ở mức 1-2%/năm; kì hạn dưới 01 tháng là 2%/năm; từ 1 tháng đến dưới 12 tháng có mức 8,8-9%/năm, từ 12 tháng trở lên có mức cao từ 11% đến 13%/năm. 

 

Ngân hàng TMCP Dầu khí Toàn cầu, Ngân hàng TMCP Bắc Á, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương tín, Ngân hàng TMCP Phương Tây,… có lãi suất huy động cao nhất là 12,5-13%/năm ở kì hạn 12 tháng, 13 tháng. Các mức lãi suất cao tập trung ở các kì hạn 12 tháng và 13 tháng. Đây cũng là những kì hạn không bị khống chế trần lãi suất theo qui định của Ngân hàng Nhà nước.

 

Nhưng thực tế, mức lãi suất trên chỉ ghi trên sổ sách nếu khách muốn rút trước hạn ngân hàng vẫn cho rút với lãi suất ghi trên sổ là 9%/năm, phần lãi suất chênh lệch còn lại sẽ được chi trực tiếp bằng tiền mặt. Như vậy, bảng cân đối tài sản của các ngân hàng nhìn thì rất lành mạnh khi nguồn tiền gửi là dài hạn, ổn định nhưng bản chất lại là các khoản tiền gửi với kì hạn ngắn, chỉ 1, 2 tháng. 

 

 

Việc chạy đua lãi suất các kỳ hạn ngắn bắt đầu tái diễn ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa trần lãi suất huy động từ 11%/năm về mức 9%, từ 11/6. Bởi với mức trần huy động 9%, các ngân hàng thiếu thanh khoản khó lòng cạnh tranh với các ngân hàng lớn. Do đó, việc bất ngờ tăng lãi suất huy động vào chu kì cuối năm cũng được nhiều chuyên gia đánh giá là bình thường. 

 

Cứ đến thời điểm cuối năm hầu như các ngân hàng đều gặp khó khăn về thanh khoản do nhu cầu chi tiêu của doanh nghiệp cũng như cá nhân tăng đột biến. Trong bối cảnh cạnh tranh dữ dội hiện nay, việc một ngân hàng nâng giá buộc các ngân hàng khác cũng phải nâng theo. Do đó, việc “đi đêm” lãi suất là một trong những giải pháp tình thế để cứu vãn thanh khoản, và năm nay sẽ còn căng hơn. 

 

Nhiều nhân viên ngân hàng bị “khoán” mức tiền gửi huy động mỗi tháng rất cao. Do đó, họ phải đua nhau gọi điện, chào mời những khách hàng tiền năng. Với những khoản tiền lớn từ 300 triệu đồng – 1tỉ đồng, khách hàng sẽ được các nhân viên tín dụng “chăm sóc” rất kĩ lưỡng. Từ việc tặng hoa, tặng quà vào những dịp sinh nhật, hiếu hỉ cho đến tặng kèm vật dụng gia đình, áo mưa, sổ, bút, phiếu bốc thăm trúng thưởng khi đến gửi tiền…

 

Nhiều ngân hàng nhỏ còn đua nhau tung các biểu đồ tính lãi suất chia theo từng mức tiền cộng thêm các chương trình khuyến mãi để khách hàng tiện theo dõi và lựa chọn gửi tiền. Mức lãi suất đưa ra đều khá cao ở mức 12- 13% /năm và còn chia mức lãi suất ra theo lấy lãi từng tháng, từng quí hay cuối năm. Tuy nhiên, với mức tiền lớn, ngân hàng cũng sẽ “bấm bụng” chi thêm tiền mặt từ 1 – 2%/năm cho khách hàng. 

 

Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cho rằng, việc tăng lãi suất là do ngân hàng thiếu thanh khoản. Vừa qua khi giá vàng lên cao, một bộ phận người gửi vàng ở các ngân hàng rút ra để bán có thể gây căng thẳng thanh khoản cho một số ngân hàng. 

 

Theo ông Thành, nếu hiện tượng này kéo dài sẽ tiếp tục tạo áp lực lên thị trường lãi suất cho vay, nhất là vào dịp cuối năm. Ông Thành cho rằng, khi lãi suất huy động vào khoảng 13%/năm thì các ngân hàng sẽ cho vay với lãi suất khoảng 17%/năm.