Trẻ bị suy hô hấp, hôn mê do uống thuốc trừ sâu rầy Chlorpyrifos

Tuần qua, Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố tiếp nhận trường hợp N.H.M.T (14 tuổi, ngụ ở Tiền Giang), được bệnh viện địa phương chuyển đến với chẩn đoán ngộ độc phospho hữu cơ giờ thứ 24.

Khai thác bệnh sử ghi nhận, em uống thuốc trừ sâu Dragomy 585EC (Hoạt chất chlorpyrifos ethyl 53% + Cypermethrin 5.5%). Sau uống trẻ vật vã nôn ói nhiều, 3 giờ sau trẻ được đưa đến bệnh viện huyện sơ cứu rồi chuyển bệnh viện tỉnh trong tình trạng trẻ lừ đừ, môi tái thở mệt.

Tại bệnh viện trẻ được cho thở oxy, SpO2: 95%, chi ấm mạch rõ 135 l/ph, HA: 110/60 mmHg, tim đều, phổi ran ẩm ít, nhiều đàm nhớt ở miệng, bụng mềm, đồng tử 3mm xét nghiệm men Acetylcholinesterase giảm nặng 250 đv/L (bình thường 4000-10000 d0v/L). Sau đó được các bác sĩ xử lý rửa dạ dày, than hoạt tính, chích tĩnh mạch atropin và truyền tĩnh mạch pralidoxime giải độc, tình trạng trẻ không cải thiện nên chuyển viện.

Tại Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM, trẻ vẫn trong tình trạng lơ mơ, khó thở, rung cơ tứ chi, phổi ít ran ẩm, miệng nhiều đàm nhớt, đồng tử 2mm 2 bên, da vùng nách còn ẩm.

Tại đây trẻ được hỗ trợ hô hấp, tiếp tục rửa dạ dày để tiếp tục loại bỏ độc chất, sử dụng than hoạt tính qua ống thông dạ dày để hấp thu độc chất còn lại trong đường tiêu hóa, tiếp tục tiêm atropin và truyền pralidoxime giải độc, điều chỉnh rối loạn điện giải.

Theo các bác sĩ, tình trạng trẻ diễn tiến phức tạp trẻ tiếp tục có những cơn rung giật thớ cơ ở chi, ngực, cổ, suy hô hấp, lơ mơ, hôn mê nên được đặt nội khí quản giúp thở, tăng liều sử dụng atropine và pralidoxime. Tình trạng trẻ cải thiện lâm sàng một phần, men Acetylcholinesterase cải thiện tăng từ 161 lên 1550 đv/L nên trẻ được tiếp tục điều trị tích cực tại Khoa Hồi sức tích cực- Chống độc.

Qua tiếp xúc hỏi thăm gia đình, cậu của T. cho biết, cháu không bị gia đình la rầy gì mà gần đây có sử dụng điện thoại chơi facebook, nhắn tin, có mâu thuẩn với bạn trai nên giận làm liều! Chai thuốc trừ sâu rầy được gia đình mua để pha phun diệt sâu rầy lúa, cây trồng ăn quả.

Qua trường hợp này các bác sĩ lưu ý, phụ huynh cần quan tâm gần gũi với trẻ vị thành niên để hiểu tâm tư nguyện vọng của trẻ, nắm bắt những vấn đề xung đột tâm lý, hoạt động không lành mạnh,… dẫn đến trẻ có quyết định bồng bột, thiếu cân nhắc,… ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng. Phụ huynh hãy làm bạn với trẻ, khuyên răn, giải thích,… không áp đặt, cấm đoán mà hỗ trợ, định hướng để trẻ vị thành niên phát triển tối ưu khả năng, năng lực.

Theo tìm hiểu được biết, Chlorpyrifos hay còn gọi Chlorpyrifos Ethyl là thoạt chất thuốc trừ sâu gốc Organophosphate. Chlorpyrifos tinh khiết được tạo thành từ các tinh thể màu trắng hoặc không màu. Nó có mùi hơi gắt, như trứng thối hoặc tỏi. Chlorpyrifos được sử dụng để kiểm soát nhiều loại sâu bệnh khác nhau, bao gồm cả mối, muỗi và giun tròn. Chlorpyrifos lần đầu tiên được đăng ký là thuốc diệt côn trùng vào năm 1965 và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (US EPA) đã đăng ký lại vào năm 2006. Chlorpyrifos được sử dụng phổ biến trong các bẫy mồi để chống mối cho công trình.

Đối với nông nghiệp, các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật có chứa Chlorpyrifos được sử dụng để kiểm soát sâu hại trên đồng ruộng, vườn trái cây hoặc trang trại chăn nuôi. Chúng có thể được sử dụng trên các sân gôn và để kiểm soát kiến, muỗi lửa cho mục đích sức khỏe cộng đồng. Các sản phẩm có chứa Chlorpyrifos cũng được sử dụng để chống mối cho gỗ và nhà ở.

Tuy nhiên, Chlorpyrifos cùng với Fipronil đã bị loại bỏ ra khỏi danh sách thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam vào cuối năm 2019. HIện, Chlorpyrifos Ethyl xuất hiện chủ yếu trong các sản phẩm thuốc diệt mối như Lenfos 50EC, Map Sedan 48EC.

Hoạt chất Chlorpyrifos ảnh hưởng đến hệ thần kinh của người, vật nuôi và các động vật khác giống như cách nó ảnh hưởng đến các loài côn trùng gây hại. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi tiếp xúc. Những triệu chứng này có thể kéo dài trong vài ngày, thậm chí vài tuần. Trong thời gian này, cơ thể sẽ thay thế các enzyme bị cạn kiệt trong hệ thống thần kinh để nó có thể hoạt động bình thường trở lại.

Tiếp xúc với lượng nhỏ Chlorpyrifos có thể gây chảy nước mũi, chảy nước mắt và tăng tiết nước bọt hoặc chảy nước dãi. Ngoài ra, bạn có thể đổ mồ hôi và đau đầu, buồn nôn hoặc chóng mặt. Phơi nhiễm nghiêm trọng hơn có thể gây nôn, chuột rút cơ bụng, co giật cơ, mất khả năng phối hợp. Đôi khi còn bị tiêu chảy hoặc mờ mắt, mù tạm thời. Trường hợp ngộ độc nặng, phơi nhiễm có thể dẫn đến bất tỉnh, mất kiểm soát bàng quang và ruột, co giật, khó thở và tê liệt.

An Dương