Ngộ độc do ăn bọ xít: Cảnh báo thói quen ăn uống có thể gây tử vong

author 07:07 16/09/2021

(VietQ.vn) - Theo các bác sĩ, bọ xít có nhiều loài, trong đó cũng nhiều loài có thể có chất độc. Tuy nhiên mới đây một gia đình đã bị ngộ độc do ăn bọ xít bắt ngoài ruộng.

Việc thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức trong lựa chọn, sơ chế, chế biến côn trùng làm thức ăn, tâm lý chủ quan khi lựa chọn côn trùng lạ để “thử nghiệm” theo kinh nghiệm “đồn thổi” để chế biến như ăn tái, ăn sống, ngâm rượu... và sử dụng các món ăn chế biến từ côn trùng, ấu trùng… đã và đang tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc và thậm chí gây ra tử vong cho người ăn. 

Cả gia đình ngộ độc do ăn bọ xít bắt ngoài ruộng

Theo thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai, cách đây không lâu đơn vị này đã tiếp nhận bệnh nhân K chuyển đến từ Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình trong tình trạng hôn mê, kích thích, toan chuyển hóa với chẩn đoán: Suy đa tạng do ngộ độc bọ xít. Xét nghiệm máu cho thấy trong máu bị nhiễm axit nặng, tổn thương cơ, liệt cơ và suy đa tạng. Bệnh nhân đã được điều trị tích cực, thở máy, lọc máu liên tục, kháng sinh liều cao, thuốc vận mạch….

 Bọ xít có thể chứa chất độc cần lưu ý khi chế biến làm thức ăn. Ảnh: BV Bạch Mai

Theo lời kể của người nhà, anh K có ăn bọ xít bắt ở ruộng lúa cùng 6 người trong gia đình, số lượng khoảng nửa ki lô gam. Anh K ăn khoảng 2 bát con cùng thịt lợn, măng xào, rau muống, uống cùng rượu chuối hột và bia. Sau ăn, cả gia đình xuất hiện đau bụng, buồn nôn, đau mỏi người. Đến khoảng 22h tối, anh K xuất hiện buồn nôn, nôn 2 lần, đi ngoài phân lỏng 5 lần. Khoảng 0h ngày hôm sau anh K xuất hiện chuột rút, co cứng các cơ và đau cơ toàn thân nên được đưa tới Trung tâm Y tế huyện Yên Thủy, sau đó chuyển Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình và được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Qua 10 ngày điều trị, tình trạng của anh K đã hồi phục, dần hết các triệu chứng và được ra viện.

Cũng theo lời kể của người nhà anh K, hàng ngày mọi người vẫn bắt bọ xít nhãn, bọ xít lúa để ăn và không có vấn đề gì. Bọ xít anh K. ăn hôm đó là bọ xít bắt ở ruộng lúa nhưng không phải loại bọ xít có màu xanh như mọi lần vẫn ăn mà là loại bọ xít có màu vàng. Có thể đó là một loài bọ xít khác mà các anh không hề hay biết. Trong tổng số 7 người ăn hôm đó thì tất cả mọi người đều bị ngộ độc với biểu hiện đau bụng, buồn nôn, đi ngoài. Anh K bị nặng nhất nên được chuyển đến Trung tâm chống độc điều trị. Các trường hợp khác bị ngộ độc nhẹ hơn nên được điều trị ở tuyến cơ sở.

Trường hợp tương tự trước đó cũng xảy ra tại huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La. Theo đó vụ ngộ độc do ăn bọ xít trên cây lúa khiến 19 người phải nhập viện. Do được cấp cứu kịp thời nên không có ai tử vong. 

Ông Bạc Cầm Kiên ở bản Khiêng, xã Mường Khiêng, huyện Thuận Châu cho biết, ông cùng 5 người khác được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La. Khi vào viện cả 6 người đều có biểu hiện đau mỏi cơ, đau bụng, nôn nhiều, đi ngoài và tổn thương tế bào gan được chẩn đoán là ngộ độc côn trùng. 

Theo ông Cầm Kiên, hôm đó anh em rủ nhau đi gặt lúa và bắt được côn trùng là bọ xít. Sau khi về nhà làm cơm ăn và có món bọ xít. Khi ăn xong không thấy biểu hiện gì, đến sáng hôm sau có biểu hiện đau bụng, buồn nôn.

Ông Bạc Cầm Tiên, một trong 6 người bị ngộ độc nặng nhất và ra viện cuối cùng cho biết: Đối với đồng bào dân tộc Thái, việc sử dụng côn trùng làm thức ăn có từ lâu, khá phổ biến như cào cào, châu chấu, nhộng tằm, dế, ong, mối, nhộng ve sầu, sâu cây chít... Loại bọ xít mà mọi người ăn là bọ xít lúa và mọi người vẫn thường ăn, nhưng có thể do vừa phun thuốc bảo vệ thực vật nên bọ xít bị nhiễm độc.

Không nên tùy tiện ăn côn trùng vì chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh chúng an toàn

Trước vụ việc trên, các bác sĩ cho biết, đối với đồng bào dân tộc vùng Tây Bắc, thói quen ăn những con côn trùng như ve sầu, cào cào, châu chấu hay bọ xít ở cây nhãn khá phổ biến và những con này không gây ngộ độc. Nhưng đối với những bệnh nhân có cơ địa dễ dị ứng thì rất nhiều bệnh nhân ăn côn trùng này gây dựa phản vệ, nghĩa là phản ứng quá mẫn của bản thân.

Đáng lưu ý, TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên cho biết, một số trường hợp người dân ăn bọ xít lại ăn nhầm phải sâu ban miêu và bị nhiễm độc. Tuy nhiên, các biểu hiện của anh K không phù hợp với ngộ độc sâu ban miêu, mà đây là một trường hợp ngộ độc một loài bọ xít. Qua hình ảnh bọ xít của bệnh nhân được gửi đến, các chuyên gia của Viện Hàn Lâm và khoa học công nghệ Việt Nam nhận dạng đây là loài bọ xít có tên khoa học là Agonoscelis nubilis (Fabricius, 1775). Tuy nhiên thông tin về độc tố, tình hình gây độc trên người chưa thấy ghi nhận trên y văn thế giới.

Bọ xít có nhiều loài, trong đó cũng nhiều loài có thể có chất độc. Bên cạnh đó, ngay cả khi con vật không có độc nhưng có nguy cơ rất cao mang các mầm bệnh và lây bệnh cho người (như các ký sinh trùng, vi khuẩn, virus). Thông tin y học về độc tính của các loài sâu, bọ xít hiện nay còn ít. Do đó có rất ít loài sâu, bọ xít được khoa học chứng minh là an toàn để ăn. Người bình thường, bao gồm các bác sỹ cũng không thể nhận dạng để xác định loài bọ xít cụ thể và rất dễ nhầm lẫn.

Nếu ăn các loài sâu, bọ xít và bị ngộ độc thì các bác sỹ gặp rất nhiều khó khăn trong chẩn đoán và cứu chữa, đồng nghĩa với số mệnh của bạn gặp nhiều rủi ro. Để phòng tránh ngộ độc và mắc bệnh, bên cạnh một vài dạng côn trùng đã được biết rõ ràng có thể dùng làm thực phẩm (ví dụ nhộng tằm), người dân không nên sử dụng các sinh vật lạ hoặc không chắc chắn làm thực phẩm dù chế biến bằng bất kỳ cách nào.

An Dương (T/h)

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang